REGIO – Bourgeois beschermt definitief wee calvaries en vijf kunstenaarsgraven in de Vlaamse Rand
Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, beschermt de calvaries en vijf kunstenaarsgraven in de Vlaamse Rand definitief als monument.
“Het religieus patrimonium in Vlaanderen is bijzonder rijk, divers, kwaliteitsvol en staat internationaal hoog aangeschreven. De calvaries, levensgrote afbeeldingen van de gekruisigde Christus, en de graven van de kunstenaars zijn prachtige voorbeelden van specifieke religieuze kunst in de Vlaamse rand.”, zegt minister-president Geert Bourgeois.
Calvaries
Al eeuwenlang begraven we onze voorouders op een kerkhof. Op die kerkhoven werden vanaf de dertiende eeuw calvaries opgetrokken. Het zijn meestal levensgrote afbeeldingen van de gekruisigde Christus, soms geflankeerd door de heilige Maria en de heilige Johannes. Hoe dichter begraven bij de calvarie, hoe belangrijker je status in de dorpsgemeenschap.
Gemeenten richtten en beheerden vanaf de late negentiende eeuw seculiere, neutrale begraafplaatsen op. Ook daar bleef het een gewoonte om calvaries op te richten, op de nochtans seculiere begraafplaats. De calvaries in Asse en Wemmel zijn twee bijzonder late voorbeelden van die gewoonte. Beide constructies zijn artistiek bijzonder uitgewerkt, daarom beschermen we ze nu als monument.
De calvarie in Wemmel
De inwoners van Wemmel schonken de calvarie in 1929. Het indrukwekkend bronzen kruis in neogotische stijl steunt op een sokkel met de afbeelding van de twaalf apostelen. Twaalf graftombes met afwisselend grijze en roze granieten afdekstenen vormen de voet van de calvarie. Hier liet de elite van Wemmel zich graag begraven.
De calvarie in Asse
De calvarie van Asse is het middelpunt van een indrukwekkend padenpatroon dat geflankeerd wordt door meer dan vier meter hoge taxus en hulststruiken. Ze werd vermoedelijk kort na de Tweede Wereldoorlog aangelegd. Beeldhouwer Antoon Van Parys (1884-1968) uit Deinze stond in voor de creatie van het kunstwerk. Hij is een van de laatste grote beeldhouwers van funeraire sculptuur. Zijn beelden in mystieke stijl vind je over heel Vlaanderen, maar vooral in en rond zijn thuisstad Deinze. De Christusfiguur in Asse is een mooi voorbeeld van de ‘Christus met de hangende handen’ waarvoor Van Parys bekend is. Van Parys beeldhouwde het type sinds 1927, altijd met kleine verschillen. Omdat hij al wat ouder was tijdens de realisatie van de calvarie van Asse, werd hij waarschijnlijk geholpen door zijn zoon Luc.
Kunstenaarsgraven
Onze Vlaamse kunstenaars staan internationaal hoog aangeschreven. De bewaring van hun nagedachtenis gebeurt niet enkel door het tonen van hun kunstwerken maar ook door het bewaren van hun graven. Daarom beschermt minister Bourgeois de graven van vijf toonaangevende beeldhouwers, schilders en architecten die in de 20ste eeuw in de Vlaamse Rand werkzaam waren.
In hun oeuvre verwijzen de kunstenaars regelmatig naar de Vlaams-Brabantse landschappen of ze hebben er hun architecturale stempel achter gelaten. De kunstenaars worden allen internationaal erkend als vertegenwoordigers van de Vlaamse kunst en hun werken zijn te vinden in binnen- en buitenlandse musea, op openbare plaatsen en in private collecties.
De kwalitatief vormgegeven graftekens verwijzen allemaal naar het kunstenaarschap van de overledene door de plaatsing van een tekenend opschrift of een kunstwerk van de kunstenaar op het graf.
De vijf beschermde graftekens zijn:
- Het graf van kunstschilder Jean Brusselmans, Dilbeek
- De begraafplaats van de Broeders en zusters van Don Bosco en van de Broeders van de Christelijke scholen met het graf van architect Alfons Hoppenbrouwers, Dilbeek
- Het graf van kunstschilder, beeldhouwer en architect Victor Servranckx, Machelen
- Het graf van beeldhouwer Pieter Braecke, Zaventem
- Het graf van beeldhouwer Oscar De Clerck, Zaventem
