• Homepage
• Gemeenten
  • Affligem
  • Asse
  • Beersel
  • Bever
  • Dilbeek
  • Drogenbos
  • Edingen
  • Galmaarden
  • Geraardsbergen
  • Gooik
  • Halle
  • Halle Carnaval
  • Herne
  • Lennik
  • Liedekerke
  • Linkebeek
  • Merchtem
  • Ninove
  • Ondernemen
  • Opwijk
  • Pepingen
  • Regio
  • Roosdaal
  • Sint-Genesius-Rode
  • Sint-Pieters-Leeuw
  • Ternat
• Agenda
   
• Redactie
   
• Adverteren ?
   
• RSS Feeds
• Nieuwsbrief
   

Burgemeester Stefaan Platteau beet de spits af met de herinnering aan de unanieme beslissing van het schepencollege van 25 mei 2010 om Alice Toen tot ereburger van Dilbeek te promoveren. Alice Toen werd geboren in Antwerpen uit een geslacht van stoere zeevaarders, maar woont sinds jaren in Dilbeek. Stefaan Platteau: “Zij is een grote artieste, een lyrische kunstenares, een dramaturge, een schrijfster, een zangeres, een muzikante… Chris Lomme noemt haar een fenomenale madam’’, zo stak de burgemeester van wal.

 Vorig jaar nog werd Alice Toen gevierd in Theater Bourla in haar geboortestad naar aanleiding van haar 85ste verjaardag en alle groten uit de theaterwereld en televisiewereld waren present. Gisterenavond zaten in Dilbeek ook vele bekenden uit de televisie- en filmwereld zoals de acteurs Ray Verhaeghe, Pol Ricour, Alex Cassiers, de actrices Annie Geeraerts en Marilou Hermans, de regisseur Lieven Debrouwere, gewezen sportjournalist Hugo Symons en zangeres Conny Neefs onder het talrijk opgekomen publiek.

Alice loopt na zoveel decennia nog steeds niet rond met gekraste idealen, zoveel mocht duidelijk na haar speelse toespraak over haar eerste kennismaking met Dilbeek. “Ik ben in mijn leven vaak verliefd geweest. Zo ben ik op een dag verliefd geworden op Dilbeek. Westrand was toen nog in volle opbouw. Op de werf hebben wij nog gerepeteerd en die kennismaking met dat beton was hard. Toen dacht ik: hier zou ik nog wel kunnen wonen’’. En zo gebeurde.

Alice woont nog steeds in haar appartement in de Roelandsveldstraat. Op een ludieke manier maakte zij het schepencollege duidelijk dat de straat vandaag veel meer verkeer slikt en onveiliger is geworden dan toen zij er haar intrek nam. Ze vroeg om ze het mooie bord met het opschrift ‘’Merci voor trager te rijden” aan haar appartement mocht hangen. Alice mijmerde over haar momenten op de zitbank achter het kasteel-gemeentehuis met zicht op de vijver en over de toegenomen aantal winkels die ze allemaal gemakkelijk te voet kan bereiken. Ze sloot haar spitse toespraak af met een prachtig gedicht over de nutteloosheid van vele cosmetische ingrepen.

Schepen van cultuur Jef Vanderoost overliep haar carrière. Hierna volgt zijn integrale toespraak.

“Ik heb als schepen voor cultuur de eer vandaag de ‘laudatio’ uit te spreken over uw ereburgerschap van onze gemeente.

Vorig jaar werd je al voor je 85ste in de bloemen gezet door haar collega’s in de Bourla in Antwerpen, vandaag doet ook de gemeente Dilbeek een bescheiden poging.

Het is niet eenvoudig , niet omdat er weinig te vertellen is, maar net omdat er zoveel te vertellen is over Alice en haar carrière. En ze zit ook niet stil, vandaag kunnen we ze nog op zoveel plaatsen actief bewonderen. Ze heeft zoveel gedaan dat de kans groot is dat ik iets vergeet, waarvoor alvast mijn excuses.

