HERNE – Op Erfgoeddag was het beestig veel ontdekken over koetjes en kalfjes
Dat het DNA van Herne nauw verweven is met ‘koetjes en kalfjes’ is een publiek geheim. De duizenden runderen die ook vandaag nog deel uitmaken van het lokaal veearsenaal zijn niet recent en niet zomaar uit de lucht komen gevallen. West-Pajottenland met zijn 2/3 groene vlakten is sinds mensenheugenis via de vele boerderijen toegespitst op de melkveehouderij. De vele kleine boerderijen, de talrijke rundveemarkten en de belangrijke en verankerde melknijverheid van vroeger en nu zijn daar het bewijs van. Dat Frank Nevens (landbouwkundig ir en voorzitter van de gemeenteraad) voor Erfgoeddag 2023 met een jaarthema gesponnen rond ‘beestig’ en ‘beestig veel ontdekken’ de kaart trok van ‘de koetjes en de kalfjes’ is dan ook niet zó verwonderlijk.
In de polyvalente zaal in Sint-Pieters-Kapelle werd de bezoeker dan ook getrakteerd op onder meer fotomateriaal dat werd aangeleverd door Koen Rogiers en het Jaarmarktcomité. In een gesprek met jaarmarktcoördinator Leopold Dierickx in 2011 vertelde deze: “Onze jaarmarkt werd indertijd geënt op die van het naburige Galmaarden en Tollembeek. Vooral door toedoen van Willy Carels wilden wij met enkele vrienden in Herne evenwel uitpakken met een sterkere organisatie rond veeprijskampen en de lokale handelaars en neringdoeners. Met de jaren wisten wij met de steun van dierenarts Victor Demel en nog enkele andere invloedrijke sympathisanten de juiste formule op de kop te tikken. Zo gaat de jaarmarkt steevast door op Pinkstermaandag, los van de dorpskermis. Ook moeten wij het hebben van onze streekeigen landelijke gemoedelijkheid. Naast de ellenlange rijen stands en kramen blijven ook onze veeprijskampen genieten van heel wat belangstelling”.
Documenten uit gemeentelijk erfdepot
Voor een tweede luik aan informatie werd geput in het eigen erfgoeddepot waar ook veel documenten uit de administratie van de toenmalige gemeente Sint-Pieters-Kapelle terechtkwam en dan ook deel uitmaakt van het Herns agrarisch erfgoed. Zo waren er historische foto's, gemeentelijke afkondigingen en aanplakkingen over de openbare verkopen, de landbouw- en tuinbouwtellingen ook bekend als meitellingen, publicaties vanuit de gezondheidspolitie der huisdieren voor onder meer mond- en klauwzeer en de ‘merking’ van de runderen.
Naast de frisse pint en het lekker ijsje was er ook entertainment voorzien voor de jongste generatie.
ZENDER bracht naar aanleiding van Erfgoeddag het sprookje ‘Van het toverstokje, de gouden pluim en het sprekend ezeltje’ opnieuw uit als een set vertelplaten. Het verhaal werd oorspronkelijk in 1896 opgetekend door Pol De Mont. Het vertelsel met dieren in de hoofdrol en in een nieuw hedendaags jasje werd gebracht door bib-vrijwilliger Emma Pletinkcx.
Om de zaal in te kleden werd ook gebruik gemaakt van spreuken en gezegden die alle de koe in het centrum van de belangstelling zetten. Een greep uit het aanbod:
Koeien van letters
Waarheden als koeien
Koeien met gouden horens beloven
Veel koeien, veel moeien
Verandering van weide doet koeien goed
Oude koeien uit de sloot halen
Kleine koeien hebben ook horens
Van achter de koeien komen
Koeien die loeien, zijn zelden goeie
’s Nachts zijn alle koeien zwart
Er zijn meer koeien die blaar heten
.....
De bezoekers konden ook kennismaken met een reeks woorden die niet in de Van Dale te vinden zijn maar lokaal de lading best dekken. Wie weet wat een ‘plasjer’, een ‘vjees’, ne ‘stjeit’ ne ‘varre’, ne ‘meutte’ of ne ‘pink’ is? Ook niet evident is de ‘zein’, ‘slap’ en ‘biezemelk’….. In ieder geval genoeg stof om leven te brengen in de brouwerij of in dit geval in de boerderij. Jan Publiek kon op het geëxposeerd materiaal ook - via de gekende post-it – de namen achterlaten van herkende gezichten.
Frank Nevens: “Erfgoeddag 2023 genoot van een doorlopende in en uit van ook jonge mensen met kinderen. Al werd het geen volkstoeloop, toch was het meer dan de moeite waard om er energie en tijd in te investeren”.
