HERNE/GALMAARDEN/GOOIK - Positieve ingesteldheid bij de inwoners tijdens het eerste fusiecafé
Het voorgenomen fusietraject van de gemeenten Herne, Galmaarden en Gooik (HGG) schrijdt gestaag verder. Als initiatiefnemers willen de drie lokale besturen thans met een ‘fusiecafé’ in iedere gemeente vooral de inwoners mee op sleeptouw nemen doorheen het fusiescenario en ook de samen af te leggen weg duiden. Het eerste infomoment onder de naam ‘fusiecafé’ was voorzien in Herne en mocht rekenen op vrij veel belangstelling. De infoavond was opgedeeld in drie segmenten: het schetsen en het verklaren van de verschillende etappes van het fusiedossier tot op vandaag en de voorziene stappen in de toekomst door Probis, een wetenschappelijke toelichting vanwege specialist bestuurskunde aan de UGent prof. Filip De Rynck en het beantwoorden van de voorafgaande ingeleverde schriftelijke vragen en kanttekeningen.
Het was Probis-coördinator Magnus Faingnaert die instond voor de algemene inleiding en die ook het verder verloop van de avond in goede banen leidde. De algemene teneur was dat de bevolking van Herne niet weigerig staat tegenover de mogelijke fusie.
- September 2022: De gemeenten in het PAJOTTENLAND denken na over mogelijke fusie
- Najaar 2022 : Gezamenlijke bestuurskrachtanalyse – HERNE/GALMAARDEN/GOOIK/PEPINGEN
- Maart 2023: HERNE/GALMAARDEN/GOOIK - Principiële beslissing over fusie met hen drie gaat naar de gemeenteraden
- April 2023: HERNE/GALMAARDEN/GOOIK - De drie lokale besturen staan principieel open voor verder onderzoek naar vrijwillige fusie
- Aanstelling transitiemanager: Coördinator Mandus Faingnaert - Probis - Advies en Begeleiding voor de Publieke Sector.
- Juni 2023: HERNE/GALMAARDEN/GOOIK - Fusienamiddag voor personeelsleden
- Juni 2023: HERNE/GALMAARDEN/GOOIK – Fusiecafés met toelichting en vragen- en antwoordmoment
- …….
- 31 december 2023: Definitieve beslissing
- 13 oktober 2024: Verkiezingen
- 1 januari 2025: Start nieuwe gemeente
Wat ging er aan vooraf ?
Als sinds 2019 zet de Vlaamse regering in op sterke gemeenten die ten volle en democratisch hun verantwoordelijkheid kunnen opnemen voor de lokale samenleving. Ze is ervan overtuigd dat vrijwillige fusies een positief effect kunnen hebben op de lokale bestuurskracht en kiest er daarom uitdrukkelijk voor om dit instrument te stimuleren en financieel te ondersteunen.
De lokale besturen van Herne, Galmaarden en Gooik vonden elkaar dan ook in die gedachtegang: “Een fusie wordt gerealiseerd door mensen die in staat zijn om naar de toekomst te kijken alsook verder dan hun gemeentegrenzen. Nu heb je meer expertise nodig en als kleine gemeente kun je die maar moeilijk in huis halen. Een sterke toekomst voor die nieuwe fusiegemeente, daar werken we hard aan. Onze besturen motiveren de fusieplannen vanuit de perceptie ‘groter worden om klein te blijven’. Het vooropgesteld blijvend lokaal dienstbetoon illustreert dat ondanks de schaalvergroting heel veel aandacht zal blijven gaan naar de nabijheid van de dienstverlening voor de 12 dorpen. Als fusiepartners zoeken we dus een verstandige middenweg tussen centralisatie en nabijheid”.
De drie lokale besturen blijken overtuigd van dat positief effect. Via de fusiecafés willen zij thans de inwoners betrekken en informeren over onder meer: ‘Is een mogelijke HGG-fusiegemeente opgewassen tegen alle taken die zij moet en/of wil op zich nemen? En boven alles, worden onze inwoners er echt beter van?
