Juridische strijd tegen Nederlands-onkundige spoeddiensten

Inwoners van de Vlaamse Rand en Brussel kunnen bij de spoeddiensten van Brusselse ziekenhuizen vaak niet rekenen op zorg in het Nederlands. Er is nu eindelijk een federale regering die dit zwart op wit erkent en in het regeerakkoord heeft opgenomen dat dit moet veranderen. Intussen kunnen patiënten die geen Nederlandstalige hulpverlening kregen van Brusselse spoeddiensten of ziekenhuizen dat voortaan melden op het nieuwe meldpunt www.taalklachten.be. Het gaat om een initiatief van de Vlaamse Volksbeweging (VVB), het Vlaams Artsenverbond (VAV) en het Vlaams Komitee voor Brussel (VKB), met steun van minister van Vlaamse Rand Ben Weyts. Daar worden de klachten verzameld, waarna er desnoods juridische stappen gezet kunnen worden tegen ziekenhuizen die de taalwetgeving naast zich neer blijven leggen. “Nederlandstaligen uit de Vlaamse Rand en Brussel hebben recht op zorg in hun eigen taal, zeker in situaties waarin elke seconde telt. Dat is gewoon een mensenrecht”, zegt Weyts. “We hebben al genoeg geprobeerd om dit op de politieke agenda te zetten, maar dat valt telkens op een koude steen. Daarom veranderen we nu het geweer van schouder en kiezen we als het moet de juridische weg. Dat begint met klachten verzamelen”.

Inwoners van de Vlaamse Rand en de Brusselse Vlamingen zijn vaak aangewezen op spoedgevallendiensten, medische urgentiegroepen (MUG) en openbare ziekenhuizen in Brussel. Deze moeten wettelijk tweetalig werken. Dat is soms letterlijk van levensbelang: een zieke of gewonde burger moet zich in elke situatie kunnen uitdrukken in het Nederlands én het ziekenhuispersoneel moet hulpvragen snel en goed begrijpen. Heel wat inwoners van de Vlaamse Rand en Brusselse Vlamingen hebben al ondervonden dat het grote gevolgen kan hebben als je niet goed duidelijk kan maken wat er schort. Vraag maar aan de ouders van baby Cisse: toen hun kind in nood verkeerde en uiteindelijk overleed kwam er enkel Franstalige hulp. Of denk aan het slachtoffer van een verkrachting die in het Brussels Zorgcentrum na Seksueel Geweld niet terecht kon in het Nederlands. Eén van de vele verhalen komt van een weduwe die haar echtgenoot na een hartfalen weggevoerd zag worden door de spoeddiensten van een Brussels ziekenhuis: "Op zo'n moment ben je zo van je melk dat je echt geholpen wil worden in je moedertaal, maar als we nog maar Nederlands praatten aan de telefoon of ter plaatse, dan sloeg de sfeer compleet om. Dan was er van empathie geen sprake meer."

Zowel de Vaste Commissie voor Taaltoezicht als de man in de straat ziet de kennis van het Nederlands in Brusselse zorginstellingen alleen achteruit gaan. Maar momenteel vindt slechts een beperkt aantal mensen de weg om een melding te maken, waardoor we slechts het topje van de ijsberg zien.

Er is nu eindelijk een federale regering die dit pijnlijke probleem zwart op wit erkent in het regeerakkoord van De Wever I:

“De Regering zal er op toezien dat de wetgeving inzake het gebruik van talen wordt nageleefd, zodat patiënten in de Brusselse ziekenhuizen die onder de wetgeving vallen, in hun eigen taal kunnen behandeld worden dankzij tweetalige diensten”

In afwachting van het verscherpte toezicht, kunnen patiënten en slachtoffers die in de Vlaamse Rand of in Brussel geen Nederlandstalige hulpverlening kregen van Brusselse spoeddiensten of ziekenhuizen dat voortaan melden op het nieuwe meldpunt www.taalklachten.be. De Vlaamse Volksbeweging (VVB), het Vlaams Artsenverbond (VAV), het Vlaams Komitee voor Brussel (VKB) en minister van Vlaamse Rand Ben Weyts binden zo de strijd aan met de aanhoudende problemen die Nederlandstalige patiënten ervaren. De initiatiefnemers zullen alle klachten verzamelen, analyseren en waar nodig concretiseren. Vervolgens zorgen ze ervoor dat er desnoods juridische actie ondernomen wordt tegen ziekenhuizen die hun voeten vegen aan de wetgeving. De juridische procedures worden volledig bekostigd door de initiatiefnemers en alle ontvangen informatie wordt met de grootste discretie behandeld.

“Dringende hulpverlening in je eigen taal in je eigen streek, dat zou toch de logica zelve moeten zijn? Toch is het dat vandaag niet. Bij ons in de Vlaamse Rand is dit echt een open wonde. En ik vind net als de nieuwe federale regering niet dat wij dat moeten blijven aanzien”, zegt Ben Weyts. “Het is belangrijk dat het probleem breed erkend en aangepakt wordt. Ziekenhuizen die de wet niet naleven en die essentiële mensenrechten niet respecteren, moeten daarvoor wat mij betreft ook veroordeeld worden. We roepen elk slachtoffer op om melding te maken, zodat de omvang van het probleem voor iedereen duidelijk wordt en we echt actie kunnen ondernemen”.

Vlaams minister van Brussel Cieltje Van Achter werkt overigens aan een Totaalplan Nederlands waarin ook de taalvaardigheid in de zorgsector een plaats krijgt: “Nederlandstalige patiënten moeten altijd in het Nederlands terecht kunnen bij zorgverleners, ook in Brussel. Niemand mag in een kwetsbaar moment verloren lopen door een taalbarrière. Nederlandstaligen patiënten moeten de hulp krijgen waar ze recht op hebben, in hun eigen taal”.