EDINGEN – Nieuwe toekomst voor Kapucijnenklooster

Nieuwe toekomst voor Kapucijnenklooster - Foto's © Deschuyffeleer

Zo was er op vrijdag 16 november alleszins een eerste grootse culturele manifestatie met een concert - © Deschuyffeleer

Het programma van de muzikale avond in het Kapucijnenklooster bood dan ook naast een uitgelezen maaltijd grote aria’s en duo’s uit de opera van Mozart, Verdi, Puccini en Rossini door het trio Aria Cadabra - © Deschuyffeleer

Marc Labeeuw - Kapucijnensite Edingen - © Deschuyffeleer

De bondige geschiedenis van de Kapucijnensite Edingen - Maqrc Labeeuw - © Deschuyffeleer

nv W.B.J.-Invest - © Deschuyffeleer

Nu het jarenlang juridisch steekspel rond het eigendomsrecht van het Kapucijnenklooster in het centrum van de stad blijkbaar definitief zijn beslag heeft gekregen in het voordeel van de nv W.B.J.-Invest van de familie Labeeuw uit Asse kunnen de eigenaars eindelijk daadwerkelijk werk maken van hun plannen met het klooster.

Zo was er op vrijdag 16 november alleszins een eerste grootse culturele manifestatie met een concert. Het programma van de muzikale avond in het betoverend kader van het Kapucijnenklooster bood dan ook naast een uitgelezen maaltijd grote aria’s en duo’s uit de opera van Mozart, Verdi, Puccini en Rossini door het trio Aria Cadabra met soprano Isabelle Roeland, bariton Fabrice Pillet en aan de piano Philippe Lienart.

De aankoop van het geheel van het Kapucijnenklooster is voor Marc Labeeuw uitgedraaid op een echte nachtmerrie. Nochtans bezield met de beste bedoelingen om het Kapucijnenklooster in al zijn glorie en praal her in te richten werd hij jarenlang in zijn plannen gedwarsboomd door de Duitse tak van de adellijke familie Arenberg die via allerlei machinaties met onder meer de klaarblijkelijke steun van de hoogste kringen van het land en verschillende juridische procedures de eigendomsoverdracht van het klooster door de familie aan de paters Kapucijnen uit 1932 in vraag stelde.

Verdeling

Het was in het voorjaar van 1998 dat de familie Labeeuw via de nv W.B.J.-Invest bij notariële akte eigenaar werd van het klooster. Waar het compromis aanvankelijk voorzag in de overdracht van gans het complex, met dien verstande evenwel dat de Arenbergs een lokaal ter beschikking kregen voor het onderbrengen van hun archief, werd in de notariële akte, vooral op vraag van de Kapucijnen, bedongen dat het huis in de IJzerstraat en de expositiezaal Lydia uiteindelijk niet in de aankoop zouden worden opgenomen. Zo bekwamen de Arenbergs gratis twee ruimtes om hun archieven, tot dan toe bewaard door de Kapucijnen, in onder te brengen.

Naast het ter beschikking stellen van een archiefruimte voor de Arenbergs voorzag het compromis tussen de Kapucijnen en de nieuwe eigenaars ook de oprichting van de vzw Memoriaal Karel van Arenberg met de familie Labeeuw en de Kapucijnen die alle museumstukken zowel van de Arenbergs, overigens ook volle eigendom van de Kapucijnen, als van de plaatselijke kloosterorde zelf zouden beheren en tentoonstellen.

Even later kwamen de Kapucijnen evenwel op de proppen met het voorstel om het eerder overgekomen compromis in twee delen open te breken. Zo zou het oud gedeelte van het klooster door de Kapucijnen rechtsreeks geschonken worden aan de Memoriaal terwijl zowel het huis in de IJzerstraat als de expositiezaal Lydia zouden in de handen komen van de Archives et Centre culturel d’Arenberg (ACA). Al de rest zou dan verkocht worden aan de familie Labeeuw. Zo geschiedde en alles werd vastgelegd in drie notariële akten op 16 april 1998. De nv W.B.J.-Invest vn hoofdzakelijk Marc Labeeuw werd hiermee dan ook wel volle eigenaar van het deel van het klooster, namelijk alles wat na 1875 gebouwd was met inbegrepen de tuin.

