Een sterke kern voor HERNE

Een sterke kern voor HERNE - © Deschuyffeleer

Een sterke kern voor HERNE - © Deschuyffeleer

Een sterke kern voor HERNE - © Deschuyffeleer

Een sterke kern voor HERNE - © Deschuyffeleer

Een sterke kern voor HERNE - © Deschuyffeleer

Een sterke kern voor HERNE - © Deschuyffeleer

Een sterke kern voor HERNE - © Deschuyffeleer

In zijn toekomstvisie en zijn meerjarenplan heeft het gemeentebestuur veel aandacht besteed aan een ontwikkelingsscenario om de kernfunctie van het centrum te versterken. Tijdens een participatievergadering in het gebouw van het vredegerecht hield het ontwerpbureau VELD een bewonersmoment waarbij duiding werd gegeven over het mogelijk scenario waarbij ruimte voor cultuur, administratieve dienstverlening, zorg, jeugd én aangename publieke ruimtes in het centrum kunnen samengaan. Hierbij werd een beroep gedaan op de inbreng, de ideeën en de kritische blik van de aanwezigen. Voor hen die wat dieper wilden ingaan op de materie werden dan drie werktafels samengesteld, één voor het onderdeel landschap en beleving, een tweede voor kwaliteitsvolle publieke ruimte en een derde ten slotte die zich toespitste op programma en uitwisseling.

Het was burgemeester Kris Poelaert die de aanwezigen welkom heette, hen bedankte voor de talrijke opkomst en het engagement dat hieruit afgeleid kan worden en het project kaderde.

Het was het college van burgemeester en schepenen dat besliste een toekomstvisie te laten uitwerken die een kader kan vormen voor ruimtelijke ontwikkelingsinitiatieven in de dorpskern met de omgeving van de site Markevallei, het dorpsplein, het gemeentehuis, het OCMW, het vredegerecht en de dekenij als inzet. Als voorwaarde werd gesteld dat de visie een hoge stedenbouwkundige kwaliteit moet helpen realiseren met een bijzondere aandacht voor kernversterking, een klimaatrobuuste aanleg van de openbare ruimte, het vrijwaren en creëren van open ruimte met een verhoogde ecologische waarde, het versterken en zichtbaar maken van de groenblauwe netwerken en de uitbouw van de trage wegenstructuur. De opdracht werd via de Vlaamse Bouwmeester toegewezen aan VELD die ook recent al de gemeenteraadsleden toelichting verschafte over het gevoerde proces.

Wat ging er aan vooraf?

Burgemeester Kris Poelaert: “Waar ligt de oorsprong van ‘een sterke kern voor Herne’? De éénvorming van het OCMW en van de gemeente maakt dat vele diensten die vroegen onafhankelijk opereerden thans aangewezen zijn op samenwerken. En ook het vrijkomen van de gebouwen van de GO-Markevalleisite maken dat wij in ons gemeentelijk structuurplan voorzien om daar iets mee te doen. Een derde reden is dat onze academie, goed voor haast 400 leerlingen, deels gehuisvest is in de dekenij en deels in het OCMW-gebouw. Tevens hebben die leerlingen nood aan grotere en een meer gemoderniseerde ruimtes waarvoor geen van beide locaties vatbaar zijn. En ten vierde willen wij ook aan de verzuchtingen van de lokale handelaars die de betonnen en onaantrekkelijke structuur van het dorpscentrum op de korrel nemen tegemoetkomen. De hamvraag was dan ook ’hoe kunnen wij hier op een duurzame manier aan verhelpen en welke zijn dan de juiste investeringen die moeten leiden tot het veilig stellen van een bloeiende toekomst van ons dorp?’. In die context zijn we te rade gegaan bij de Vlaamse Bouwmeester die in onze opdracht een openbare oproep heeft gelanceerd en bekendgemaakt dat Herne een masterplan wou opzetten met de visie rond het uitbouwen van ‘een sterke kern’.

Een ontwerp op basis van 6 ambities

Een eerste ambitie is het versterken van de relatie met het landschap. Herne heeft de Markevallei als oorsprong en als bron van zijn identiteit en die tevens deel uitmaakt van een groter landschappelijk systeem waartoe ook en onder meer het domein Ter Rijst behoort en waarvan de bereikbaarheid in de loop der tijden werd beïnvloed door de spoorlijn Edingen-Geraardsbergen en de steenweg Edingen-Ninove. De troef waarbij het landschap als kwaliteitslabel wordt uitgespeeld is dan ook de basis voor het uitwerken van een strategisch project waarvan het versterken van de relatie met het landschap en de Markevalleisite als poort naar het landschap twee fundamentele pijlers zijn.

