HERNE – Gedenkplaten voor Armand van Raalte en Richard Billiet plechtig ingehuldigd
Op de gevel van de woning aan de Kerkstraat 2 in Herne-centrum prijken voortaan twee gedenkplaten die verwijzen naar twee bijzondere voormalige inwoners. Die inwoners zijn Armand van Raalte (1913-1967) en Dr Phil Richard Billiet (1910-1980). De naam Armand van Raalte is onherroepelijk verbonden met de Smurfen en Richard Billiet verdiende zijn sporen als notoire toponymist. Beide heren zijn niet alleen schoonbroers, zij delen ook gezamenlijke herinneringen aan de woning op de hoek van de Kerkstraat en het plein dat thans de weinig betoverende naam Centrum draagt maar destijds genoot van de naam Vinkenberg.
Om hun merkwaardige verdiensten die Herne mee op de kaart zetten een visueel spoor mee te geven besliste het lokaal bestuur beide heren via een gedenkplaat te vereeuwigen. Die gedenkplaten werden nu plechtig ingehuldigd. Onder de aanwezigen ook Lucie van Raalte(°1936), de dochter van Armand en de huidige bewoonster van de betrokken woning. Zij is maar al te gelukkig met de blijk van erkenning die betoond wordt ten opzichte van de geestelijke en vindingrijke verdienste van haar vader.
Wie waren die heren en waarom verdienen zij deze bijzondere eer? Het antwoord geven op die vraag was een koud kunstje voor Urbain Deblander. Urbain is germanist en ook medeoprichter van heemkring Het Oude Land van Edingen en Omliggende. Het is vooral vanuit die hoek dat hij bekend staat als een figuur met een diepgaande kennis over de geschiedkundige elementen in en rond Herne.
‘Les Schtroumpfs’ in het Frans of de Smurfen in het Nederlands bestaan zo goed als 65 jaar. De blauwe dwergen met hun witte puntmuts en hun eigen smurfentaal werden bedacht door Peyo. Voor de gekende vormgeving tekende Yvan Delporte. Peyo was de pseudoniem van Pierre Culliford (1928-1992), een Belgische striptekenaar en scenarioschrijver.
De Smurfen
Dat de Schtroumpfs een toch wel vrij belangrijke verwijzing kennen naar Herne is te wijten of te danken aan Armand van Raalte. Armand was een Nederlander die na zijn huwelijk met de Hernse Simonne Billiet in 1946 zijn intrek nam op de hoek van de huidige Kerkstraat. In die tijd werkte hij als vertaler bij uitgeverij Dupuis. Hij introduceerde eind jaren ’50 de Nederlandstalige benaming van de Smurfen. ‘Smurf’ en ‘Smurfen’ als nieuwe Nederlandstalige woorden werden door Armand dankzij een plotse ingeving lukraak uit de lucht gegrepen. Na enkele jaren later braken de ‘Smurfen’ ook internationaal door, waarbij de benaming in nog zo'n dertig andere talen werd geïntroduceerd. In de helft daarvan wordt het Nederlandstalige woord ‘Smurf’ gebruikt. Veel genot heeft Armand van Raalte aan zijn uitvinding echter niet mogen beleven. Eind 1967 op 54-jarige leeftijd verongelukte hij toen hij met zijn bromfiets op weg was naar het station. Het echtpaar van Raalte-Billiet kreeg naast Lucie nog een zoon Francis. De twee kinderen zorgden op hun beurt voor 4 kleinkinderen. Als dochters van Lucie zijn Barbara en Saskia Vos er twee van.
Toponymie van Herne
Simonne Billiet, de echtgenote van van Raalte, was de zus van Richard Billiet (PhD), een toenmalig professor aan de Leuvense universiteit. Van hem werd in 1955 de ‘Toponymie van Herne’ gepubliceerd. Hij werd in 1979 ereburger van de gemeente. Toponymie of plaatsnaamkunde is een vak van de taalkunde die plaatsnamen (toponiemen) probeert op te sporen en te verklaren. Richard Billiet was ook medewerker/redacteur voor verschillende tijdschriften waaronder Eigen Schoon en de Brabander, het tijdschrift van het Koninklijk Historisch Genootschap van Vlaams-Brabant en Brussel, waar hij tekende voor meerdere bijdragen die veelal te maken hadden met Herne en of Edingen. Net als zijn zus Simonne werd Richard Billiet geboren op dit adres. Hij overleed in Leuven in 1980.
