HERNE - Herman Vandormael - Kinderen van Theresienstadt

Vandormael_kinderen_van_theresienstadt__dec_2012__7___1296_x_972_

Herman Vandormael: Kinderen van Theresienstadt - Foto's © Deschuyffeleer

Herman Van Dormael in Israël samen met Ariel Eder en rabbijn David Brodman - © Deschuyffeleer

Illustraties uit Kinderen van Theresienstadt - © Deschuyffeleer

In zijn vorig boek ‘Verborgen Oorlogsjaren - Ondergedoken Joodse kinderen getuigen’ maakt de auteur Dr. Herman Vandormael van de lezer een getuige, die samen met ondergedoken Joodse kinderen, niet alleen momenten van angst, gruwel, geweld, miserie en tragiek meemaakt maar ook schaarse momenten van blijdschap, verbondenheid en echte vriendschap. In zijn nieuw werk ‘Kinderen van Theresienstadt’ gaat de ereconservator van het kasteel van Gaasbeek en historicus echter dieper in op het bijzonder verhaal van het menselijk leed, de fysische en psychische terreur alsook de ultieme ontbering als dagelijkse kost opgediend in het concentratiekamp van Terezin of in het Duits Theresienstadt. Ook weet hij in dit historisch document de troost, de verlichting en het soelaas te vertalen die velen er vonden in de ene of andere kunstvorm.

De Noord-Tsjechische garnizoensstad Terezin of Theresienstadt werd eind 18^de eeuw gesticht door de Oostenrijkse keizer Jozef II. Het kamp, amper 4 km² groot, was de standplaats van goed 6000 soldaten. In 1942 werd de stad door de Gestapo ingepalmd om dienst te doen als een groot Joods getto en meteen ook als concentratiekamp.

Drie jaar lang was Theresienstadt zo een voorstation voor een resem vernietigingskampen zoals Auschwitz en Birkenau. Het werd de bestemming voor 144.000 gedeporteerden waaronder een 10 à 15.000 kinderen. Hoofdzakelijk ging het om Joden uit Duitsland, Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije, Nederland, Hongarije, Polen en Denemarken. Bij de bevrijding werden er nog amper 19.000 volwassenen en slechts een honderdtal kinderen in leven aangetroffen.

Theresienstadt was de specifieke (eind)bestemming voor hoofdzakelijk kunstenaars, musici en houders van academische titels. Die populatie werd door de Duitsers wel als wisselwaarde ingeschat. Via een georkestreerde propagandacampagne werd Theresienstadt trouwens voorgesteld als een modelstad die het negatief beeld over het bestaan van concentratiekampen moest counteren.

Binnen de Joodse gemeenschap in het algemeen en zeker bij de intellectuelen is het een heilige traditie de toekomst van de kinderen te verzekeren door ze een goede opvoeding met daaraan gekoppeld een degelijke opleiding te geven. Het was dan ook voor de gedetineerden geen sinecure om, buiten het opgelegd verbod op onderwijs, de kinderen voor te bereiden op ‘later’. IJdele hoop zoals blijkt.

Zo is Herman Vandormael er in zijn zoektocht alsnog in geslaagd een tiental overlevenden, in 1945 overigens nog kinderen, op te sporen en hun getuigenissen te verzamelen in een beklijvend historisch boek. Hierbij stelt hij zich tot doel “een klein stukje bij te dragen aan het grote werk van herinnering”.

‘Kinderen van Theresienstad’ is dan ook een bijzondere getuigenis geworden van om en bij de 80-jarigen. Zo zijn er zowel Eldad, Hanan, Aaron, Rafael en David uit Israël als Eva, Jan en Alfred uit de VS als Dina die wel terugkeerde naar Nederland. En dan is er nog Nathan Adler uit Antwerpen, die spreekt in naam van zijn vader.

Het rijk geïllustreerd boek ‘Kinderen van Theresienstadt - De laatste overlevenden van het concentratiekamp getuigen’ is uitgegeven bij Lannoo en telt 224 pagina’s. Het draagt de referentie ISBN : 9789401404914 en ligt vanaf nu in de boekhandel te koop aan 23 euro. Het is ook beschikbaar bij de auteur 02/396 11 49.