HERNE – Paul Beyl is één van de 1000 burgerwetenschappers die meewerken aan een sojaonderzoek
Heeft soja een plaats in duurzame landbouw in Vlaanderen? Op die vraag zoeken 1000 burgers thans samen met wetenschappers een antwoord. Eén van die duizend is gemeenteraadslid en natuurminnaar Paul Beyl. Samen met Vlaams minister voor Landbouw, Innovatie en Voeding Hilde Crevits willen wetenschappers aan de hand van bevindingen een bibliotheek van bodembacteriën aanleggen. Zo worden deze zomer kiemende sojazaadjes opgevolgd in ‘duizend’ tuinen van evenveel vrijwilligers om zo de duurzame sojateelt in Vlaanderen mogelijk een plaats te geven. De betrokken partners zijn VIB (Vlaams Instituut voor Biotechnologie), Universiteit Gent, KU Leuven en ILVO (Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek).
Sojabonen zijn één van de belangrijkste plantaardige eiwitbronnen. Ze worden niet alleen gebruikt in vegetarische vleesvervangers maar ook als voeder binnen de veeteelt evenals als basis voor sojaolie, één van de meest geconsumeerde plantaardige oliën wereldwijd.
Sojaplant
Soja telen in Vlaanderen is voorlopig niet vanzelfsprekend. Lokale productie zou nochtans betekenen dat we de import van soja uit Zuid-Amerika - dikwijls vanuit ontboste gebieden - sterk kunnen terugdringen. Bovendien kan soja een alternatief gewas zijn voor lokale landbouwers, ééntje dat minder afhankelijk is van bemesting. Met 1000 burgers wordt nu op zoek gegaan naar het antwoord.
‘Soja telen in Vlaanderen is vooralsnog een hele uitdaging. Lokale productie zou nochtans heel wat voordelen bieden voor het milieu, het klimaat, onze economie en onze bodem’ is daarbij het uitgangspunt.
Een bibliotheek van bodembacteriën
In één gram aarde kan je ongeveer een miljard bacteriën terugvinden. Het onderzoekersteam wil in kaart brengen welke bacteriesoorten in bodems over heel Vlaanderen goed samenwerken met soja: “Vandaag is soja een subtropische plant die niet aangepast is aan onze omgeving. Willen we soja zich hier laten thuis voelen, dan moeten we ook zorgen voor de juiste microbiële partners in onze bodem”.
Duizend tuinen
Om te slagen in het opzet werd op zoek gegaan naar 1000 burgerwetenschappers verspreid over Vlaanderen die in hun tuin sojabonen wilden planten - 60 zaden om precies te zijn - en dit op een oppervlakte van exact 1 m². De resultaten van dit project moeten helpen om de lokale teelt van dit eiwitrijk gewas te vergemakkelijken. Dat houdt in dat de kieming en de groei van de sojaplanten heel nauwkeurig moeten worden opgevolgd.
Paul Beyl vertelt
“Via https://mijntuinlab.be leer je de natuurvoordelen van je tuin ten volle benutten. Door deel te nemen aan projecten en gegevens over je tuin te delen help je wetenschappers om de natuurvoordelen van tuinen beter te begrijpen. Het is ook via deze site dat ik in het voorjaar te weten kwam dat een project met betrekking tot de sojaplant ging van start gaan en waarvoor 1000 Vlaamse tuinbezitters nodig waren om er aan mee te werken. Ik bood mijn diensten aan en mijn kandidatuur werd weerhouden.
Een onderzoekersteam kwam tot in Tembroek om de m² tuin die ik reserveerde voor het project nauwkeurig te bestuderen. Zijzelf namen zo een tiental grond- en bodemstalen.
Zo kreeg ik ook een pakket toegestuurd met de zaden, een zaairooster en een kleurenkaart. Ook ontving ik een login op de website https://sojain1000tuinen.sites.vib.be/nl om via een vooropgesteld stappenplan mijn bevindingen, vaststellingen en fotomateriaal door te sturen
Op 11 mei was het dan tijd om van start te gaan en werden de 60 zaadjes op de juiste plaats en volgens het aangegeven raster in de grond gestopt. Op 1 juni kon ik meedelen dat nagenoeg 90% van de zaden kiemden. In een volgende fase (20 juni) dienden 10 plantjes te worden geselecteerd en gelabeld. Van die tien geselecteerde plantjes diende ik nadere en op verschillende tijdstippen informatie door te spelen. Zo is het belangrijk te weten wanneer de sojaplantjes beginnen te bloeien en hoe groot ze worden. Via de kleurenkaart dient ook te worden aangegeven hoe de blaadjes er uit zien.
In een volgende fase rond half juli moet ik nogmaals 5 planten selecteren,. Op 2 augustus dien ik dan die 5 specimen over te planten in een aangereikte pot en die naar een ophaalpunt in Wambeek te brengen. Hier worden ze dan opgehaald en overgebracht naar een laboratorium voor verder onderzoek.
Ik vind het interessant om aan het onderzoek deel te nemen. Het helpt enerzijds het onderzoek naar duurzame landbouw vooruit en anderzijds leer je heel veel over de bodemkwaliteit in je eigen tuin”.
