BEVER - Eeuwenoude devotie in het landschap

Penzine_zomer_bever_sintbernardus-6_klein

De Sint-Bernarduskapel in Bever

Er woont amper één inwoner per hectare in het landelijke Bever, maar het dorp is wel bezaaid met de mooiste kapelletjes. En ze hebben elk een verhaal. “Vroeger kwamen de dorpelingen naar de kapel van Ghesuele om te bidden tot Sint-Bernardus en zo hun vee te vrijwaren van ziekte. Maar nu brandden de mensen er een kaarsje tegen Corona”, vertelt Paul Maesfrancx, voorzitter van de kerkraad. Hij trekt zich het lot van de tientallen grote en kleine heilige huisjes aan.

Je vindt ze op bijna elk kruispunt. Soms eenzaam midden in het veld, dan weer in een nis van een boerderijmuur, of onder een sombere lindeboom. “Vroeger zorgde elke landbouwersfamilie ervoor dat er een kapelletje in de buurt was”, vertelt Paul Maesfrancx. “Een kamerkapel, een niskapel of zelfs een calvarie. Bever was een heel katholiek dorp en omdat de mensen heel verspreid woonden, was de kerk vaak ver weg.”

De kerk Sint-Gereon van Akrenbos is zo ontstaan, uit een kapel. De oude kerk werd in de eerste helft van de 19de eeuw gesloopt. Maar de familie Segers, die er een privékapel had, besloot haar grond aan de lokale kerkfabriek te geven voor de bouw van een nieuwe kerk. Ze werd in 1859 officieel erkend.

Sint-Bernardus

De meest bijzondere kapel? Dat is voor Paul Maesfrancx allicht de kapel van het gehucht Ghesuele. Het grijs, gecementeerd gebouwtje met de speelse toren lijkt op het eerste gezicht misschien niet speciaal, maar volgens de verhalen zou Sint-Bernardus van Clairvaux hier tussen 1131 en 1151 negen keer gepasseerd zijn. “De kapel dateert van de 19de eeuw”, weet Paul. “Je moet zeker het renaissancealtaar bewonderen. Het oude beeld en het relikwie van de heilige Bernardus hebben we uit voorzorg weggenomen uit vrees dat het anders gestolen zou worden. De heilige werd vroeger aanbeden tegen dierenziektes. Maar nu brandden mensen er ook wel een kaarsje tegen Corona.”

De Sacramentsprocessie

De witgekalkte muren en de eeuwenoude lindeboom geven de Onze-Lieve-Vrouwekapel van de Kamstraat iets wondermoois. Alsof de tijd er al sinds 1725 stilstaat. Het beeld van Onze-Lieve-Vrouw stond oorspronkelijk in de kapel van de familie Massiet aan de oude Sint-Martinuskerk. Maar toen die kerk en de kapel eind 18de eeuw werden afgebroken, verhuisde het naar de Kamstraat.

“Dat was aanvankelijk een ronde kapel. Later kwam er een voorbouw bij zodat er plaats was voor de bezoekers. Het is een bijzonder onze-Lieve-Vrouwbeeld, met een zilveren scepter en een zilveren kroon. Elk jaar op Sacramentsdag stappen de parochiegemeenschappen van Bever, Galmaarden en Tollembeek van de Sint-Martinuskerk naar de kapel. De fanfare op kop.”

Waakzaam zijn

Sommige afgelegen, eeuwenoude kapelletjes zijn niet in opperbeste staat. Paul Maesfrancx trekt zich hun lot aan. