BEVER – Resultaten van behoeftenonderzoek bij senioren eindelijk bekend

BEVER – Resultaten van behoeftenonderzoek bij senioren eindelijk bekend - Voorzitter seniorenadviesraad Marie-Jeanne Deschuyteneer © Deschuyffeleer

BEVER – Resultaten van behoeftenonderzoek bij senioren eindelijk bekend - © Deschuyffeleer

BEVER – Resultaten van behoeftenonderzoek bij senioren eindelijk bekend - Burgemeester Luc Deneyer - © Deschuyffeleer

BEVER – Resultaten van behoeftenonderzoek bij senioren eindelijk bekend - Annie Balcaen van de provinciale cel Ouderen en Thuiszorg - © Deschuyffeleer

BEVER – Resultaten van behoeftenonderzoek bij senioren eindelijk bekend - © Deschuyffeleer

De rultaten van het behoeftenonderzoek bij de senioren, die al plaatsvond in 2012 met het oog op het opstellen van het seniorenbeleidsplan, zijn eindelijk bekend. Zij werden door burgemeester Luc Deneyer onder meer in het bijzijn van Annie Balcaen van de provinciale cel Ouderen en Thuiszorg bekendgemaakt tijdens een informatiesessie. Voorzitter Marie-Jeanne Deschuyteneer en haar bestuursploeg van de seniorenadviesraad hopen nu dat het gemeentebestuur zoals beloofd de bevindingen van het rapport ter harte neemt.

Het onderzoek was vervat in een vrij lijvige en wetenschappelijke onderbouwde enquête, die indertijd op aangeven van de pas opgestarte seniorenadviesraad werd toegestuurd aan de haast 500 senioren van de Beverse leefgemeenschap. Het werd aangestuurd door de Vrije Universiteit van Brussel, die zo meteen de resultaten in het Makrallendorp kon vergelijken met deze in andere gemeenten en steden in de provincie en in Vlaanderen.

“De senioren in onze gemeente vertegenwoordigen nagenoeg één vijfde van de totale dorpsgemeenschap en het is van het grootste belang de verwachtingen en behoeften van deze aanzienlijke bevolkingsgroep te kennen om er op de meest efficiënte manier aan tegemoet te komen”, duidde Marie-Jeanne Deschuyteneer, de voorzitter van de seniorenadviesraad. “Senioren, als actieve actoren in de maatschappij, kunnen overigens nog heel veel bijdragen aan de constructie van de samenleving in een gemeente waarin ouderen zich thuis voelen en een gevoel van samenhorigheid ervaren”.

Reeds in de aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2012 had de seniorenadviesraad zich gewapend met een memorandum voor zowel de CD&V-lijst als voor de Open Voor de Mens-lijst, de twee formaties die in de gemeente de kiezers tegemoet traden. Hierin werd aangegeven dat het meer en beter verspreiden van voor senioren nuttige informatie, oplossingen zoeken en aanbieden voor minder mobielen evenals verborgen armoede opsporen en zorg op maat aanbieden de voornaamste beleidsprioriteiten waren. Die prioriteiten werden dan op hun beurt vertaald in een aantal concrete aandachtspunten.

Het resultatenrapport van de VUB beschrijft de leefomstandigheden en de noden van de 60-plussers in de gemeente in vijf grote thema’s. De analyses werpen niet alleen een licht op de leefsituatie van de ouderen maar maken het ook mogelijk om de vragen, de noden en de behoeften waarmee ouderen geconfronteerd worden te definiëren. Op basis hiervan kunnen de gemeente en het OCMW dan aan de slag om een onderbouwd ouderenbeleidsplan op te zetten. Bij de enquête in Bever bedroeg de gemiddelde leeftijd van de ondervraagden 72 jaar.

