MERCHTEM geselecteerd voor Kunst op komst
Merchtem werd geselecteerd in de eerste ronde van de wedstrijd ‘Kunst op Komst’. Samen met Lennik, Galmaarden, Tervuren, Huldenberg en Oud-Heverlee stelde onze gemeente zich kandidaat in deze wedstrijd waarbij een kunstwerk van ruim 60.000 euro te winnen valt.
In de eerste ronde kwam het erop aan een plek voor te stellen die een meerwaarde kan geven aan het te winnen beeld, gemaakt door de Londerzeelse kunstenaar Jan De Wachter.
Op advies van cultuurfunctionaris Guido Breckx en schepen van cultuur Kris De Pauw (foto) diende het gemeentebestuur van Merchtem Leireken, de toeristische fiets-en wandelroute tussen Londerzeel en Aalst, op het gedeelte tussen Nieuwbaan/Kouter en Dries, ter hoogte van de vijver als voorstel in.
De jury kwam en zag dat het goed was. Merchtem werd geselecteerd.
Net als de andere genomineerden, met name Galmaarden en Lennik krijgt Merchtem nu de opdracht om tijdens een rechtstreekse radio-uitzending zijn geselecteerde locatie te presenteren en te verdedigen.
Kunst op Komst is een wedstrijd georganiseerd door de provincie Vlaams-Brabant en Radio 2 Vlaams-Brabant waarbij alle Vlaams-Brabantse gemeenten hun kandidatuur kunnen stellen om op een geschikte locatie in de openbare ruimte een monumentaal beeld te plaatsen. Het beeld wordt in opdracht van de provincie uitgevoerd. De laureaat met de hoogste score krijgt het beeld, dat eigendom blijft van de provincie, permanent in bruikleen.
Het beeld wordt tijdens een groots volksfeest op de bekroonde locatie geplaatst. Tijdens dit feest worden de beide andere laureaten gehuldigd met een origineel kunstwerk.
De keuze van de locatie gebeurt door een jury in verschillende stappen en dat proces wordt begeleid door de provincie Vlaams-Brabant en Radio 2 Vlaams-Brabant, tot en met de plaatsing.
De bedoeling is de hedendaagse beeldende kunst dichter bij het publiek te brengen en Vlaams-Brabant te laten uitgroeien tot een openluchtpark met prachtige beelden, verspreid over de hele provincie, dichtbij de bevolking die actief meehelpt aan de keuze van de beste locatie.
De wedstrijd
Er werd een beroep gedaan op de vindingrijkheid en de creativiteit van de gemeenten om voor het geselecteerde beeld de beste en meest geschikte locatie te vinden en om deze keuze met ijzersterke argumenten te motiveren.
Hoe gebeurt de beoordeling?
De beoordeling verloopt in drie fases. De vakjury beoordeelt de voorgestelde locaties. De radiojury beoordeelt de uitzendingen en de publieksjury zal via sms/telefoon/digitaal formulier zijn/haar voorkeur kenbaar maken.
De scores van de jury's worden vooraf niet bekendgemaakt.
Vakjury (1/3):
De jury beoordeelt de locaties op basis van volgende criteria :
• Verantwoording van de voorgestelde locatie in functie van het beeld
• Kwaliteit en bereikbaarheid van de locatie
• Omkadering van het beeld op de locatie
De jury nomineert drie locaties.
Radiojury (1/3):
Elk van de drie genomineerden krijgt de gelegenheid om tijdens een rechtstreekse radio-uitzending zijn geselecteerde locatie te presenteren en te verdedigen.
Vertegenwoordigers van de gemeente, bijgestaan door hun supporters, mogen op een creatieve en radiofonische manier komen vertellen waarom het beeld precies op die plaats in hun gemeente moet komen en nergens anders. Elke gemeentefinalist wordt begeleid door een coach van Radio 2 Vlaams-Brabant om het geheel op een boeiende manier in de uitzending te brengen.
De beoordeling door de jury van de radio-uitzendingen gebeurt op basis van volgende criteria :
• Verantwoording van de keuze van de site
• Referentie naar het beeld
• Presentatie/inhoud/woord
• Muzikale omlijsting van de uitzending
• Algemene indruk uitzending
Publieksjury (1/3):
Na de drie radio-uitzendingen van de finalisten worden de dag daarop de beste fragmenten uitgezonden, tussen 12 en 13 uur (datum te bepalen). Vanaf 13 uur kan iedereen meestemmen door een sms'je te versturen naar het nummer dat die dag aan het einde van de uitzending wordt meegedeeld of een stem uit te brengen op het digitaal formulier op de website.
De finale
Op de finaledag (datum nog te bepalen) vindt de telling van de punten van de vakjury, de radiojury en de publieksjury plaats, waarna de winnaar tijdens de rechtstreekse radio-uitzending van 12 tot 13 uur wordt bekend gemaakt.
