REGIO - Meer en beter Nederlands via scholen
Scholen sleutel tot meer Nederlands in de Vlaamse Rand
Weyts ziet lichtpuntjes, maar vooral veel werkpuntjes in Taalbarometer
Minister van Vlaamse Rand Ben Weyts ziet enkele lichtpuntjes, maar vooral veel werkpunten in de 2de Taalbarometer voor de Vlaamse Rand. In vergelijking met de 1ste Taalbarometer (2014) is de kennis van het Nederlands licht gedaald in de Vlaamse Rand. Zo staat het Nederlands in de noordelijke en zuidelijke Kanaalzone sterk onder druk. In de ‘tewerkstellingsgemeenten’ Vilvoorde, Machelen en Zaventem verslechtert de taalsituatie. De kennis van het Nederlands daalt met name bij de (Franstalige) Belgen. Bij de niet-EU-burgers in de Vlaamse Rand neemt de kennis van onze taal dan weer toe. “De nieuwkomers in België zijn blijkbaar betere Belgen dan de Franstaligen: ze passen zich beter aan”, zegt minister van Vlaamse Rand Ben Weyts. “Een lichtpuntje is ook dat de Vlaamse scholen duidelijk zorgen voor meer Nederlands in onze Rand”.
Het Brussels Informatie-, Documentatie- en Onderzoekscentrum (BRIO) maakt in opdracht van de Vlaamse Overheid een Taalbarometer die de taalsituatie in de Vlaamse Rand rond Brussel schetst. De eerste Taalbarometer verscheen in 2015. Nu is ook het tweede Taalbarometeronderzoek klaar. Tussen januari en september 2018 werden 2.410 volwassenen uit de Vlaamse Rand ondervraagd.
De kennis van het Nederlands is de voorbije 4 jaar licht gedaald in de Vlaamse Rand. Het aantal inwoners van de 19 gemeenten van de Vlaamse Rand dat goed tot uitstekend Nederlands spreekt, is gedaald van 69,6% in 2014 tot 68,5% nu. Die daling is wel beperkt als je in rekening brengt dat de bevolkingsgroei – tussen 2013 en 2018 groeide de bevolking met +2,3% - bijna volledig op conto is van anderstaligen. Het aantal geboren en getogen Belgen in de Rand is gevoelig gedaald, het aantal genaturaliseerde Belgen, EU-burgers en niet-EU-burgers is toegenomen.
De daling van de kennis van het Nederlands is volledig toe te schrijven aan de (niet-Nederlandstalige) Belgen. In deze groep daalt de kennis van het Nederlands van 77,5% (2014) naar 76,3% (nu). Bij de niet EU-onderdanen is de kennis van het Nederlands dan weer gegroeid van 14,6% (2014) naar 24,5% (nu). De daling van de kennis van het Nederlands situeert zich bovendien quasi volledig in de zogenaamde ‘tewerkstellingsgemeenten’ Vilvoorde, Machelen en Zaventem, waar de verstedelijking vanuit Brussel zich sterk laat voelen. In de faciliteitengemeenten is de kennis van het Nederlands dan weer verbeterd. “Onze inspanningen in de faciliteitengemeenten werpen vruchten af, maar de klassieke Brusselse olievlek dijt nu uit naar andere gemeenten”, zegt Weyts. “De tewerkstellingsgemeenten Vilvoorde, Machelen en Zaventem hebben nu nood aan positieve Vlaamse projecten. Net daarom zie ik bijvoorbeeld brood in de Broeksite, die ook een culturele invulling zal krijgen en zo een bijkomende bron kan worden voor het gemeenschapsleven”.
Scholen sleutel tot meer Nederlands
De Taalbarometer bevestigt ook dat de Vlaamse scholen in de Rand een goeie motor zijn voor het Nederlands. Wie kiest voor Nederlandstalig onderwijs, zelfs al wordt er thuis een andere taal gesproken, heeft een veel grotere kans om op termijn ook thuis het Nederlands te gebruiken. “Dit biedt kansen”, zegt Weyts. “Via de schoolpoort kunnen we niet alleen kinderen, maar ook hun ouders binnenloodsen in de Vlaamse gemeenschap. Een keuze voor Nederlandstalig onderwijs mag niet alleen een keuze zijn voor de toekomstige carrière van je kinderen: het moet ook een keuze zijn voor het Nederlandstalige gemeenschapsleven. We kunnen dit ondersteunen door bijvoorbeeld binnen de schoolmuren nog meer cursussen Nederlands aan te bieden voor volwassenen, terwijl er opvang voorzien wordt voor de kinderen. Nu al lopen er 21 zulke projecten in de Vlaamse Rand”.
