IN HET VIZIER – Aquafin…., een zegen of een vloek?

IN HET VIZIER – Aquafin…., een zegen of een vloek? - © Roland Pauwels

U kunt er niet naast kijken. Waar men tegenwoordig gaat, loopt, fietst of rijdt langs Pajotse wegen… komt men Auafin-werken tegen. Niemand is vragende partij maar op termijn riskeren veel inwoners van het Pajottenland het toch met dat dictaat aan de stok te krijgen. En die werken kosten geld, hopen geld zelfs, niet alleen aan de Overheid maar ook aan de arme buurteigenaar die diep in zijn geldbuidel zal dienen te tasten. Want zo wordt hij nu verplicht op zijn eigendom op eigen kosten het hemelwater van het vuilwater te scheiden. O ja, de gemeenten voorzien wel subsidiesnoepjes maar die zijn slechts een peulschil tegenover de werkelijke kosten. Enkele gemeenten, weliswaar buiten het Pajottenland, gaan nochtans zo ver dat zij alle kosten ten laste nemen, ook deze op privé-domein. En eens te meer wordt Europa als zondebok naar voren geschoven. Maar is dit wel zo als men weet dat de uiteindelijke plannen toch in de gemeenteraden worden goedgekeurd? Het weinig wel en het veel wee van zo’n project. Aquafin …, een zegen of een vloek?

Het algemeen Aquafin-project was van in de beginne zeer ambitieus doch weinig realistisch opgevat. Zo hield de eerste regelgeving zelfs voor dat ook alle rijhuizen zich naar de nieuwe richtlijnen dienden te schikken. Gelukkig werd dit onbezonnen verhaal mettertijd in de wetgeving wel gecorrigeerd. Vaak pakken Aquafin en de Overheid als dooddoener ook uit met het verhaal dat Vlaanderen fel achterop hinkt tegenover de toestand in landen zoals Frankrijk en Spanje. Sta mij als geregelde bezoeker aan die landen toch toe hierbij sterke twijfels te hebben tenzij de natuur daar kosteloos een handje toesteekt.

Een informatievergadering

Zonder voorafgaande kennisgeving aan de buurtbewoners dagen een viertal jaar voor de aanvang van de werken de eerste eigenaardige voertuigen in het straatbeeld op. Zij moeten in opdracht van Aquafin of van een aangesteld studiebureau allerlei metingen verrichten. En dan … het moment suprème. Aquafin organiseert samen met het gemeentebestuur ettelijke manden later een informatievergadering voor de buurtbewoners.

De zaal loopt behoorlijk vol. De aanwezigen zijn toch wel wat nieuwsgierig naar wat er komen gaat. Op zijn hoede zijn is aan de orde. Zeker als beelden op Ring-TV, artikels in de kranten en het bekend zijn met andere projecten al meermaals geen al te positief beeld hebben opgehangen van Aquafin-werken. De grootse plannen liggen voor de eerste keer breed uitgespreid op enkele in der haast samengescharrelde tafels en ‘mogen’ door de aanwezigen ter plaatse ingekeken worden. Van betrokkenheid en inspraak van de buurtbewoners is er tot dan zeker geen inspraak geweest.

Na afloop is de ontgoocheling bij de mensen bijzonder groot. Na een reeks algemeenheden wordt het project in grote lijnen toegelicht. De aanwezigen mogen dan vragen stellen doch worden meteen door de specialisten arrogant gecounterd. De lieve lust van vragen stellen smelt als sneeuw in de zon. Wie heeft er nog zin om zich belachelijk te laten maken? Juist, niemand. Een of ander snode buurtbewoner waagt het toch nog vluchtig de plannen in te kijken. Maar ook hij, zonder afdoende kennis van zaken, wordt al gauw op zijn wenken bediend. De plannen liggen vast en alternatieven zijn niet meer mogelijk. Punt aan de lijn.

Een belangenvereniging van eigenaars dient zich aan. De vzw Leven in Vlaanderen en Europa. De vereniging neemt zich voor de belangen van de eigenaars bij de Overheid te verdedigen. Zo ijvert zij voor het ook financieel ten laste nemen van de werken op privé-domein door de Overheid. Een andere verzuchting is de scheidingsregeling enkel te moeten toepassen bij grote verbouwingen en nieuwbouw. De vereniging lijkt evenwel moeilijk van de grond te komen en de resultaten blijven tot op heden eerder beperkt.