Het inzetten op trage wegen is een tweede ambitie. De site dient ook haar publieke functies indachtig te zijn en zich als dusdanig inzetten als kruispunt van trage wegen. Het centrum is bezaaid met kleine fragmenten van trage wegen die weliswaar niet meer aan elkaar verbonden zijn. Vroeger was het anders en het is dan ook de bedoeling om die vroegere verbinding van de sporthal, de gemeentehuissite, het parochiaal centrum, de muziekacademie, het rusthuis, de Bloesem, het kerkhof, het Kartuizerklooster en de superette Spar te herstellen.

Onder de noemer ‘Efficiënt organiseren van publiek programma’ wil de projectontwikkelaar in een derde ambitie beantwoorden aan het programma van de noden. Die noden impliceren een bruto oppervlakte van 2500 m² (academie 560m², gemeentehuis 1330 m² en bibliotheek 585 m²). In hun totaliteit zijn de huidige vijf entiteiten met het gemeentehuis, de bibliotheek, het OCMW-gebouw, het vredegerecht en de dekenij thans samen goed voor nagenoeg 3900 m². Mits een reorganisatie is er dus een overaanbod aan bestaande infrastructuur. Efficiënt organiseren en inkrimpen door sommige eigendommen of panden af te stoten lijkt derhalve noodzakelijk. Efficiënt organiseren per programmatorische cluster rond Administratie (gemeente en OCMW), Zorg (Rusthuis en Collectieve Autonome Dagopvang of CADO), Cultuur (academie en danszaal) en Jeugd en Speelpleinwerking lijkt dan ook aangewezen.

Ook de verfraaiing van de publieke ruimte om van het centrum een aangename verblijfsruimte te maken is een ambitie. De gemeente voorziet thans binnen het nieuw meerjarenplan een budget van 1 miljoen euro voor het verfraaien en het vergroenen van het centrum rond het dorpsplein en het Heldenplein. Hierbij wordt dan weer gerekend op een aanzienlijke bijdrage van het gewest. Een belangrijke factor hierbij behelst het delen en het centraliseren van publieke parkeerinfrastructuur. Zo kan gedacht worden aan het afbouwen van de parking op de site van het vredegerecht, het afnemen van een gedeelte van de parkeerruimte van de gemeentehuissite en het centraliseren ervan in de vorm van groene parkeerplaatsen of landschappelijke parking.

Op zoek gaan naar nieuwe kernversterkende woonvormen is het vijfde streefpunt. Herne is sterk onderhevig aan lintbebouwing langsheen dwarse invalswegen. Verkavelingen bedreigen de kwaliteit van de open ruimte en van de landbouwkouters wat dan weer leidt tot vermenging van landelijkheid en stedelijkheid. Er moet dus geopteerd worden voor wonen in meervoud in relatie met het landschap. De kwaliteit van die toekomstige ontwikkeling kan geborgen worden in een aangepast ruimtelijk uitvoeringsplan.

De laatste ambitie in de rij is het creëren van een nieuwe ontmoetingsplek op de Markevalleisite. Die site biedt Herne de mogelijkheid om zijn centrum op te waarderen tot een plaats waar alle Hernenaren wel kunnen bij varen. Een plaats waar gezellig kan gekuierd, gewinkeld, gewoond, geleefd en gewerkt worden en die haar benaming ‘Groene Kwadrant’ alle eer aan doet.

Dit alles kan uiteraard niet zomaar. In de VELD-plannen is zo ook een financiële haalbaarheid opgenomen die trapsgewijs ingebed is en zich opsplitst in verschillende stappen die zich over een termijn spinnen die zich bevindt niet alleen binnen maar ook buiten het huidige meerjarenplan.

Enkele sleutelideeën en strategische stappen

Renovatie Vredegerecht en verhuis academie. Bij de herbestemming van het vredegerecht naar de academie wordt de historische waardevolle voorgevel zo goed als ongewijzigd behouden. De verbouwingen van het vredegerecht beogen vooral de aanpassing van de dakstructuur, het aanpassen en benutten van de zolderruimte en de uitbouw aan de achterkant. Reden daartoe is vooral het versterken van de relatie met het landschap.
Herbestemming van de dekenij naar zorg
Reorganisatie gemeentelijke diensten in de bestaande infrastructuur. Voor het optimaliseren van de gemeentelijke administratie en die van het OCMW voorziet een reorganisatie enerzijds in een luik frontdesk in direct contact met het publiek en dat dan in de huidige locatie zou blijven. Anderzijds zouden de overige diensten overgeheveld worden naar de vrijgekomen oppervlakte in het OCMW-gebouw.
Aankoop Markevalleisite
Centraliseren parkeerbehoefte publieke diensten en ontsluiting. De centrale landschappelijke parking vangt de noden op van alle publieke diensten en neemt de parkeerdruk af van het dorpsplein.
Opportuniteit verbeteren publieke ruimte
Plaats maken op het dorpsplein voor verfraaiing
Jeugdpaviljoen vindt bestemming op de Markevalleisite
Private ontwikkeling van de bouwterreinen met nieuwe kernversterkende woonvormen.