De plaatsing en inhuldiging van het beeld
Het beeld krijgt haar vaste stek op de bekroonde locatie tijdens een groots volksfeest.
De winnende gemeente krijgt het beeld, dat eigendom blijft van de provincie Vlaams-Brabant, in permanente bruikleen en staat in voor het vervoer, de plaatsing en het onderhoud van het beeld. De provincie Vlaams-Brabant staat in voor de verzekering van het beeld.
UIT HET VERSLAG VAN DE JURY.
Aanwezig: Flor Bex (eredirecteur MUHKA), Petra Griefing (Stad en architectuur), Dirk Somers (netmanager Radio 2), Jan De Wachter (uitvoerend kunstenaar), Egide Rabau (secretaris).
Merchtem
Locatie: Leireken : toeristische fiets- en wandelroute tussen Londerzeel en Aalst, op het gedeelte tussen Nieuwbaan/Kouter en Dries.
Verantwoording aanvrager:
-de locatie sluit nauw aan bij de filosofie van waaruit het te winnen beeld werd geconcipieerd;
-'Dansant' is de interpretatie van een fragment uit het schilderij 'Kinderspelen' van Breughel;-
De locatie wordt vaak gebruikt door spelende kinderen; de aanwezige natuurelementen (houtkanten, bomen, water) nodigen uit tot creatieve spelontwikkeling;
-op deze plaats zal 'Dansant' veel meer zijn dan een werk. Het beeld en de natuur zullen als het ware in symbiose met elkaar leven;
- de locatie is heel rustig gelegen -autoverkeer is niet toegelaten- en toch druk bezocht door mensen die de tijd hebben om het kunstwerk te bewonderen. De locatie ligt op de Leirekensroute, een van de meest benutte toeristische fiets-en wandelroutes van de provincie. De route wordt ook gebruikt door joggers en skaters.
De beoordelingscommissie:
- symboliek: het element natuur en de spelende kinderen zijn aanwezig;
- het aanwezige struikgewas leent zich ertoe om hier en daar aanpassingen te doen en overwoekering van het werk te voorkomen (er staan geen beschermde bomen);
- het contrast tussen kunst en natuur is een interessant gegeven en geeft een meerwaarde aan het werk
-de houtkanten zijn aangelegd door de leerlingen van de basisschool samen met Natuurpunt en het zijn ook de leerlingen die ze onderhouden. De regelmatige aanwezigheid van leerlingen die aan natuurbescherming doen, is een positief aspect;
- het dossier is zeer goed voorbereid; de aanvrager heeft zich goed ingeleefd in de filosofie van het werk en zijn potenties
-opletten voor vandalisme bij een kunstwerk aan de kant van een weg. Het betreft hier echter een drukbezocht fiets-wandelpad waardoor de kans op vandalisme veel kleiner is;
-het beeld zal op deze plaats wel regelmatig beklommen worden door spelende kinderen, maar de kunstenaar stelt dat de materie zó zal samengesteld zijn dat het werk er niet zal door beschadigd worden;
Besluit:
Het is een zeer gedurfd project maar de aanvrager heeft het verhaal van de kunstenaar begrepen. Het beeld kan hier perfect tot zijn recht komen. Uit de keuze voor de locatie spreekt het besef dat kunst niet enkel thuis hoort in een ‘kunstmatige’ omgeving zoals een stad maar een essentiële uiting is die ons overal omgeeft (kunst omdat het moet!).
De beoordelingscommissie vindt dat de doorkijk naar de vijver er moet zijn en het nodige moet gedaan worden dat deze doorkijk er ook blijft maar het is zeker niet de bedoeling dat er bomen gekapt worden (regelmatig snoeien van de struiken).
EINDCONCLUSIE:
Vanuit het tafereel uit Breughels 'Kinderspelen' hunkert de sculptuur naar een brede sociaal maatschappelijke participatie.
Bij de eindbeoordeling was de jury het unaniem eens dat de locaties in Merchtem en Lennik zowel conceptueel als visueel beantwoorden aan de visie van de kunstenaar en de criteria bepaald in het reglement. Als derde gemeente komt Galmaarden in aanmerking omdat de locatie in ruimtelijke zin een aantal potenties heeft voor de plaatsing van het kunstwerk. Hoe groot de impact van het beeld op deze plek zal zijn, zal echter afhangen van de exacte uitwerking, de lokale werving en de zorg voor deze plaats.
De locatie in Tervuren biedt voldoende potentie maar omwille van andere activiteiten moeten de beelden jaarlijks verwijderd worden. Hierdoor ontstaan reële kansen op calamiteiten waardoor de verzekeraar de opgelopen schade niet zal vergoeden. Om deze reden kan de plaatsing van het beeld in Tervuren niet overwogen worden.
De drie voorstellen beantwoorden aan de gestelde criteria en bieden een meerwaarde om in dialoog te treden met de kunstenaar en te participeren in de verdere creatieve uitwerking.
