Toenemende ontnederlandsing in de Vlaamse Rand leidt niet tot groei van het aantal Franstalige stemmen

De Raad van Bestuur van vzw ‘de Rand’ boog zich over de verkiezingsuitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober in de Vlaamse Rand. Voorzitter Jan De Craen stelt daarbij vast dat in de meeste gemeenten van de Vlaamse Rand de Nederlandstalige lijsten het bijzonder goed deden en zelfs hier en daar voor een trendbreuk zorgden ten opzichte van de periode tot 2006. In de 19 gemeenten van de Vlaamse Rand - dit zijn de gemeenten die grenzen aan Brussel of aan een faciliteitengemeente - steeg het percentage stemmen op Nederlandstalige lijsten van 75,5% in 2006 tot 78,9% in 2012, terwijl het percentage stemmen op Franstalige lijsten in diezelfde periode in die 19 gemeenten daalde van 20,2% naar 19,8%. Het aandeel stemmen op tweetalige lijsten, dat in 2006 nog 4,3% bedroeg is in 2012 ook fors gedaald tot 1,25%.

Het electorale beeld van de Vlaamse Rand is niet uiteraard niet overal gelijklopend en verschilt tussen de gemeenten onderling en uiteraard ook tussen de 6 faciliteitengemeenten en de andere 13 randgemeenten.

Voorzitter Jan De Craen: “Wanneer men de evolutie van 1976 tot 2006 vergelijkt met de evolutie 2006 tot 2012 mag men toch wel spreken van een lichte trendbreuk. Ondanks de grotere inwijking, vooral vanuit Brussel en ondanks het feit dat voor vele gezinnen in de Vlaamse Rand het Nederlands niet de voertaal is, worden die fenomenen niet vertaald in slechtere verkiezingsresultaten voor de Nederlandstalige lijsten, integendeel zelfs in heel wat gemeenten. Een intens en positief onthaalbeleid dat het leren en gebruiken van het Nederlands stimuleert, draagt hier zeker toe bij.”

De Vlaamse Rand is sterk onderhevig aan een tendens van internationalisering. Er bestaat nog geen studiewerk over de invloed van de internationale bevolking op het stemgedrag. Hun participatiegraad is zeker nog niet voldoende groot om echt te wegen . Zo zien we dat in Kraainem en Wezembeek-Oppem, de meest geïnternationaliseerde gemeenten van de Vlaamse Rand, ondanks alle inspanningen nog een klein deel van de kiezers uit EU-landen of niet EU-landen zich werkelijk als kiezer inschrijft. Voor Kraainem 455 van de 2622 internationalen en voor Wezembeek-Oppem 357 van de 2192 d.i. resp. 17 en 16%. Vele buitenlanders zijn dus niet geneigd hun democratische rechten op te nemen. Al dient wel gezegd dat de geciteerde percentages hoger liggen dan in de meeste niet- faciliteitengemeenten. “Het zou, hoe dan ook, interessant zijn hierover verder studiewerk te verrichten,” aldus Jan De Craen.

Een analyse per gemeente geeft volgend beeld
1) De 13 Randgemeenten zonder Faciliteiten.

- In 4 gemeenten nl. Asse, Machelen, Meise en Merchtem kwamen er in 2012 geen Franstalige of tweetalige lijsten op.

- In 7 andere gemeenten nl. Beersel, Dilbeek, Grimbergen, Hoeilaart, Overijse, Tervuren en Vilvoorde zien we een daling van het percentage stemmen op Franstalige of tweetalige lijsten.
- In Beersel is er een daling van de stemmen op Franstalige lijsten van 20% in 2006 tot 13,9% in 2012. - In Dilbeek dalen de stemmen op Franstalige lijsten van 14,8% naar 12%.
- Eenzelfde beeld in Grimbergen met een daling van 13,1% tot 10,95%.
- In Hoeilaart haalt de Franstalige lijst in 2012 net geen 9% ,een belangrijke daling t.o.v. de 16, 3 % van de 2 Franstalige lijsten in 2006.
- In Overijse behaalt de Franstalige eenheidslijst in 2012 nog 24,2% tegenover de 34,3% van een Franstalige en een tweetalige lijst in 2006.
- In Tervuren scoren de Franstalige partijen met 17% slechter dan in 2006 met 20,7%.
- Om dit rijtje "winnaars" te besluiten is er in Vilvoorde een daling voor de Franstalige  stemmen van 14,4% naar 10,7%.  - Slechts in twee van de dertien randgemeenten zonder faciliteiten is er een (lichte) stijging van het aantal stemmen op Franstalige lijsten nl. in St.-Pieters-Leeuw van 21,2% naar 22,1% en in Zaventem van 19,73% naar 19,98%..

 2)  De faciliteitengemeenten vertonen een grilliger stempatroon. In Drogenbos en Wemmel is er een vrij spectaculaire verandering. In Linkebeek, St.-Genesius-Rode en Wezembeek- Oppem kunnen we grosso modo spreken van een status-quo. In Kraainem verandert het beeld door de opkomst van een nieuwe tweetalige lijst. We overlopen de zes in alfabetische volgorde.
- in Drogenbos groeit de tweetalige lijst van burgemeester Alexis Calmeyn fors van 46,6% in 2006 tot 63,5% in 2012 en dit ten nadele van de U.F. lijst die niet verder komt dan 36,5%. In 2006 was er wel ook nog de overwegend Nederlandstalige lijst ACCENT met 11,9 % van de stemmen.
- In Kraainem worden door de opkomst van de tweetalige lijst Kraainem Unie de kaarten herschikt, waardoor de lijst Open twee zetels verliest (van 5 naar 3) en in percentage daalt van 23,6% naar 16,6%. Daardoor verliest ook de Franstalige lijst 2 zetels en zakt van 76,3% naar 62,8%.
- In Linkebeek is er een vooruitgang van LK2000 met 16,1% in 2006 naar Prolink met 20,9% in 2012 . Dit vertaalt zich echter niet in zetelwinst. Prolink behaalt net zoals LK2000 2 zetels.
- In St.-Genesius-Rode is er een zeer lichte stijging voor de Nederlandstalige lijst van 34,25% naar 34,47% met het behoud van de schepenzetel en 8 zetels in de gemeenteraad.
- Wemmel geeft ons de meest verrassende uitslag van de Zes en zelfs van de hele Vlaamse Rand. De Vlaamse lijst W.E.M.M.E.L stijgt daar met 21,5% tot 43,3%, behaalt 12 zetels (+ 7) en verovert met 6 van de 11 zetels zelfs de meerderheid in het O.C.M.W. Deze zeer positieve uitslag is natuurlijk ook gedeeltelijk te danken aan de breuk tijdens de vorige legislatuur in de tweetalige lijst LB, waarbij 3 Nederlandstaligen overstapten naar de Nederlandstalige lijst W.E.M.M.E.L.
- in Wezembeek-Oppem is er een lichte daling van het aantal stemmen voor de Nederlandstalige lijst van 24% in 2006 naar 22,3% in 2012. Helaas betekent dat ook het verlies van een zetel.