TERNAT - Meer dan 900 jaar ter Nath

Editiepajot_ternat_gravure_kruikenburg_foto_guido_van_cauwelaert

Oude gravure Kruikenburg. - Foto © Guido Van Cauwelaert

De parochie Sint-Gertrudis viert dit jaar 900 jaar kerkelijke aanwezigheid in Ternat. Het dorp Nath bestaat inderdaad reeds meer dan 900 jaar, weliswaar als aanhangsel van Wambeek, dat al in 877 wordt vermeld als een goed toebehorend aan het Convent of de kloostergemeenschap van Nijvel.

Pepijn van Landen en Gertrudis van Nijvel

Na de dood van de Frankische koning Clovis in 511 werd zijn koninkrijk verdeeld onder zijn vier zonen. Maar in 613 wordt Chlotharius II, met de hulp van de Austrasische hofmeier Pepijn van Landen en de Frankische edelman Arnulf van Metz, alleenheerser over het Merovingische rijk. Hij vestigde zijn hoofdstad in Parijs. Pepijn en Arnulf zijn er echter in geslaagd de feitelijke macht in de Frankische koninkrijken in handen van de aristocratie te leggen. Zo begon de periode van de “Vadsige of Luie koningen”: de Merovingische koningen die alleen in naam regeerden terwijl de hofmeiers de feitelijke macht uitoefenden.

Onze streken (Gooik, Lennik en Wambeek) behoorden aan Pepijn Van Landen. Pepijn was gehuwd met Ida van Nijvel. Ze hadden vier kinderen, waaronder een dochter Gertrudis of Geertrui. In 640 stichtte Ida, die inmiddels weduwe geworden was, de abdij van Nijvel, waar Gertrudis intrad en op 20-jarige leeftijd abdis werd.

Ida en Gertrudis schonken Gooik, Lennik en Wambeek aan de abdij. In 877 wordt het blok Wambeek vermeld als een goed toebehorend aan het Convent of de kloostergemeenschap van Nijvel. Het maakte toen een blok uit van 2191 bunder (1 bunder is 1 ha. 34 a. 37 ca).

Wambeccha cum appenditio Nath

Reeds in 1112 wordt er binnen het oude Wambeek een tweede bewoningskern vermeld, die de naam „Nath" droeg. Vanuit de parochiale kerk van Wambeek worden er ook in Nath erediensten verzekerd: "altare de Wambeccha cum appenditio Nath" staat in een akte van bisschop Odo van Kamerijk. Het duurt tot in 1243 vooraleer in het dorp Nath een zelfstandige parochie komt onder de hoede van O.-L.-Vrouw (pas in 1500 wordt Sint-Gertrudis de patroonheilige). Even later groeide een derde nederzetting aan de Lombeek. Zoals de meeste parochies die bij het einde van 12de-, begin l3de eeuw ontstonden, werd de H. Katharina als patrones aangenomen, zodat de benaming St.-Katharina Lombeek ontstond.

Bij het begin van de 13de eeuw drongen de Heren van Wezemaal het oude domein Wambeek binnen, hierin gesteund door de hertog van Brabant, die de toenemende macht van de abdij van Nijvel met lede ogen aanzag.

Op het einde van de 13de eeuw was het blok tot een zelfstandige meierij (gebied met meerdere dorpen onder het gezag van een meier of schout) uitgegroeid. Toen ook werden de verhoudingen geregeld tussen de heer en zijn „dorpsmannen" in de dorpskeure van de meierij van Wambeek, die Jan I „bider gratien gods hertoge van lotrik e van brabant ende van lymborch" bekrachtigde. Deze dorpskeure werd in 1417 herzien ingevolge het brouwen van bier met hop.

In 1662 wordt Kruikenburg, de heerlijkheid van de Fourneau, een graafschap. Tijdens de Franse periode worden de privilegies van adel en geestelijkheid uit het “ancien régime” (belastingen, enz.) afgeschaft en worden Wambeek, Ternat en Lombeek drie aparte gemeenten. Maar in 1976 worden ze weer samengevoegd. Het oude Wambeek is weer één maar heet nu Ternat.

(Bronnen : H.J. Herpelinck, De heren van Kruikenburg, De Memoires van een dorp en De drie gemeenten)

Feestelijkheden in Ternat

In 2012 viert de parochie Sint-Gertrudis 900 jaar kerkelijke aanwezigheid in Ternat met:

op zaterdag 28 en zondag 29 januari: parochierestaurant

op vrijdag 9 maart: de voorstelling van een TV film gemaakt door de Hobby Filmclub van Ternat

op zondag 11 maart: rechtstreekse uitzending van de mis door de vrt om 10.00u

in het weekend van Pinksteren: voorstelling van een nieuw boek '900 jaar geestelijken uit Ternat'

tentoonstelling in de kerk omtrent de geschiedenis van de kerk met medewerking van de Cultuur- en Heemkring Sint-Gertrudis

op Pinksteren zelf: openluchtmis op de parking van het parochiehuis met de medewerking van Musate

in het najaar bedevaart naar Israël (ingericht door de Cultuur- en Heemkring Sint-Gertrudis)

meer informatie op : http://www.parochiesternat.be/SG/index.html