DILBEEK - Hoogste Israëlische onderscheiding voor Mariette De Win

Postume medaille voor drie families uit Groot-Bijgaarden: De ambassadeur van Israël, mevrouw Tamar Samash, heeft op het gemeentehuis van Dilbeek aan de nabestaanden van zes inwoners uit Groot-Bijgaarden de medaille Yad Vashem overhandigd omdat zij tijdens de oorlogsjaren de twaalfjarige Marie Zelieznikas uit de handen hielden van de Duitse bezetter en zo verhinderden dat het jonge meisje werd gedeporteerd. Het betreft de families De Win, Steenput-Jacobs en Annaert uit Groot-Bijgaarden. Van die zes personen is alleen nog Mariette De Win in leven. Zij ontving de medaille persoonlijk, de overige onderscheidingen werden postuum toegekend. Het werd tegelijkertijd een hartelijk weerzien met Marie Zelieznikas, die voor de gelegenheid naar Dilbeek was afgezakt.

In 1953 werd door het Israëlisch parlement (Knesset) het Instituut voor de Herdenking van de Martelaren en Helden in Jeruzalem opgericht ter nagedachtenis aan de zes miljoen slachtoffers van het nazisme. Sinds die datum zoekt het instituut naar personen die op risico van hun eigen leven en van hun familie de deportatie van Joodse medeburgers naar de uitroeiingskampen wisten te vermijden. Zij krijgen de medaille Yad Vashem, de hoogste onderscheiding in Israël. Wereldwijd zijn al 22.000 personen gelauwerd. 1.480 Belgen kregen ook al een medaille, want nergens anders zijn er verhoudingsgewijs zoveel Joden van de deportatie gered als in België. Ongeveer een derde van de Joden die zich bij het begin van de Tweede Wereldoorlog in België bevonden, hebben de holocaust overleefd.

In Dilbeek werd Mariette De Win geëerd, haar ouders Jean en Léonie De Win, haar tante Steenput-Jacobs en haar dochter Isabella en haar echtgenoot Petrus Annaert. Mariette De Win, de enige nog in leven van de betrokken families destijds, hield een zeer geëmotioneerde toespraak, waarbij zij onder meer de familie van de voormalige burgemeester van Groot-Bijgaarden Victor Steenput betrok in de hulde. De Bijgaardse burgemeester hielp hen tijdens de moeilijke oorlogsjaren niet alleen administratief, maar zorgde vaak ook voor voedsel.

Marie Zelieznikas zat voor aankomst in Groot-Bijgaarden op verschillende schuiladressen. In Bijgaarden belandde ze bij Denise Hougardy, wiens ouders Marie tijdelijk onderdak verschafte. Toen de geldnood groot werd, kwam het gezin De Win tussenbeide. Mariette De Win, toen 19 jaar, bracht Marie bij haar familie, Petrus en Isabella Annaert in Groot-Bijgaarden. Marie werd aan buren en dorpsbewoners als een ver familielid voorgesteld. In maart 1944 was er een razzia in Groot-Bijgaarden. Mariette bracht Marie in veiligheid bij vrienden in Anderlecht. Daar zou ze blijven tot de bevrijding. Marie bleef bij het gezin De Win tot december 1945 in de hoop dat haar gedeporteerde ouders alsnog zouden terugkeren. Dat bleek helaas ijdele hoop. Uiteindelijk ging Marie bij een tante aan moederszijde, die de oorlog in Frankrijk had overleefd, wonen.

Marie Zelieznikas zei in haar toespraak dat de familie Annaert noch de familie De Win ooit een frank hebben gevraagd voor de verstrekte zorgen en de genomen risico’s. ,,Mariette nam vaak veel risico met mij gezien te worden toen ze mij van de ene naar de andere familie begeleidde. Ik heb met deze familie en in het bijzonder met Mariette een zeer warme band bewaard. Ik beschouw haar als mijn zuster. Mijn kinderen stellen haar erg op prijs en mijn kleinkinderen zegden mij onlangs: ,,Indien Mariette er niet was geweest, hadden wij nooit bestaan’’.