Een toekomst voor de DILBEEKse kerken
Over de toekomst van onze kerkgebouwen is de voorbije jaren reeds veel inkt gevloeid. Ook in Dilbeek werd hierover intensief nagedacht en overlegd. Met de goedkeuring van het kerkenbeleidsplan zetten het aartsbisdom en de gemeente samen een eerste belangrijke stap om de Dilbeekse kerkgebouwen een waardige toekomst te geven. Voor elk van de Dilbeekse kerken werd een keuze gemaakt tussen het behoud voor de eredienst met valorisatie (en eventueel medegebruik), het zoeken naar een nevenbestemming of het zoeken naar een herbestemming.
De kerken zijn waardevolle gebouwen in onze gemeente. Ze geven structuur aan een dorpskern en vormen mee het landschap. Ze zijn ook waardevol erfgoed: 6 van de 11 Dilbeekse kerken zijn beschermde monumenten. Voor vele inwoners hebben ze ook een grote gevoelswaarde. Maar het aantal kerkgangers loopt terug en niet alle kerken worden vandaag nog optimaal gebruikt. De Vlaamse Overheid gaf de gemeenten dan ook de opdracht een toekomstplan uit te tekenen én wijzigde het onroerend erfgoeddecreet zodat een goedgekeurd kerkenbeleidsplan een voorwaarde werd voor het verkrijgen van renovatiesubsidies.
Het Dilbeekse plan is een resultaat van een uitgebreid traject dat meer dan een jaar geleden werd opgestart in overleg met alle betrokkenen. Het traject omvatte drie belangrijke luiken: inventarisatie, inspiratie en inspraak. In de eerste plaats werd alles heel grondig geïnventariseerd: over welke gebouwen spreken we? Wat is hun geschiedenis? Wat is hun vroegere en huidige gebruik? In welke fysieke toestand bevinden ze zich? Daarnaast lieten we ons ook inspireren door voorbeelden uit binnen- en buitenland. Er was ook heel veel ruimte voor inspraak. Naast intensief overleg met de parochiepriesters, parochieploegen en kerkfabrieken, kreeg ook de ruimere bevolking de kans om hun licht te laten schijnen over de toekomst van hun kerk. Dit gebeurde via een druk bijgewoonde ommegang van 10 avonden langs de verschillende parochies. Alle persoonlijke verhalen, lokale noden en de suggesties voor toekomstig gebruik werden geïnventariseerd en opgenomen in bijlage bij het plan. Daarnaast bepaalden ook de parochiepriesters en parochieploegen hun toekomstige pastorale noden. Op basis van al deze informatie werkte de stuurgroep het uiteindelijke plan uit.
In de pastorale zone Dilbeek zal de beschermde Sint-Ambrosiuskerk in Dilbeek als hoofdkerk fungeren en dus de eredienst als bestemming behouden. Ook de beschermde Sint-Pieterskerk in Itterbeek en de Sint-Gertrudiskerk in Schepdaal behouden deze hoofdbestemming met extra aandacht voor valorisatie en een invulling als respectievelijk wereldkerk en jeugdkerk. Voor de beschermde Sint-Annakapel in Itterbeek wordt er gezocht naar een nevenbestemming in de tijd (o.a. Breugelproject) en voor de Sint-Rumolduskerk in Schepdaal (Masterplan Keperenberg-Caerenberg) en de beschermde Sint-Martinuskerk in Bodegem (verrijzeniskerk) naar een nevenbestemming in de ruimte. Voor de Sint-Theresiakerk in Dilbeek wordt gezocht naar een herbestemming, waarvoor de aanliggende school de eerste gesprekspartner zal zijn. In de pastorale zone Groot-Bijgaarden-Zellik zal de beschermde Sint-Egidiuskerk in Groot-Bijgaarden als hoofdkerk fungeren en ook de druk bezochte Saviokerk zal de eredienst als bestemming behouden. Ook in de Sint-Ulrikskerk in Kapelle blijven er erediensten plaatsvinden met extra aandacht voor valorisatie. De Heilige-Familiekerk op de grens met Zellik blijft ook in de toekomst in medegebruik met de Aramese Christenen.
In het najaar wil de werkgroep dit plan ook ruimer bekend maken bij de Dilbeekse inwoners en het als een waardevol naslagwerk van bijna 130 bladzijden bundelen met het pastorieplan dat ook op korte termijn zal worden afgerond. Voor elk van de kerken start nu een traject om deze toekomstvisie concreet vorm te geven.
