NINOVE - Ook na Leader zit er ‘Dynamiet in de dorpen’
Op verschillende plaatsen in Ninove wordt in oktober 2015 het Leader-project ‘Dynamiet in de dorpen’ afgerond.
In het doorgaans rustige Lieferinge ging het er begin oktober hectisch aan toe. Er werd flink getimmerd en gemetseld. Het resultaat? Een buurthuis dat er wat flets en uitgewoond bij lag, is opgetuigd tot een prettig ogend buurtcafé waar de aquarelclub voortaan in frisse kleuren haar wekelijkse kunstjes kan vertonen en waar de Lieferingenaars verzamelen blazen om bij een pint de toestand van het dorp te beklappen, over snode plannen te speculeren of wilde dromen op tafel te gooien; somtijds wordt er een portie cultureel verantwoord entertainment in de vorm van een tentoonstelling, een muziekoptreden of ‘De Rode Duivels op groot scherm’ overheen gestrooid. De vzw De Kassei (in oprichting) zal voortaan over het buurthuis waken en heeft de ambitie om tot een echte dorpsraad uit te groeien.
Lieferinge is een van de vijf deelgemeenten die in 2012 uitgenodigd werden om deel te nemen aan het project ‘Dynamiet in de dorpen’. Dat was een goede zaak, zeggen de dorpsbewoners die het project van nabij hebben opgevolgd. “Dankzij Leader is er een nieuwe wind in Lieferinge gaan waaien. Mensen hebben mekaar weer gevonden.”
Nieuwe banken
Ook in Voorde wordt er dankzij Leader aan nieuwe infrastructuur getimmerd. In deze deelgemeente zonder buurthuis of parochiezaal belanden de lokale verenigingen met hun activiteiten in de voetbalkantine of de gemeenteschool. Maar hoofdrekenende schoolkinderen en barbecuënde gezinsbondleden rijmen niet altijd met elkaar, en daarom wordt een deel van de school verbouwd, zodat ‘de verenigingen’ en ‘de school’ mekaar wat minder voor de voeten lopen.
In Denderwindeke kijk je voortaan vanop nieuwe banken op het dorpsplein naar het voorbijglijdende verkeer van en naar Edingen, en in de tuin van de pastorij van Aspelare kan je binnenkort wippen en schommelen op kakelverse speeltoestellen.
Wie in Nederhasselt de Leadersporen wil ontdekken, trekt maar best stevige stapschoenen aan. In dit dorp werden drie schitterende wandelparcoursen ontwikkeld. Enkele rustpunten op de routes werden ingericht met banken, picknicktafels en ander straatmeubilair: aan de kapel in de Scheidestraat, zijdelings van de Keylandstraat, op het dorpsplein en achter de gemeenteschool. In Nederhasselt staat ook nog een sociaal-artistiek project met enkele plaatselijke kunstenaars op stapel. Het resultaat zal onder andere op de verschillende rustplekken geïntegreerd worden.
Ieder dorp zijn stijl
Wat momenteel aan ingrepen in Lieferinge, Voorde, Denderwindeke, Aspelare en Nederhasselt gebeurt, is het sluitstuk van een project dat op 1 januari 2013 officieel van start is gegaan. ‘Dynamiet in de dorpen’ voorzag in het eerste luik een traject van bewonersparticipatie, dat afgerond werd met het formuleren van een of meer gemeenschapsvormende projecten waaraan het dorp in het verdere verloop wilde werken. Ook werd afgesproken om enkele belevingsmomenten samen met de bewoners te organiseren. Volgens Leader Vlaamse Ardennen is het “bijzonder en uniek” dat een stadsbestuur een dergelijk participatietraject aandurft.
Het participatietraject maakte het project niet alleen onvoorspelbaar, maar ook avontuurlijk; het kon heel andere resultaten opleveren dan wat vooropgesteld was. Daardoor is het parcours ook niet foutloos geweest, erkent het stadsbestuur. “Elk dorp heeft zijn eigen dynamiek en stijl, het was niet altijd mogelijk een passe-partout voor de vijf te gebruiken of overal dezelfde strategie te volgen. Dat maakte het niet evident om elk projectvoorstel onmiddellijk op de juiste rails te zetten.” Ondanks deze kanttekeningen beschouwt het stadsbestuur het Leaderproject toch als een succes. “In het aanvraagdossier werd een 30-tal doelstellingen geformuleerd. Twee derde ervan zijn momenteel gerealiseerd, zij het soms gedeeltelijk of onder een andere vorm dan omschreven. Verschillende gemeenschapsvormende projecten zullen volgend jaar verder afgewerkt worden.“
Nageboorte
Leader is (was) een Europees cofinancieringsprogramma op het vlak van plattelandsontwikkeling. De stad kon voor een aantal projecten in de vijf betrokken deelgemeenten cofinanciering aanvragen en op die manier een deel van de kosten en investeringen terugverdienen. De stad heeft niet de volle buit binnengehaald, maar Leader Vlaamse Ardennen stelt wel vaker vast dat overheden slechts een deel van de cofinanciering benutten. “In jullie geval zorgde de versnippering van zoveel projecten op zoveel verschillende plekken voor vertraging. Daarnaast zijn voor een overheid de strikte aanbestedingsprocedures een handicap. Komt daarbij dat Ninove zwaar heeft ingezet op participatie, waardoor er eerst een jaar lang is nagedacht, gedroomd, gediscussieerd.”
Gelukkig laat succes zich niet alleen in financiële return aflezen. In vijf deelgemeenten is er iets dat er zonder Leader nooit zou geweest zijn. In alle gemeenten heeft Leader voor infrastructuur gezorgd die ontmoeting moet stimuleren, sociale cohesie wil versterken en voor een nieuwe dynamiek in het dorp kan zorgen. Heelwat dromen, zoals die van een BMX-terrein in Denderwindeke, staan op de agenda en worden de komende jaren verder gerealiseerd. De aandacht voor trage wegen had zonder de prikkel van Leader misschien minder hoog op de agenda gestaan.
Tenslotte krijgt Leader dankzij de dorpsraden nog een lekker lange nageboorte. Ook dat was een thema dat in haast elke deelgemeente steevast ter sprake kwam: een structureel instrument om ook in de toekomst aan het beleid te kunnen participeren. Het stadsbestuur liet zich inspireren door bestaande voorbeelden in Geraardsbergen en Merelbeke om aan de gemeenteraad van oktober een voorstel voor de oprichting van dorpsraden voor te leggen. Als de raadsleden het voorstel goedkeuren, zal in 2016 in de deelgemeente Lieferinge een proefproject georganiseerd worden en kan vanaf 2017 ook een samenwerkingsovereenkomst aan de andere deelgemeenten van ‘Dynamiet in de dorpen’ aangeboden worden.
Meer info? Dienst cultuur, cultuur@ninove.be, 054 31 32 86