Klap op de vuurpijl is wel op het einde van de vergadering de show van een nobele in de buurt totaal onbekende jongedame, allicht aangestuurd door …….. Klaarblijkelijk moet zij om draagvlak voor het project te creëren doodleuk het ganse gezelschap de boodschap komen brengen dat het project toch wel belangrijk is voor de toekomst en zeker voor de komende generaties. Waarvan akte.

Openbare onderzoeken

Maanden gaan voorbij tot plots toch vanuit de gemeentebesturen in algemene bewoordingen en met louter een projectnummer als vermelding brieven in de bus vallen waarop de aangelanden hun bemerkingen en commentaren, in feite een bezwaarschrift, mogen ter kennis brengen van het gemeentebestuur. De plannen liggen ter inzage op het gemeentehuis. Zo gezegd, zo gedaan maar o wee! De verantwoordelijke is er niet of de plannen zijn nu juist niet beschikbaar. Uit principiële overwegingen dan toch maar telkenmale schrijvens richten aan het College van Burgemeester en Schepenen met opmerkingen en wisseloplossingen. Behoudens in enkele welbepaalde gevallen attente reacties vanuit het provinciebestuur wordt vervolgens geen verdere reactie met het voorbehouden gevolg meer ontvangen. Dat moet niet!

Ook het verhaal van onteigeningen voor openbaar nut loont de moeite. Aquafin heeft precies in alle kortzichtigheid zijn oog op uw lapje grond laten vallen. En daar valt niet meer over te redetwisten zelfs al worden vanuit Tussenoverheden andere betere pistes naar voren geschoven. Het zal zo zijn. Om van alle heisa toch maar af te zijn wordt uit machteloosheid dan toch maar een verkoopbelofte ondertekend. Dat daarbij enkele troeteldieren van de kinderen dienen opgeofferd te worden is voor Aquafin geen zorg. Van dan af loopt alles gesmeerd. Als eigenaar wordt u uiteindelijk wel uitgenodigd de verkoopakte te gaan ondertekenen bij een notaris in het Antwerpse. De kosten van de verplaatsing wegen echter geenszins op tegen de verkoopprijs van de grond. En dit is nog niet alles. Toevallig wordt op uw resterend lapje grond ook nog een erfdienstbaarheid gevestigd voor de aanleg van de riolering. Driemaal bravo. Weg grond.

Scheiden

Inmiddels is ook de afkoppelingsadviseur op het toneel verschenen. Na een plaatsbezoek wordt enkele maanden later het eigenlijk advies ontvangen. Alle verwezenlijkingen van de toenmalige bouwconstructies vervagen in het niets. Hier wat asfalt opbreken, daar uw wasmachine verplaatsen en ook niet vergeten uw keukenafloop van achteren naar voren te brengen. Hoe? Dat is uw probleem! Gelukkig lopen bij die mensen hier en daar toch ook nog enkele mensen met gezond verstand op de wereld rond zodat een aanvaardbaar doch vrij kostelijk compromis uit de bus komt. De knappe bollen van Aquafin hebben wel uit het oog verloren dat de nieuwe afvoerbuizen in de straat nu enkele tientallen centimeters hoger zullen komen te liggen. Geen probleem. In de kelders dan maar pompen installeren. Mooi zo.

Service

En dan komt vanuit Aquafin de melding dat de werken zullen starten. Mooi voorgeschoteld, gefaseerd, minder hinder, omleidingen, een ombudsman en vele contactpersonen. Aquafin, Belgacom, de Watergroep, het gemeentebestuur, Infrax, de aannemer, de veiligheidscoördinator, ….., allemaal tot uw dienst. En op de website van Aquafin zal het verloop van de werken steeds kunnen opgevolgd worden. Als puntje bij paaltje komt blijkt bij de meeste contactpersonen die dienstvaardigheid ver te zoeken. Sommige telefonische contactnummers zijn zelfs verkeerd en bepaalde contactpersonen nemen niet eens de moeite om zelfs bij het inspreken van een boodschap de oproeper terug te bellen.