In hun mogelijk fusieparcours laten de besturen zich bijstaan door Probis, een consultancybedrijf dat openbare besturen, instellingen en bedrijven advies, begeleiding en hulp biedt in de ontwikkeling van de strategische visie op de toekomst.
Probis
Mandus Faingnaert (Probis): “Het uitwerken van een fusie is wellicht het belangrijkste besluit dat de huidige lokale besturen ooit zullen moeten nemen. Daarom is het cruciaal dat er objectief informatie wordt verzameld om dan op basis van een onderbouwd dossier een weloverwogen beslissing te kunnen nemen. Een bestuurskrachtsanalyse toonde in die zin al aan dat een fusie de gewenste noodzakelijke meerwaarde effectief kan opleveren. Die bestuurskrachtmeting was initieel voorzien voor de zes gemeenten van de politiezone en Roosdaal. Uiteindelijk werd het een deelname van Herne, Galmaarden, Gooik en Pepingen. Het lokaal bestuur van Bever haakte af omwille van zijn faciliteitenstatuut, Roosdaal koos voor een gezamenlijke analyse met de gemeenten van de politiezone TARL en Lennik besliste een aparte studie te laten uitvoeren. Al in maart vond Pepingen dat het opzet onvoldoende overtuigend was om nu reeds de piste van deze fusie verder mee te bewandelen.
De studie maakt duidelijk dat eisen en verwachtingen die berusten op de lokale besturen de laatste jaren fel zijn toegenomen en nog zullen toenemen. Ook vanuit de bevolking. Alle besturen staan onder druk. Er valt absoluut niets aan te merken op hun werking want die is in de huidige omstandigheden optimaal. Maar in de toekomst kan zij niet nog meer aan en dan ook volwaardig verzekerd kunnen blijven. Om juist een krachtig bestuur te zijn met een optimale dienstverlening en de nodige ademruimte voor investeringen dringt een schaalvergroting zich dan ook op. Het resultaat dat voortvloeit uit de verschillende bestuurskrachtanalyses is dat een fusie een garantie biedt op een algemene toekomstbestendigheid. Om die toekomstbestendigheid te verzekeren werden alle gegevens, cijfers en profielen van de deelnemende besturen onder de loep genomen om zo uit te maken hoe de besturen zich onderling kunnen versterken en te komen tot een positief effect.”
Prof. Filip De Rynck
Gastspreker in Herne was prof. Filip De Rynck (UGent). Hij is hoogleraar bestuurskunde en zijn onderzoekdomeinen situeren zich in hoofdzaak op het niveau van de lokale besturen met in het bijzonder de binnenlandse bestuursorganisatie, burgerparticipatie, beleidsnetwerken en het functioneren van besturen in het kader van het steden- en gemeentenbeleid in Vlaanderen.
Prof. De Rynck legde uit hoe fusies leiden tot sterke lokale besturen die beter in staat zijn om de complexe maatschappelijke en opgelegde opdrachten uit te voeren. Hij benadrukte dat dergelijk traject goed moet worden begeleid, op basis van objectieve informatie, na een grondige analyse en waarbij het personeel en de inwoners grondig en tijdig worden betrokken. Zo maakte hij ook een academische reflectie en een paar kanttekeningen bij het HGG-project: “Het staat vast dat de bestuurskracht van onze huidige 300 lokale besturen de laatste 10 jaar zwaar onder druk is komen te staan en dat dit leidt tot een lastige discussie. Daarbij stelde hij duidelijk dat in het huidig fusieproces de gesprekken absoluut niets zeggen over de kwaliteit van de mensen die aan dat bestuur nu werken. Tevredenheidsenquêtes bewijzen dat de Hernse burgers gelukkig zijn met hun bestuur. Feit is wel dat veel werkkrachten taken moeten vervullen waarvoor ze niet opgeleid zijn. Het is ook vanuit de burgers maar weinig geweten wat er precies achter de muren van een bestuur allemaal gebeurt en dient te gebeuren. Een schaalvergroting en daarbij ook de nabijheid blijven verzekeren is niet eenvoudig en een absolute waarheid bestaat niet”.
