EDINGEN - De Orde van den Prince ontdekt de doedelzak
Tijdens hun maandvergadering in hun clublokaal restaurant-feestzaal Cardinael in Mark konden de leden van de afdeling Land van Edingen van de Orde van den Prince kennismaken met de doedelzak. De geschiedenis van dit volks instrument en tal van bijhorende weetjes werd hen uit de doeken gedaan door doedelzakvirtuoos Luc Ooghe, een echte allrounder in dit alsmaar meer populair muziekdomein.
Vanaf de jaren 60 kent de doedelzak, vooral door toedoen van Herman De Wit en zijn gezelschap, een echte revival in Vlaanderen. Zo zijn er momenteel opnieuw al een tiental deeltijdse muziekacademies waar het bespelen van de traditioneel volkse doedelzak wordt aangeleerd. Luc Ooghe wijt die gestegen belangstelling, vooral van de jeugd, onder meer aan het fascinerend effect van de bourdon met zijn monotone tonen, aan de esthetische aantrekkingskracht en aan de magische uitstraling van het instrument.
Bruegel
Over de herkomst van de doedelzak en aanverwante instrumenten doen vele verhalen de ronde. “Maar het staat wel vast dat in onze contreien de doedelzak al geweldig in was ten tijde van het fotografisch realisme en de iconografie van de grote schilders zoals Bruegel, Memling, van der Weyden en van der Goes”, weet Luc Ooghe. “Zo is het tafereel met de doedelzakspeler rond het kerkje van St-Anna-Pede van Bruegel wel bijzonder typerend voor die periode. Jammer genoeg bleef er wel geen enkele originele doedelzak uit die periode bewaard. En dit komt door het feit dat indertijd een doedelzakspeler zijn instrument meekreeg in zijn graf”.
Wel doorprikt Luc Ooghe aan de hand van historische bevindingen de opvatting dat de wieg van de doedelzak in Schotland staat. “Niets is minder waar”, luidt het. “Het is een historische misvatting dat de doedelzak zich vooral in Schotland situeert. Daar geraakte de doedelzak pas in de 19de eeuw in opmars mede door de militaire context, de typische outfit en de sterke zin voor traditie. Overigens wordt het instrument ginds ook anders bespeeld dan bij ons. Zo is er bij ons veel meer ruimte voor muzikale versieringen en ornamenten”.
Een opleiding in het bespelen van een doedelzak blijkt een cyclus van een 9-tal jaar in beslag te nemen. Vanuit de Gooikse bakermat van de revival wordt daarbij nu in Vlaanderen vooral de nadruk gelegd op het streven naar autonomie bij de bespeler door het aanmoedigen van creativiteit via onder meer variëren, improviseren, ornamenteren en diminueren.
De aanwezigen werden ook ingewijd in de correcte termen van de onderdelen van het instrument zoals bourdons of bastonen, het luchtreservoir of de zak, de inblaaspijp of de blaasbalk en de melodiepijp of de schalmei.
Neerlandistiek
De club richt zich met haar leden in het kader van de neerlandistiek vooral op grensoverschrijdende acties in Henegouwen en in het westelijk gedeelte van Waals-Brabant maar ook in Frans-Vlaanderen. Zo zijn er, naast het opzetten van punctuele acties, de uitbouw van de Nederlandstalige boekenhoek in de provinciale bibliotheek van La Louvière, de steun aan conversatietafels in Edingen, de Roman Novelle eveneens in Edingen, de steun aan het Nederlandstalig babbelcafé in Rijsel, de steun aan het Huis van het Nederlands in Belle (Bailleul) en de medewerking aan campagnes voor het bevorderen van het Nederlands in de Eurometropool Rijsel-Kortrijk-Doornik waartoe ook Edingen behoort.
Koning Willem I
Het werkprogramma voor toekomend jaar oogt alleszins al bijzonder interessant met de Cultuurdag in het raam van Bergen/Mons 2015 – Culturele hoofdstad van Europa op 30 mei en met de vijfdaagse reis in het kader van koning Willem I van de Verenigde Nederlanden (1815-2015) van 21 tot 25 augustus. Verder zijn er ook al een debat gepland met burgemeester Alexis Calmeyn van de Vlaamse faciliteitengemeente Drogenbos en Jan Van den Noortgate, gemeenteraadslid in de Waalse faciliteitengemeente Vloesberg evenals lezingen door Hilde Mattelaer over ‘Mama’s voor Afrika’ en door Barbara Roobaert over het Nederlands in een taalbadschool zoals in Tubeke.
