HERNE/GALMAARDEN/GOOIK - Principiële beslissing over fusie gaat naar de gemeenteraad
Het zat er al enige tijd aan te komen. Maar nu blijkt de beslissing te zijn gevallen: Galmaarden, Gooik en Herne zetten onder hun drie de schouders onder het opzetten van een nieuwe fusiegemeente. Bedoeling van het principieel engagement is om bij het ingaan van de komende legislatuur 2025-2030 samen een nieuwe landelijke gemeente in het Pajottenland te vormen. De burgemeesters Kris Poelaert (Herne), Simon De Boeck (Gooik), Patrick Decat (Galmaarden tot 31 maart) en Ludo Persoons (Galmaarden vanaf 1 april) gaven samen in Hof te Spieringen (Vollezele) toelichting over de princiepsbeslissing.Eerstdaags wordt die princiepsbeslissing aan de verschillende gemeenteraden ter stemming voorgeld. Bij een goedkeuring kan dan de fusiemotor op gang getrokken worden en kan een transitiemanager aangesteld worden.
De keuze van de locatie was niet zomaar lukraak. Naar berekeningen zou het Hof te Spieringen op een paar honderd meter na zich situeren pal in het centrum van de vooropgestelde nieuwe fusiegemeente.
Niet langer talmen
De betrokken CD&V-burgemeesters en hun bestuursploegen, met in ieder van de drie gemeenten een absolute meerderheid, hebben vastgesteld dat er aan de fusiegedachte op termijn nog moeilijk te ontsnappen viel. Samen met Pepingen beslisten zij dan ook een bestuurskracht- en scenarioanalyse te laten uitvoeren voor hun eigen gemeente door een extern en onafhankelijk bureau. Nagaan of samenwerken mogelijk zou zijn en nagaan of een eventuele fusie met een aantal gemeenten een goede zaak zou zijn waren daarbij de leidmotieven. De resultaten van die analyse zijn inmiddels al enige tijd bekend. Pepingen houdt evenwel alsnog de fusieboot af. Omdat langer wachten de mogelijkheid van een vrijwillige fusie zou fnuiken werd er dan ook vanuit de drie andere betrokken gemeenten beslist thans te handelen. Het niet tijdig kenbaar maken van het fusievoornemen aan de Vlaamse overheid zou immers kunnen leiden tot het niet grotendeels overnemen van de gemeentelijke schuldenlasten door Vlaanderen. Bever met zijn taalfaciliteiten dan weer maakt nog een ander verhaal uit.
Groter worden om klein te blijven
Met als insteek ‘Groter worden om klein te blijven’ zijn de lokale besturen van Galmaarden, Gooik en Herne tot het besluit gekomen dat een fusie met hun drie thans de beste optie is om de inwoners de nodige publieke diensten voldoende en kwalitatief te blijven garanderen. “Onze drie huidige gemeenten hebben een verwant DNA en hebben een gelijklopende beleidsvisie met de landelijkheid als orgelpunt. Een fusie maakt onze nieuwe gemeente uiteraard groter hetgeen de vraag kan oproepen of de lokalen noden en bekommernissen van dorpen, wijken en parochies nog wel voldoende aan bod zullen komen? Wij nemen evenwel het engagement ons maximaal in te spannen om het huidig aspect van nabijheid tussen bestuur en burger te behouden en zelfs te versterken. Wij moeten en zullen groeien en terzelfdertijd klein blijven. We blijven zweren bij onze 12 dorpen-entiteiten die deel uitmaken van onze identiteit”, luidt het.
Bestuurskracht
De almaar meer en complexe opgelegde taken aan ieder lokaal bestuur, de techniciteit van de dossiers, het kunnen inzetten van gespecialiseerd personeel en de bij dit alles almaar oplopende financiële lasten maakten voor de gemeenten dat wachten niet langer houdbaar was en dat de tijd van handelen gekomen was.
De bestuurskracht- en scenarioanalyse leverde antwoorden op aangaande de ‘capaciteit’ van de lokale besturen met een opdeling naar het ambachtelijke (kwaliteitsverhoging door deskundigheid en expertise) , het strategische (complexe uitdagingen aangaan en inzetten op innovatie), het operationele (verbetering van de dienstverlening en de garantie voor continuïteit) en het financiële (efficiëntie en verhoging creëren van inkomsten).
Uit de studie konden de burgemeesters opmaken dat globaal gezien ieder bestuur op korte termijn wel nog relatief bestuurskrachtig is maar dat ze nu u al op hun limieten botsen. Op lange termijn dan weer wordt die bestuurskracht bestempeld als onhaalbaar. De enige haalbare oplossing bleek dan ook een fusie te zijn.
Schuldenovername
Een fusieverhaal wordt vanuit de Vlaamse overheid thans nog beloond met een schuldovername. Voorwaarde is wel dat de gemeentebesturen vanuit de gemeenteraad vóór 1 januari 2024 een goedgekeurde princiepsbeslissing neerleggen. Zo komen zij dan in aanmerking voor een tegemoetkoming in de schuldaflossing. Voor nieuwe gemeenten met minder dan 25.000 inwoners (cijfers 1 januari 2023) is dat 200 euro per inwoner. De nieuwe gemeente in wording telt 24.943 inwoners en mag dus rekenen op een fusiebonus van nagenoeg 5 miljoen euro.
Landelijke Pajotse gemeente
Vier inhoudelijke speerpunten worden vooropgesteld. Eerste en vooral wordt het beeld van het opzetten van een landelijke gemeente vooropgesteld. Een gemeente waar de inwoners onbetaalbare rust, stilte en propere lucht vinden in een groen en typisch Pajots actief landbouwlandschap. Het zou ook een gemeente moeten worden die mee is met zijn tijd en haar inwoners voorziet van alle mogelijke voorzieningen en dienstverlening door een efficiënt en modern lokaal bestuur. Verder ook een gemeente waar onderlinge verbinding binnen de gemeenschap belangrijk is en de levendigheid van de gemeenschappen in elk van de 12 dorpen op het grondgebied maximaal wordt ondersteund. Het dorpenbeleid maakt de vierde pijler uit met naast een centralistische cultuur ook een focus op elk van de 12 dorpen (Gooik, Kester, Leerbeek, Oetingen, Strijland, Galmaarden, Tollembeek, Vollezele, Herne, Herfelingen, Sint-Pieters-Kapelle en Kokejane).
Werk aan de winkel
De nieuwe gemeente, voorlopig nog zonder naam, wordt door de fusie met haar 120 km² uitgestrektheid de grootste Pajotse gemeente. Het nieuw kleedje aanmeten doen de huidige lokale besturen niet alleen. Te gepaste tijde zal de bevolking worden ingelicht en geraadpleegd. Over het wie, hoe en wanneer is er op dit moment nog geen informatie beschikbaar. Daartoe zullen dan stevige communicatieve en participatieve trajecten met de inwoners en de medewerkers worden opgezet. Een aantal beslissingen moeten hoe dan ook nog worden genomen. Er worden dan ook een intensieve consultatieronde over alle dorpen heen gepland om verder in gesprek te gaan.
Tewerkstelling
Op gebied van tewerkstelling werd gerustgesteld. Een fusie kan niet in 1, 2, 3, gerealiseerd worden. Er zullen geen afdankingen in de bus vallen. Her en der zal er wel een verschuiving dienen te gebeuren onder de diensten die dan ook een verschuiving van het personeel zal teweegbrengen. De werkplaatsen die via pensionering of andere normale procedures zullen vrij komen zullen in de toekomst niet meer systematisch aangevuld worden.
De nieuwe gemeenteraad
Na de gemeenteraadsverkiezingen van 18 oktober 2024 zou de nieuwe gemeenteraad met zijn 29 raadsleden van start gaan op 1 januari 2025. Vanaf de nieuwe legislatuur in 2025 zou de gemeente dan één burgemeester, zeven schepenen en één voorzitter van het bijzonder comité voor de sociale dienst tellen. De vermindering van het aantal mandaten zou een besparing van minstens 150.000 euro per jaar moeten opleveren wat neerkomt op een bedrag van 1 miljoen euro over de 6-jarige legislatuur