O ja, nu Aquafin toch werken in de straat gaat uitvoeren mag toch ook niet vergeten worden nog vliegensvlug de aardgasleiding te laten aanleggen. Prachtig idee ware het niet dat de buurtbewoners nu om de haverklap worden geconfronteerd met afgesloten waterleidingen, verbroken telefoonverbindingen en opgestopte of doorgezakte afvoerleidingen. Geen nood. De contactpersonen staan ter uwer beschikking. De kunst bestaat er nu in eerste instantie wel in bij de juiste dienst te kunnen aanbellen. Van Pontius naar Pilatus dan maar. En op herstellingen is het bijwijlen tot meer dan 10 dagen wachten totdat het telefoon- en internetverkeer weer volledig gebruiksklaar is. Op de gemeentehuizen hoort men het in Keulen donderen als iemand een geïntegreerde aanpak van de incidentmeldingen en de afhandeling ervan durft te suggereren. Waar komt die nu mee op de proppen?

Informatie

Waar gewerkt wordt dienen uiteraard wegomleidingen uitgezet. Maar dat nu juist op die omleidingsweg ook nog aardgasleidingen worden aangelegd vormt allicht geen beletsel. Vraag dat maar aan die werkmensen die iedere keer na het verspringen van de uitgezette verkeerslichten zich met hun kraanwagen haastig van kant dienen te zetten om het gestremde verkeer toch maar enigszins doorgang te kunnen verlenen. Alleszins hoed af voor die mensen die in weer en wind hun beste van zichzelf geven maar toch langs alle kanten kop van jute zijn. Alhoewel dient gezegd dat ook de signalisatie van hun werken toch stukken beter kan.

Waar Aquafin toch zijn best doet om het verloop van de werkzaamheden op zijn website vlot mee te geven, liggen de zaken anders bij de andere maatschappijen die ook nog werken in de buurt uitvoeren. Dan maar een vriendelijke melding naar de gemeente toe. O wee, alles staat op de website van Aquafin, wist u dat niet? Jawel, maar Aquafin geeft enkel het verloop van zijn werkzaamheden aan, niet deze van Infrax of Belgacom. En daarbij, heeft iedereen en zeker de ouderen wel toegang tot het internet? En wat als het internet door één of ander incident dagenlang buiten strijd is? Nieuwsbrieven lijken dan maar de beste oplossing. Maar wie gaat die verspreiden? Gelukkig daagt ook hier ergens een goede ziel op. Misschien kan hij zelf wel de fotocopies maken?

Het valt ook op dat de lokale beleidsmensen in deze sombere dagen de buurt als de pest mijden. De verkiezingen zijn nu toch achter de rug. En over goed vijf jaar zullen zij terug de mensen eens gaan bezoeken en peilen of er dan geen klachten zijn. Nochtans zou een bezoek aan de buurt in deze moeilijke omstandigheden op termijn de beleidsmensen geen politieke windeieren leggen. Het zou bovendien ten minste van belangstelling en respect voor de buurtbewoners getuigen.

Het van in den beginne niet betrekken van buurtbewoners bij het project leidt alleszins tot een reeks miskleunen. Zo had er kunnen gedacht worden aan het aanleggen van meer voetpaden. Zo staan de meeste buurtbewoners de aanleg van het nieuw straatkleed in het veel goedkopere, veel warmere en geluidswerende asfalt voor eerder dan nu opnieuw in het grauwvale beton. Nochtans werd bij andere projecten in de buurt steevast asfalt gebruikt zelfs al was de vroegere wegverharding in beton. En misschien was de inplanting van snelheidsremmende infrastructuur toch ook zo geen slecht idee geweest. Maar zoals eerder gezegd, de plannen liggen vast en aan die andere zaken heeft niemand indertijd gedacht.

Schade

En intussen drammen de kraanmachines en de bulldozers er maar rustig op los. Naar een gezamenlijke voorafgaande plaatsbeschrijving van de aangelande woningen heeft Aquafin geen oren. Wij zien wel er als schade is, luidt het. Bang afwachten wordt het dus voor de eigenaars als de kraanmachines de oude betonnen wegbekleding met heel wat kracht, gebonk en gedaver uitbreken. En wat met al die kleine schadegevallen zoals afgebroken afsluitingspaaltjes, stuk gereden boordstenen en gebarsten muurtjes.

Niet alle hakkefietjes worden hier van onder het stof of de modder gehaald. Bovendien dient het gezegd dat de werkmannen ieder in hun domein in moeilijke omstandigheden steeds hun best doen. Maar tegenover al die grootse plannen blijft toch alsmaar meer vragen opborrelen naar de opportuniteit, het concept en de uitvoering van de werken. Zijn er dan toch echt geen alternatieven om op termijn tot een voor alle partijen aanvaardbaar streefbeeld voor het realiseren van de allicht goedbedoelde doelstellingen te komen?

Reageren kan via roland.pauwels@skynet.be