Hij blikte ook terug op de fusie van 1977 die een louter opgelegde en politieke fusie was. Toen werd gegaan van meer dan 500 besturen naar 300. “Initieel was vooropgesteld om er nog veel minder over te houden. De leidraad van toen was net als vandaag dat de toekomst van die kleine besturen in het gedrang kwam. Toen was de doelstelling om besturen te maken van meer dan 10.000 inwoners, een uitgangspunt dat niet werd gehaald. Dat zelfde scenario herhaalt zich vandaag met het groot verschil dat men thans nog steeds spreekt van vrijwillige fusies”. In de aangestuurde fusie van HGG ziet hij - gezien het gemeenschappelijk DNA – wel voordelen en vindt hij het opzet verdedigbaar niettegenstaande hij het liever groter had gezien. Een bijkomende kanttekening was dat alternatieven met grotere centra niet werden bestudeerd. In de toekomst ziet de professor de mogelijkheid van een nog grotere opschaling “want met z’n 300 halen we de doelstellingen op Vlaams niveau in de context van onder meer mobiliteit, eerstelijnszorg, openruimte en landbouwbeleid niet. Daarvoor hebben we in al die gemeenten meer deskundig personeel met juridische ervaring nodig dat er op dit moment evenwel niet is. De fusiegemeente zal iets minder dan 25.000 inwoners tellen. Met de bijhorende schuldovername door de Vlaamse overheid van 200 euro per inwoner, levert dit een totale schuldverlichting van nagenoeg 5 miljoen euro op. Niet dat de schuldovername de overtreffende reden is om een fusie aan te gaan, maar het is wel mooi meegenomen.”
Nadere details over de structuur van de nieuwe HGG is vanaf vandaag terug te vinden op de kersverse website https://groeienomkleinteblijven.be
Vragen en antwoorden
Tijdens het vraag en antwoord-moment gaven zowel burgemeester Kris Poelaert als algemene directeur Ann Naert antwoorden op het merendeel van de schriftelijke vragen die werden ingezonden. Hun antwoorden en stellingen zijn ook terug te vinden op de website groeienomkleinteblijven.be/
Een netelig onderwerp bleek de adresverandering te zijn met een mogelijke aanpassing van de straatnaam.
Na de fusie zal uiteraard ook de nieuwe naam van de gemeente in de officiële adresnotering dienen te worden opgenomen. Voor wat de straatnamen betreft dient wel te worden verstaan dat de huidige postnummers 1540 (Herne) 1541 (Sint-Pieters-Kapelle), 1570 (Galmaarden) en 1755 (Gooik) zullen behouden blijven. Meneer Peeters met het huidig adres Bosstraat 134 in 1540 Herne wordt dan Meneer Peeters Bosstraat 134 in 1540 + naam nieuwe fusiegemeente.
Her en der in de drie gemeenten zullen de inwoners de komende dagen en weken bierviltjes en papierstrookjes vinden. Via die viltjes gaat HGG alvast ook al op zoek naar de betere naam van de toekomstige fusiegemeente en via de strookjes kan men ook nog in de toekomst zijn vragen aangaande de fusie kwijt. Dit alles kan tot 15 september.
Voor de komende fusiecafés geven de organisatoren afspraak:
Woensdag 28 juni om 19u30 in de Cultuurschuur De Cam (Dorpsstraat 67, Gooik)
Gastspreker is prof. dr. Joris Voets, hoofddocent hoogleraar bestuurskunde en publiek management (UGent).
Donderdag 29 juni om 19u30 in het GC Baljuwhuis (Kammeersweg 2, Galmaarden)
Gastspreker is prof. Dr. Herwig Reynaert, hoogleraar aan de Faculteit Politieke en Sociale Wetenschappen (UGent)