Woonsituatie en buurt

Bijna alle bevraagde ouderen beschikken over basiscomfort in de woning. Bijna 40% woont, volgens de weliswaar strenge schaal die werd gebruikt, in een ernstig onaangepaste woning en nog eens 43% in een matig onaangepaste woning. Het gaat hem hier vooral over de grote afstand tot voorzieningen, de aanwezigheid van trappen en de grootte van de woning. Van de bevraagde ouderen staat 39% ervoor open de woning aan te passen. 70% staat negatief om te versassen naar een aangepaste woonvorm. 39% is niet geneigd om te verhuizen en 80% is niet geneigd naar een rusthuis te gaan.

De buurtbetrokkenheid is vrij groot.Qua basisvoorzieningen ervaren de ouderen in Bever wel vaak een tekort aan banken (70%), kappers (64%), apothekers (70%), huisartsen (71,5%), bakkers (53,9%), mobiele winkels, kerken en cafés.

En dan is er de mobiliteit. Bijna 70% vindt dat er te weinig oversteekplaatsen zijn en 64% wil meer groen of een park. Het openbaar vervoer is voor meer dan de helft van de bevraagde ouderen in Bever onvoldoende uitgebouwd.

Op het gebied van cultuur ervaren meer dan 60% een tekort terwijl 70% vindt dat er te weinig buurt- of wijkcentra zijn.

Gezondheid, zorg en hulpverlening

13,4% heeft hulp nodig voor persoonlijke verzorging en 31,5% voor het huishouden. Dit is meer dan in de vergelijkingsgroepen. Het verschil op het gebied van persoonlijke verplaatsingen dan weer is kleiner: 23,6% heeft hiervoor hulp nodig.

Vooral vanaf de leeftijd van 80 jaar stijgt de zorgafhankelijkheid snel. Bij de 80-plussers heeft 29% hulp nodig bij persoonlijke verzorging, 45% heeft hulp nodig bij het huishouden en 39% bij persoonlijke verplaatsingen.

Het gebruik van bepaalde hulpvormen hangt overigens sterk samen met de aanwezigheid van een aanbod. Zo is er geen enkele oudere die gebruik maakt van dagopvang of een boodschappendienst. 38% doet een beroep op de partner en 58% op de kinderen. 42% maakt gebruik van een poetsdienst of bejaardenhulp. 21% van de ouderen in Bever is het afgelopen jaar minstens 1 keer gevallen.

De ouderen halen vooral hun informatie bij de mutualiteit (72%), de gemeente (69%) en de kinderen (64%). Ook het OCMW en de huisdokter zijn informatiebronnen voor meer dan de helft. Buren, kleinkinderen en andere familieleden zijn minder belangrijk om informatie te vergaren. Vooral de oudste senioren doen hier een beroep op.

Welbevinden

De sociale netwerken zijn iets minder uitgebreid dan die van de ouderen uit de vergelijkingsgroepen. Op basis van de schaalconstructie die in het onderzoek werd gebruikt, kampt 19% met ernstige eenzaamheidsgevoelens.

De ouderen in Bever halen een score van 1,66 op de schaal van ervaren problemen. De hoogste score halen ze op de subdimensie ‘onveiligheid’ (1,92), de laagste score op de dimensie ‘kwetsbaarheid’ (1,43). Dit verschilt weinig van de vergelijkingsgroepen. Hoe ouder, hoe meer problemen de ouderen aangeven, vooral bij de ervaren onveiligheid.

Vrouwen geven op alle gebieden meer problemen aan dan mannen. Ze zijn angstiger en ondervinden meer problemen bij maatschappelijke participatie. Doordat ze gemiddeld ouder zijn dan mannen zijn ze ook kwetsbaarder. Huisvestingsproblemen komen niet zo sterk naar voor. Bij 8% van de ouderen komen wel financiële problemen vaak voor. Ruim drie kwart van de ouderen dan weer heeft geen probleem door gebrek aan zorg. Slechts 2% ervaart vaak een gebrek aan zorg. 73% van de ouderen ervaart nooit een vervoersprobleem. Slechts 4% heeft er vaak mee te maken.

73% vindt dat er voldoende gezelligheid- en ontspanningsmogelijkheden in de wijk zijn. De inspraakmogelijkheden daarentegen zijn beperkter: 20% vindt dat ze soms of vaak inspraak krijgen en 25% ervaren soms of vaak een gebrek aan informatie.

