HERNE – ‘Rode’ en ‘Oranje’ veehouderijbedrijven blijven in de gevarenzone

HERNE – ‘Rode’ en ‘Oranje’ veehouderijbedrijven blijven in de gevarenzone - © Deschuyffeleer

De euforische mededeling van Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw Joke Schauvliege eerder deze week dat het aantal ‘rode’ landbouwbedrijven die te veel stikstof uitstoten voor nabijgelegen natuur bijna met de helft werd teruggeschroefd en dat het aantal ‘oranje’ bedrijven bovendien met een derde kon verminderd worden blijkt dan toch geen gunstige weerslag te hebben op de getroffen bedrijven in Herne, dat behoort tot de speciale beschermingszone Hallerbos. Zelfs na de verfijning van de kaart met zoekzones zouden zij hun ongunstig statuut behouden. Volgens de beschikbare informatie zou het gaan om vier bedrijven waarvan één zelfs met de code ‘rood’.

PAS

De Vlaamse regering werkt sinds begin vorig jaar aan een ‘programmatorische aanpak stikstof’ (PAS). De Europese habitat- (1979) en vogelrichtlijn (1992) bepaalt immers dat elke Europese lidstaat de beschermde soorten en elke habitat op zijn grondgebied duurzaam in stand moet houden. En daar wordt nu werk van gemaakt vooral naar de landbouw toe. Naast de industrie en het verkeer is het immers vooral de landbouw die een belangrijke bijdrage aan het uitbrengen van stikstofneerslag levert.

In een eerste fase werd een voorlopige kaart uitgezet met zoekzones waarbinnen de Europese natuurdoelen moeten worden gehaald. Volgens hun al dan niet problematische toestand ontvingen de landbouwbedrijven dan eind vorig jaar een PAS-brief met een code ‘rood’, ‘oranje’ of ‘groen’. Door de verfijning van de kaart met zoekzones werd nu het aantal ‘rode’ bedrijven teruggebracht van 135 naar 70. ‘Rode’ bedrijven zijn veehouderijen die 50% meer stikstof uitstoten dan naburige natuurgebieden aankunnen waardoor zij in de gegeven omstandigheden niet langer in aanmerking kunnen komen voor uitbreiding of hervergunning. Ook het aantal ‘oranje’ bedrijven daalt nu door dezelfde operatie van 1.429 naar 972. Dat zijn bedrijven die 3 tot 50% te veel stikstof uitstoten. Zij zullen bij een uitbreiding of hervergunning 30% minder stikstof moeten afgeven.

De berekening van de bijdrage van ammoniakemissies aan de kritische deposito-waarde van habitatgebieden door een bedrijf gebeurt op basis van de locatie van de exploitatie, de dieraantallen, het type stalsysteem en de aannames betreffende de stalparameters zoals daar zijn de uitlaathoogte, het debiet en de temperatuur.

Herstructureringsprogramma’s

Inmiddels heeft de Vlaamse regering al een herstructureringsprogramma goedgekeurd voor de ‘rode’ landbouwbedrijven. De getroffen landbouwers zouden op hun verzoek in aanmerking kunnen komen voor een bedrijfsverplaatsing, een bedrijfsreconversie, een bedrijfsbeëindiging, een uitgestelde bedrijfsbeëindiging of het inroepen van een koopplicht door de overheid. Zij zouden hiervoor aanspraak kunnen maken op passende vergoedingen en compensaties. De eerstkomende weken zou ook een soortgelijk herstructureringsprogramma worden goedgekeurd voor de bedrijven die onder de code ‘oranje’ vallen.

Minister Joke Schauvliege sluit overigens niet uit dat op termijn nog enkele bedrijven in aanmerking kunnen komen voor een gunstige verschuiving in code. Ook lanceert zij, als alles volgens plan verloopt, op 18 september een internettool voor de berekening van stikstofuitstoot van landbouwbedrijven. En verder werkt het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek aan een lijst van zowel bekende als nieuwe technieken om stikstofemissies van veestallen te verminderen.

In Herne blijkt één van de getroffen landbouwbedrijven inmiddels niet bij de pakken te willen blijven zitten en heeft het een aanvraag voor het bouwen van een nieuwe stal op een andere locatie bij de bevoegde diensten ingediend.

“Het is wel jammer te moeten vaststellen dat de gemeenten in de problematiek weinig of niet gekend worden door de Vlaamse overheid”, weet milieuambtenaar Anja Mertens te vertellen over de hele heisa. “Zo moeten wij van de landbouwers zelf vernemen onder welke code hun bedrijf voorlopig geboekstaafd staat”.