Op zijn hoede

Het is in die periode dat de eerste machinaties achter de schermen beginnen door te dringen bij Marc Labeeuw. “De ACA ontving die dag zelf al de sleutels terwijl de Memoriaal pas de sleutels overhandigd kreeg op het eind van de maand. Wat er tussendoor in die periode is gebeurd, gewijzigd en verdwenen in en uit het complex laat zich gemakkelijk raden”. Tegenover de juridische spitsvondigheden van de Arenbergs diende de familie op een bepaald moment wel bepaalde eigendommen vanuit de Memoriaal over te hevelen naar de nv W.B.J.-Invest. Mettertijd kreeg de Memoriaal ook financiële steun van de stad Edingen doch door broodnodige besparingen diende de stad de subsidies even later stop te zetten.

Na een aanwezigheid van 328 jaar in Edingen werd het klooster, dat steeds een bijzondere plaats zal innemen in de geschiedenis van de Kapucijnen, de familie Arenberg en de stad Edingen, op 15 augustus 1996 officieel opgeheven. Volgens een geschreven getuigenis van pater Jean-Pierre Tytgat, de laatste algemeen verantwoordelijke voor het klooster, “werden tussen 16 augustus 1996 en 1 juli 1997 vrachtwagens, bestelwagens en personenwagens volgeladen met alles en nog wat. Zo verdween een groot deel van de inboedel van Edingen naar alle hoeken van het Vlaamse land. De schilderijen, marmeren en eiken beelden, wandtapijten, haardplaten, lithografieën, gravuren, vaandels, edelsmeedwerk, kortom alles wat kunst met grote of kleine K was, werd verdeeld tussen de familie van Arenberg en de Kapucijnen”. Het was dan ook op 22 november 1997 dat pater Jean-Pierre Tytgat een laatste keer de zware kloosterpoort achter zich mocht dichttrekken.

Wettelijk

Dat in het ganse verhaal Marc Labeeuw de zwarte piet wordt toegeschoven, ligt hem zwaar. “Mijn belangstelling voor de aankoop van het kapucijnenklooster ontstond bij een bezoek aan Edingen en het klooster waar mijn broer Frans, thans nog Kapucijn in Pakistan, zijn noviciaat volbracht”, zegt hij. “Toen vernam ik dat een grote Antwerpse bouwpromotor op het punt stond het ganse kwartier rond het kapucijnenklooster aan te kopen. Ik heb steeds ten alle prijze willen voorkomen dat dit specifiek cultureel en religieus erfgoed voor Edingen en de maatschappij zou teloorgaan. Tegenover alle opgezette machinaties heb ik steeds wettelijk en altijd met een uitgestoken hand naar de partners gehandeld. De liefde was klaarblijkelijk niet wederzijds vanwege de Arenbergs en op het einde ook van de Kapucijnen maar dit juist onder druk van de Arenbergs”. Overigens genieten de nieuwe eigenaars ook de sympathie van de stad Edingen die evenwel indertijd over te weinig financiële middelen beschikte om het pand zelf aan te kopen.

Nu alles nagenoeg in kannen en kruiken is met de eigendomsbetwisting gaat de Memoriaal voluit voor het verwezenlijken van zijn doelstellingen. Zo was het de bedoeling van de Memoriaal “de site van het oud Kapucijnenklooster in stand te houden en te ontwikkelen om deze in te richten als bewaarplaats van het cultureel en artistiek patrimonium van de Vlaamse Kapucijnen en van het Doorluchtig Huis van Arenberg om dit geheel open te stellen voor een breed publiek en de ontwikkeling ervan te bevorderen in alle maatschappelijke, wetenschappelijke en culturele geledingen”.