Wat betreft de veiligheidsbeleving voelt 23% zich weinig onveilig. 29% voelt zich matig onveilig en 49% voelt zich ernstig onveilig. Dit is vergelijkbaar met de Vlaams-Brabantse vergelijkingsgroep.

Maatschappelijke mobiliteit

De Beverse ouderen verplaatsen zich vooral met de eigen wagen (13% nooit) en 44% gaat vaak te voet. Taxi, belbus of door diensten georganiseerd vervoer komen weinig voor. Ruim de helft van de ouderen komt nooit op straat ’s avonds of maximum één keer per maand.

Ouderen in Bever zijn even actief als de ouderen uit de vergelijkingsgroepen. Doe-het-zelf activiteiten en activiteiten die te maken hebben met ontspanning en ontmoeting worden het meest beoefend, activiteiten die te maken hebben met zelfrealisatie worden het minst beoefend.

Het gemiddeld aantal verenigingen waarvan men lid is bedraagt 1,39. Dit is dan weer lager dan in de vergelijkingsgroepen.Redenen om niet deel te nemen aan activiteiten van verenigingen zijn vooral gezondheidsproblemen (35%), het feit dat de activiteiten ’s avonds plaatsvinden (25%) en de zorg voor iemand (22%).

21% is lid van een seniorenvereniging. 13% van de ouderen die geen lid zijn, denkt nog wel lid te worden en 29% denkt misschien aan te sluiten. Er is dus nog een belangrijke groep die hiervoor aanspreekbaar is.

Maar liefst 27% doet aan vrijwilligerswerk. Dat is heel wat meer dan in de vergelijkingsgroepen (16%). Van de ouderen die niet aan vrijwilligerswerk doen, denkt 20% (misschien) in de toekomst vrijwilligerswerk uit te voeren. Ook hier zit dus nog potentieel. 31% doet aan mantelzorg.

Bijna de helft woont nooit een culturele activiteit bij.

25% gebruikt dagelijks het internet, dat is meer dan in de vergelijkingsgroepen. De voornaamste redenen zijn ‘om te surfen en info op te zoeken’ en om te e-mailen, telkens door iets meer dan de helft van de ouderen die internet gebruiken aangeduid. 32% gebruikt het internet om contact te houden met de kinderen of de kleinkinderen. 22% gebruikt het om contact te hebben met de overheid. Dit is veel minder dan in de Vlaamse vergelijkingsgroep.

Tevredenheid over de gemeentelijke dienstverlening

83% is tevreden over de openingsuren van de gemeentelijke diensten.79% is tevreden over de toegankelijkheid, 76% over de dienstverlening en 80% over de houding van de gemeentelijke ambtenaren. De tevredenheidsscore over de dienstverlening van het OCMW ligt een beetje lager, met ongeveer drie vierde van de bevraagde ouderen die (zeer) tevreden zijn over de verschillende aspecten van de dienstverlening van het OCMW.

70% is tevreden over de dienstverlening van de politie. Slechts 41% vindt de zichtbaarheid van de politie op straat voldoende. Bij deze vraag waren er wel veel respondenten met een neutrale score (43%), wat erop kan wijzen dat men daar niet mee bezig is.

Meer dan de helft is tevreden over de groeninfrastructuur. Een derde heeft hierop een neutrale score gegeven. Over de sport- en recreatiemogelijkheden zijn slechts weinig van de respondenten ontevreden.

40% van de respondenten is ontevreden over de voetpaden. Over het verkeersveiligheidsbeleid van de gemeente is 23% ontevreden. Het aanbod van openbaar vervoer krijgt van 35% van de respondenten een onvoldoende.

Slechts weinig ouderen zijn niet tevreden over de huisvuilophaling en ook de frequentie ervan en de kwaliteit van de huisvuilzakken krijgen goede cijfers. Over de toegankelijkheid van het containerpark zijn 12% van de ouderen ontevreden. De openingsuren konden beter voor 9% van de senioren en 5% is niet tevreden over de dienstverlening.