(H)echt HERNE ging poolshoogte nemen in het energieneutrale Feldheim

William De Ridder, Joris Verreycken, Patrick Tierens, Trudy Moonen-Battaille en burgemeester Kris Poelaert in Feldheim Duitsland - Foto ingezonden

William De Ridder, Joris Verreycken, Patrick Tierens, Trudy Moonen-Battaille en burgemeester Kris Poelaert in Feldheim Duitsland - Foto ingezonden

William De Ridder, Joris Verreycken, Patrick Tierens, Trudy Moonen-Battaille en burgemeester Kris Poelaert in Feldheim Duitsland - Foto ingezonden

William De Ridder, Joris Verreycken, Patrick Tierens, Trudy Moonen-Battaille en burgemeester Kris Poelaert in Feldheim Duitsland - Foto ingezonden

William De Ridder, Joris Verreycken, Patrick Tierens, Trudy Moonen-Battaille en burgemeester Kris Poelaert in Feldheim Duitsland - Foto ingezonden

William De Ridder, Joris Verreycken, Patrick Tierens, Trudy Moonen-Battaille en burgemeester Kris Poelaert in Feldheim Duitsland - Foto ingezonden

Met in het achterhoofd de wijsheid dat ‘kennis bezitten minstens twee voordelen biedt: men veroordeelt minder en men oordeelt beter’ trok een kleine delegatie van (H)echt Herne met William De Ridder, Joris Verreycken en Patrick Tierens naar het Duitse modeldorpje Feldheim om daar kennis te maken met een totaaltraject naar zelfvoorziening op gebied van energie met de focus op rendabel, niet-vervuilend en duurzaam. Ook burgemeester Kris Poelaert vergezelde de delegatie evenals Trudy Bataille die mee instond voor de ondersteuning. De fundamenten van het vernieuwend en innoverend energiemodel in Feldheim gaan inmiddels al terug tot meer dan 25 jaar geleden. De Hernse delegatie wilde zich dan ook ter plaatse vergewissen van de toestand en van de mogelijkheden om een aantal principes en realisaties ook in Herne ingang te doen vinden.

Modeldorp

Feldheim in de deelstaat Brandenburg in het voormalige Oost-Duitsland ligt niet heel ver van Potsdam en op zo’n 90 km van Berlijn. De kleine landelijke gemeente is intussen wel uitgegroeid tot een heus modeldorp met wereldfaam op gebied van duurzaamheid. Met zijn amper 130 inwoners is het de eerste en tot nu toe de enige gemeenschap in Duitsland die energieneutraal is. Het dorp, waar de groene revolutie alvast al begonnen is, kreeg dan ook al verschillende onderscheidingen voor zijn inzet voor hernieuwbare energie. Verder duiken er ook dagelijks bezoekers van einde en ver op om er hun kennis over energie-onafhankelijkheid te verruimen.

Na een toch wel geanimeerde tweedaagse is de Hernse delegatie goed en wel terug in het Groene Kwadrant beland. Thans is het alle hens aan dek om de opgedane kennis uit te lichten, te filteren en in te lijven in presentaties en werkdocumenten om zodoende hun kennis en ideeën te delen met de bevolking, de raden en het gemeentebestuur. Infoavonden en buurtbabbels worden ingepland.

Inspirerend naar Herne toe

Voorzitter William De Ridder en secretaris Joris Verreycken doen het verhaal: “Vanuit het niets is men in Feldheim al van in de jaren ’90 druk in de weer met onder meer zonnepanelen, windmolens, biogasinstallatie, centrale verwarming en batterijen met als doel op gebied van energie maximaal zelfvoorzienend de toekomst in te gaan. Een initiatief dat in zijn totaliteit noch de economie, noch het bestuur, noch de bevolking windeieren heeft gelegd. Het moet wel gezegd dat bij hun zelfvoorzienend systeem voor stroom en warmte toch ook niet altijd alles klakkeloos en zonder vallen en opstaan is verlopen”.

(H)echt Herne, zeg maar de denk- en doetank met de beste voornemens voor de toekomst van het Groene Kwadrant, is eveneens al een tijdje aan het ‘brainstormen’ over het lokaal aanpakken van zowel de energie- als de CO2-problematiek. Als politiek onafhankelijke vereniging wil ook (H)echt Herne daarbij vooral inspireren tot (h)echt engagement en een groter draagvlak en betrokkenheid creëren ten aanzien van initiatieven in dat domein in de gemeente. De kernwaarden authenticiteit, veerkracht, respect en verbondenheid met zowel het bestuur als de inwoners zijn hierbij fundamentele klemtonen die manifest doorslaggevend zijn.

