Boek Den ovend van de Posaffich bundelt 35 jaar paasgebeuren in LEMBEEK

Jan Neef uit Lembeek presenteerde 35 jaar lang een maand voor de Sint-Veroonmars in Lembeek een paasaffiche. Die affiche werd gezien als aankondiging van het volksfeest. De laatste jaren gebeurde de onthulling telkens bij wijze van apotheose van een bonte Lembeekse avond. Neef maakte als ultieme afsluiter het boek ‘Den ovend van de Posaffich’.

De Sint-Veroonmars vindt elk jaar plaats op paasmaandag en is ondertussen officieel erkend is als Vlaams immaterieel cultureel erfgoed.

Dirk Vandenplas vertelt hoe de geschiedenis verliep
Voor deze gelegenheid keer ik terug naar vrijdag 1 maart 2024, de dag van de voorstelling van de paasaffiche 2024. Er hing, zoals altijd, een gezonde spanning in de lucht. Wie zal dit jaar de ambassadeur van de Lembeekse Sint-Veroonmars zijn? Voor de eigenlijke show begint, nam Jan mij even apart om mij mee te delen dat hij er na 36 jaar een punt achter zet. Het was wel even slikken want spontaan maakte zich de gedachte “hoe moet nu verder” van mij meester. Maar daarover straks meer.

Het Paasgebeuren in Lembeek en de jaarlijkse Paasaffiche zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. En we mogen ook wel spreken van een echte traditie. Reeds op het einde van de 19de eeuw werd er op initiatief van het gemeentebestuur een affiche gedrukt. Slechts weinig exemplaren bleven bewaard. Jammer, want het zijn echte pareltjes, vaak fraai geïllustreerd.

Ook na de Tweede Wereldoorlog liet het gemeentebestuur een affiche drukken. Maar deze onopvallende tekstaffiches verbleken in het niets met de schitterende exemplaren uit de Belle Epoque.

In de jaren ‘60 van vorige eeuw ging onze processie onder invloed van de “moderne tijd” door een diep dal. Maar zoals het spreekwoord zegt, na de magere jaren komen de vette. Begin de jaren ‘70 was er zelfs sprake van een heropbloei van de mars.

Wanner een paar jaar later de gemeentefusies stilaan vorm kregen, reageerde men in Lembeek zeer afwijzend. Maar de fusies kwamen er en de Lembekenaren zetten toen zelf de schouders onder HUN Sint-Veroonmars. Er werd ook nagedacht hoe men de mars meer bekendheid kon geven. Bij enkele geesten rijpte toen het idee om zelf een “kunstaanplakbrief” te maken. Het idee was er, nu moest het ook nog uitgevoerd worden. Hiervoor ging men aankloppen bij Fil Severs, geboren Lembekenaar en toen directeur van de stedelijke kunstacademie De Meiboom in Halle.

In 1976 rolde dan ook de eerste affiche van de werkgroep, die later onder de naam van “Paascomité” zal bekend worden, van de drukpersen. Het begin was bescheiden – de oplage op bruin inpakpapier bedroeg nauwelijks 200 exemplaren – maar de fundering was gelegd.

In 1987 kwam het voortbestaan van de paasaffiche ernstig in het gedrang. De academie mocht niet langer instaan voor de druk van de paasaffiche en het Paascomité zat slecht bij kas.

In alle stilte echter werkte Jan Neef aan de aflossing van de wacht. In 1988 nam hij het initiatief om een eigen kunstzinnige Paasaffiche in kleur te drukken.

In 1989 werd Lembeek zelfs het toneel van een heuse afficheslag die ik mij nog goed herinner. Op de jaarlijkse persconferentie in café “ba Chic” onthulde commandant Charles Witterzeel van de Jefkes de nieuwe posteraffiche waarop de kop van "hun" legendarische tamboer-majoor Ritje “Botta” Vandervelden prijkte. Voor de eerste maal in de geschiedenis sierden niet één maar wel twee affiches de vensterramen want ook het Paascomité had dat jaar nog voor een allerlaatste affiche gezorgd. De verrassing was compleet want slechts enkelen waren van deze stunt op de hoogte. Het zou niet de laatste keer zijn dat Jan de Lembeekse goegemeente op schalkse wijze bij de neus nam.

Vandaag is de jaarlijkse paasaffiche onlosmakelijk verbonden met het Lembeekse paasgebeuren. Met de paasaffiche 2024 zette Jan in alle schoonheid een punt achter een indrukwekkende reeks van 35 paasaffiches. Deze prestatie is des te meer indrukwekkend omdat Jan ook sinds 1997 een avondvullend programma met zang, dans, muziek en toneel in elkaar bokste met als apotheose de onthulling van de paasaffiche.

Deze mooie traditie mag zeker niet verloren gaan. Op 15 mei van dit jaar werd binnen de koepel unaniem besloten om de toekomst van de paasaffiche te waarborgen. Er werd ook afgesproken om de realisatie ervan toe te vertrouwen aan Mike Similon. Deze keuze is zeker niet toevallig. Mike is niet alleen intens betrokken bij het Lembeekse paasgebeuren maar werkte bovendien al een vijftal jaren op heel discrete wijze mee aan de realisatie van de Paasaffiche. En ook de eigenlijke voorstelling krijgt stilaan vorm en we maken nu al graag een afspraak op 21 maart 2025 voor de voorstelling van de nieuwe paasaffiche 2.0.