WAMBEEK in vroegere eeuwen : de Gallo-Romeinse villa aan de Schapenbaan
Bij de aanleg van het Gewestelijk ExpresNet (GEN) werden archeologische opgravingen gedaan aan de kruising met de Langestraat in Wambeek. Er werden o.a. nederzettingsresten uit de late steentijd en de vroege bronstijd gevonden. Er werden ook opgeploegde restanten aangetroffen van een grote Gallo-Romeinse villa (landbouwuitbating) zo'n zevenhonderd meter ten zuidoosten daarvan, tussen de Schapenbaan (de oude Nervische heirbaan) en Zierbeek. Het bouwpuin van het vermoedelijke hoofdgebouw van het villadomein lag hier verspreid over verscheidene percelen akkerland. Het gebouw was gelegen op de oostelijke helling van een heuvelrug, met uitzicht op de vallei van de Zierbeek. Naast bouwmateriaal zoals fragmenten van tegulae en imbrices (pannendak) en hypocausttegels werden ook enkele munten, aardewerk- en glasfragmenten ingezameld.
De meest bijzondere vondst is een zeer goed bewaarde potin-munt - type ‘au rameau’ - van de Nerviërs uit de eerste eeuw v. C. Munten werden in Gallië ingevoerd door de Keltische volkeren in de eerste helft van de 3de eeuw v.Chr. In hoeverre de munteconomie al ontwikkeld was bij de verovering van onze gewesten door Julius Caesar, is nog steeds een onopgelost probleem. Naast gouden munten worden in België ook Keltische zilver-, potin- (een koper-tinlegering) en bronsmunten teruggevonden die vermoedelijk werden uitgegeven tussen 50 v.Chr. en de regering van keizer Augustus. (27 v.Chr.-14 n.Chr.) De Nerviërs vervaardigden naast goudmunten ook potin- en bronsmunten met op de voorzijde een motief dat op een tak (de zgn. “au rameau”-munten) gelijkt.
Aan de Langestraat werd ook een restant van een (ijzer)oventje aangetroffen waarin zich - naast grote houtskoolfragmenten (twijgen) - talrijke fragmenten van ijzerslakken en verglaasde leembrokken bevonden. Opvallend is de aanwezigheid van relatief grote hoeveelheden slakmateriaal. Mogelijk werd hier dan ook een gedeelte van een Romeinse nederzetting aangetroffen die gericht was op de verwerking van lokaal voorkomend ijzererts voor de productie van ijzeren voorwerpen. Een dergelijke brandgevaarlijke activiteit diende buiten het eigenlijke wooncentrum of de nederzetting te worden uitgevoerd.