“Er werd geluisterd, er werd gekeken, er werd waargenomen, er werd ontdekt, er werd aan horizonverruiming gedaan en er werd vooral een pak aan informatie vergaard over deze energie-autarkische leefgemeenschap”, vertellen beide voortrekkers verder over hun wedervaren ter plekke. “Dit alles dient thans wel nog in een voor Herne passende vorm te worden gegoten om antwoorden te bieden op vragen zoals hoe pak je zoiets aan?, welke valkuilen loeren er?, op wie kan je rekenen?, welke opportuniteiten dienen zich aan? en wat is nuttig en haalbaar voor Herne zonder er van uit te gaan dat alles wat voor Feldheim goed is ook in sé voor Herne goed zou zijn?”.

Merkwaardige feiten en weetjes:

Wat Feldheim bijzonder maakt is dat de bewoners zelf de energie-autarkie van hun dorp hebben gerealiseerd. Energie komt niet meer van ver weg maar wordt lokaal geproduceerd.
Om aan stroom en warmte te komen, hebben de dorpelingen geen Russisch gas meer nodig, geen Arabische olie, en geen Duitse kernenergie. Ze regelen het gewoon zelf en leven van de wind, de lokale houtproductie en van de mest van de eigen koeien en varkens.
Energiezelfvoorziening kan volgens burgemeester Herr Michael Knape overal, maar zomaar kopiëren, dat kan niet. Als je erin slaagt de mensen samen te krijgen, kun je wel al veel bereiken.
Het begon in 1993. De ligging van Feldheim op een klein plateau leek zeer geschikt voor de productie van windenergie. Twee jaar later al draaiden de eerste vier windmolens, elk met een vermogen van 1 megawatt. De dorpelingen zijn eigenaar van 1 van deze windmolens.
Vanaf het begin hebben de Feldheimers ook een stem gehad bij de planning en de bouw van de windmolens.
Ook en vooral de boeren zijn gaan nadenken over de bouw van een biogasinstallatie om hun stallen en tegelijk het hele dorp van warm water te voorzien.
In 2008 werd een biogasinstallatie gebouwd. Het vroegere communistisch Oost-Duits gedachtengoed nog in acht nemend, zijn veel Feldheimers aangesloten bij een lokale landbouwcoöperatie. Naast afnemers van de warmte zijn de dorpsbewoners dus zelf ook eigenaar van de fabriek.
In 2009 werd naast de biogasinstallatie een houthakselinstallatie gebouwd. Die moet op koude winterdagen garanderen dat het in de oude boerderijen ook nog altijd behaaglijk warm blijft.
In 2010 werd Feldheim uitgeroepen tot bio-energiedorp. Het geld van de hiermee samenhangende prijs heeft de gemeente meteen weer gebruikt voor de verdere ontwikkeling van duurzame energie.
Het duurzaam succes van Feldheim is overduidelijk mogelijk geworden door de massale steun vanuit de bevolking. In een gemeenschap waar elke euro vier keer wordt omgedraaid, is het een absolute noodzaak dat er voor de start van elk project een vrij risicoloos rendement kan worden gehaald om ook potentiële investeerders aan te trekken. Iedereen staat dus op één lijn voor men begint.
Uiteraard heeft Feldheim door zijn voorhoedepositie kunnen profiteren van Europese subsidies zonder dewelke een aantal projecten niet haalbaar zouden zijn geweest. In het begin waren de economische motieven misschien sterker dan de ecologische, maar dat is duidelijk gekeerd: ecologie en economie gaan hier duidelijk hand in hand.
Inmiddels is er op het grondgebied van Feldheim ook een windpark gerealiseerd. Dit draagt uiteraard bij tot de stabiliteit van de elektriciteitsvoorziening van Brandenburg.
In Feldheim overstijgt het aantal windturbines (55) in het windpark ruim het aantal huizen en wordt er dus flink meer energie opgewekt dan er in het dorp gebruikt kan worden.
Dankzij de energie-mix en een onafhankelijk netwerk betalen de inwoners beduidend minder voor hun elektriciteit. Zij betalen ongeveer 31% minder voor hun elektriciteit dan de gemiddelde Duitser en 10% minder voor verwarming.
Duurzame energie bracht voorspoed naar het voormalig Oost-Duitse dorp, waar zich een leegloop aan het voltrekken was. De nieuwe bedrijvigheid bracht nieuwe economische activiteit en werkgelegenheid wat dan weer nieuwe en jonge inwoners aantrekt. Het is een unicum in de streek: een dorp met een identiteit die de Duitse grenzen overstijgt zonder werklozen, energie-autonoom en klaar voor de toekomst.