Alice heeft niet alleen een enorm palmares, het is ook enorm verscheiden. Ze heeft voor alle leeftijden heb gespeeld en geschreven, voor pubers volwassenen en senioren. Ze is nooit enkel die éne grote actrice geweest, van die éne grote rol, Ze speelde niet alleen toneel, maar schreef ook stukken. De Gelaarsde Kater werd bekroond met de Sabamprijs en werd meer dan tweeduizend keer opgevoerd. Ze heeft geschreven, vertaald, reportages gemaakt, gewerkt voor tv, film en theater, ze heeft gezongen en muziek gespeeld. Ze is verschenen in ontelbare stukken op tv en film of in het theater, zelfs in het Frans.

En dit steeds met een enorme energie.

Alice Toen is vandaag bij het grote publiek vooral bekend van haar rol als buurvrouw Annie Rietsma in "Witse" (buurvrouw) of Albertine uit "Familie" en nu duikt ze ook op in ‘thuis’. Maar ze heeft ook een glorieus televisie- en filmverleden, want eind jaren 70 kende ze al succes in de BRT-reeks "De Paradijsvogels" als Philomène, een echte karakterrol. Ze speelde in films zoals Pallieter en De Vlaschaard, maar ook vaak een kleine rol in recentere films.

Op 83-jarige leeftijd waagde ze zich nog aan een fantastische monoloog van anderhalf uur, Charlotte, iets wat ze nog nooit gedaan had.

Alice Toen werd geboren in Hoboken in 1924. Ze heeft haar jeugd in Antwerpen doorgebracht en repeteerde thuis in de traphal stiekem de toneelteksten mee van haar bovenburen, een koppel dat amateurtheater speelde.

Ze heeft de oorlog meegemaakt, en ging er wat centjes bijverdienen voor het gezin door samen met haar zus en een ukelele wat op te treden als ‘de Toentjes’. Ze volgde een handelsopleiding met steno-dactylo en talen, wat haar later in haar carrière nog van pas zou komen.

Toen de oorlog gedaan was, ging ze werken bij de Agence Maritime, maar ik wilde natuurlijk naar het theater. Gelukkig was daar een zekere Luc Philips die les gaf aan werkende mensen mensen, 's avonds en tijdens het weekend.

In zesenvijftig begonnen de kamertonelen overal de kop op te steken, als reactie op de gevestigde waarden van de grote schouwburgen, waar je de hele hiërarchie moest afgaan voor je een rol kreeg. De groep van Luc Philips wilden een soort theatercommune beginnen, waar ze samen beslisten wat ze wilden spelen en zo werd Alice één van de stichters van het Mechels Miniatuur Theater. Ze mochten een zaaltje boven een café gebruiken als ze beneden bier verkochten. Luc gaf hen zo niet alleen les in dictie en bewegingsleer, hij leerde ons ook een pint tappen. Met de opbrengst van de tap kon dan het toneel gefinancierd worden en werd er gespeeld in het piepkleine zaaltje. Na Luc is Alice er ongeveer drie seizoenen directrice geweest, waarna ze geëngageerd werd in het Nederlands Kamertoneel in Antwerpen, waar ze ook jaren heeft gespeeld.

Daarop volgde nog het reizend gezelschap ‘Toneel Vandaag’, waar ze speelde op de meest onmogelijke plaatsen: in baancafés, in gevangenissen, op plaatsen waar mensen nooit naar theater gaan.

Ook was ze drie jaar lang dramaturge bij de KVS in Brussel, waar ze mee het repertoire samenstelde, toen Dries Wieme, de toenmalige directeur in de Beursschouwburg, haar vroeg voor zijn jeugdafdeling.

De stap naar haar de Jeugd en Theatergroep in 1969, samen met Dries Wieme, kwam in het verlengde daarvan. Alice schreef er moderne stukken voor moderne kinderen, met hun eigen problematiek, het weglopen van huis, gescheiden ouders, problemen die ze zelf ook had meegemaakt.

