HERNE – De lente brengt ook deze keer nieuw leven in de bijenkorven

HERNE – De lente brengt ook deze keer nieuw leven in de bijenkorven - © Deschuyffeleer

HERNE – De lente brengt ook deze keer nieuw leven in de bijenkorven - Frans Vanden Bosch - © Deschuyffeleer

HERNE – De lente brengt ook deze keer nieuw leven in de bijenkorven - Frans Vanden Bosch - © Deschuyffeleer

HERNE – De lente brengt ook deze keer nieuw leven in de bijenkorven - Frans Vanden Bosch - © Deschuyffeleer

HERNE – De lente brengt ook deze keer nieuw leven in de bijenkorven - Frans Vanden Bosch - Koninginnenkweek - © Deschuyffeleer

HERNE – De lente brengt ook deze keer nieuw leven in de bijenkorven - Frans Vanden Bosch - © Deschuyffeleer

HERNE – De lente brengt ook deze keer nieuw leven in de bijenkorven - Frans Vanden Bosch - © Deschuyffeleer

HERNE – De lente brengt ook deze keer nieuw leven in de bijenkorven - Frans Vanden Bosch - © Deschuyffeleer

Als imker is Frans Vanden Bosch in Herfelingen iemand die de bijen, hun gedrag, hun noden en hun sterktes en zwaktes sinds jaren nauwkeurig bestudeert en analyseert. Die zelfstudie, aangevuld met wetenschappelijke gegevens, maakt dat hij in het wereldje van de imkers aangezien wordt als een ervaren man die weet wat hij doet en zegt. Hij blijkt dan ook in deze periode van het jaar de aangewezen persoon te zijn om duiding te geven over de levenscyclus van de bijen waarbij de bijenkoningin een cruciale rol speelt. Die levenscyclus is een complex fenomeen dat zich telkens jaar na jaar zowel in de natuur als bij de imker herhaalt.

De bijenkoningin

“In de winter als het buiten koud is, leeft het bijenvolk in een wintertros lekker dicht bij elkaar. De bijen hebben geen kalender maar zij herkennen de jaargetijden in de eerste plaats aan de lengte van de dagen en in de tweede plaats aan de temperatuur. Als in januari de dagen geleidelijk langer worden is dat een teken voor de koningin om aan de leg te gaan en naargelang het warmer wordt legt de koningin meer eitjes. Doorgaans is er in een volk maar één koningin. De levensduur van een koningin bedraagt zo'n 5 jaar maar meestal zal ze eerder worden vervangen ofwel door de imker ofwel door de werkbijen zelf. De werkbijen doen dat van zodra de koningin slechter gaat presteren. Ervaren imkers laten het evenwel zover niet komen door ze zelf te vervangen. Hiervoor kunnen zij een beroep doen op gespecialiseerde zaken die zowel volken als bijenkoninginnen verkopen ofwel door zelf koninginnen te kweken.

Koninginnenkweek

Voor de koninginnenkweek worden er larven uitgekozen die één dag oud zijn en die via de werksterbijen koninginnenbrij te eten krijgen. De koninginnenlarve weegt hierdoor in vijf dagen vele malen haar oorspronkelijke gewicht. Koninginnen kweken wordt terecht afgedaan als het moeilijkste aspect van de imkerij. Het vraagt niet alleen veel inzet maak ook een vergevorderde kennis en ervaring. Voor het kweken van koninginnen zijn voor mij de zachtaardigheid, de honingopbrengst, de raamvastheid en de resistentie aan varroa van heel groot belang. Agressieve bijen renderen heel zeker niet minder goed maar ook uit praktische overwegingen ben ik agressievelingen toch niet bijster goed gezind. Door de vele steken die ik ooit al heb gekregen heeft mijn lichaam wel een zekere immuniteit opgebouwd maar het blijft toch nog altijd een onaangename ervaring.

Van eitje tot veldbij

Kort na haar inseminatie of natuurlijke bevruchting gaat de koningin aan de leg en daarmee is dan het voortbestaan van het volk weer verzekerd. Om een volwaardig bijenvolk te kunnen produceren moet de koningin meer dan 2000 eitjes per dag kunnen leggen.

Na drie dagen worden de eitjes larven die zich dan gaan voeden met koninginnenbrij, nectar en stuifmeel om te overleven. De werksters werken dan drie weken binnen in de kast en de laatste drie weken buiten als vliegbijen Dit nieuw leven bevat zowel mannelijke als vrouwelijke bijen. Darren zijn mannelijke bijen die geboren worden uit een onbevrucht eitje en werksters zijn vrouwelijke bijen en dan ook het resultaat van bevruchte eitjes Na het broedseizoen oftewel de zomerperiode worden die darren niet meer gevoed zodat ze verzwakken en door de werkbijen uit het volk worden verdreven. Zeer krachtige volken laten weleens een tiental darren mee overwinteren.

Na 21 dagen komen de jonge bijen dus uit. Die leven dan een zestal weken in de zomer en een zestal maanden in de winter. Een imker die begin april zijn bijenkorven wil zien floreren moet dus op tijd en stond denken aan de opbouw van zijn bijenvolken. Wanneer daarmee precies beginnen is een kwestie van kennis en ervaring.

Veel kilo’s per jaar

Eens de dagtemperatuur boven de 6° C stijgt is het tijd om aan de slag te gaan. Terwijl de koningin naarstig verder eitjes legt en de larfjes uit de eitjes komen gaan de werkbijen dan op zoek naar stuifmeel, nectar en water om dat jong gedoe te voeden. Volgens experten heeft een bijenvolk ongeveer 45 kilo stuifmeel, nectar en pollen per jaar nodig. Gezien dit per milligram dient te worden aangeleverd is het niet moeilijk zich in te beelden hoe naarstig er dient gewerkt te worden. Hoe meer bloemen en planten in de buurt hoe korter de heen en terugreis uiteraard telkens is.

De voorbije winter was noch uitgesproken koud noch uitgesproken lang. De bijen hebben die periode dan ook goed kunnen overleven. Hierdoor viel het normaal sterftegetal van rond de 10 % in mijn kasten met de helft terug. En ook dit voorjaar lijkt zich aan te kondigen als een prima bijen- en honingseizoen”.

Tot slot een paar bijen- en imkerswaarheden die stemmen tot nadenken:

Imker worden is een gunst, maar imker zijn dat is een kunst
Wie het imkeren niet verstaat bij de omgang met bijen menig flater slaat.
Veel vroege plantenbloei brengt een bijenvolk snel tot groei.
Door de bijenteelt in stand te houden zullen flora en fauna zich blijven ontvouwen.
En…..
Was er niet de boer, dan hadden wij geen brood, en waren er geen bijen dan zat ook de boer in nood.