Jeugd en theater gaf echt nieuwe impulsen aan het jeugdtheater. Voor hen werd wel gezegd ‘het is maar jeugdtheater’ maar dat is dankzij jeugd en theater veranderd. Na hen, kwam het jeugdtheater op gelijke hoogte met het volwassenentoneel. De vernieuwing die toen tot stand kwam, is blijvend. Daarvoor werd nooit over jeugdtheater geschreven of nagedacht. Voor het eerst werden kinderen gevraagd naar hoe ze zelf de wereld ervoeren, en vormde hun leefwereld het vertrekpunt van nieuwe stukken. De bedoeling was het kind evenveel waarde en gesprekskansen te geven als de volwassenen. Met Jeugd & Teater wilden wij de rollen omdraaien en vertrekken vanuit het kind met z’n eigen denkwereld. Niet zoals vroeger: volwassenen hadden altijd gelijk, de kinderen moesten zwijgen aan tafel, er werd nooit gevraagd wat zij ervan vonden. We draaiden die rollen om, gestimuleerd door het buitenland. Ik had zelf een stuk geschreven voor kinderen, vanuit een ander oogpunt, dat een prijs won als één van de tien beste vernieuwende jeugdtheaterstukken.

Op de voorstellingen volgden altijd discussiegroepen met de jongeren over het thema van het stuk. Dat was heel positief en heeft bestaan tot 1986 toen de subsidiekraan werd dichtgedraaid.

Er zat inhoud in, het spoorde aan een mening te vormen, met elkaar te praten en naar elkaar te luisteren. Dries zei altijd: ‘Als je ruzie maakt, deel je niets mee’.”

We zijn niet de eerste gemeente die het doet, enkele jaren geleden werd Alice al ereburger van Karlovac in Kroatië, omwille van haar inspanningen voor het jeugdtoneel. Zij zorgde er toen onder meer voor dat vijfentwintig jongeren met een bus naar België kwamen en op verschillende plaatsen konden optreden. 

Na jeugd en theater begon ze freelance te spelen en zakte ze naar Dilbeek af. Veel van haar opdrachten speelden zich in de buurt van Brussel af, dus was het wel praktisch Antwerpen te verlaten. Zo speelde ze theater in Westrand en dacht hier zou ik wel willen wonen. Alice woont nu in de Roelandsveldstraat en zo vieren hier vandaag dan ook een ereburger van Dilbeek en niet van Antwerpen.

Er wordt wel eens gezegd, die is toch niet echt van Dilbeek, maar wat is de definitie van een echte inwoner van Dilbeek? Als je het zo even bekijkt staat hier voor jullie iemand die al zijn hele leven in Dilbeek woont, en dat is maar een paar jaar meer dan Alice hier al vertoeft.

Alice kende onze eerste ereburger, Jacky Duyck al uit de theaterwereld, waar hij nog als decorschilder werkte, en nu is ze een van zijn buren.

En Alice werd ook actief in Dilbeek. Jef Burm vroeg haar of ze sketches wou schrijven voor de Sinterklaasshow van de senioren, waar ze de draak stak met herkenbare gedragingen van ouderen. Zo heeft ze vele jaren het sinterklaasfeest voor de senioren met Connie Neefs en andere verzorgd. Ze poseerde voor de leerlingen van het Atelier Beelden Kunsten en zelf ook klassieke gitaar gevolgd aan onze de muziekacademie. Fernand Collier, die spijtig genoeg niet meer bij ons is, kende haar ook heel goed en kan altijd wel iets vertellen over Aliceke.

Vandaag komen we haar tegen op straat en op de markt, wandelt ze in de mooie omgeving en krijgt ze hier in ons Dilbeek vaak de vraag ‘Albertine, doe jij hier uw inkopen?’

En ze geeft zeker nog niet op ondanks het feit dat ze wel een dagje ouder wordt. Ze blijft nog fit, gaat graag op reis en blijft acteren.

Ze blijft plannen maken net als vroeger, probeert nieuwe dingen ondanks het feit dat het soms fysiek wat moeilijker gaat. Acteren is immers een geheugentraining, die een mens jong houdt. Ze blijft liever spelen dan bij de oude madammen gaan zitten in Tenerife.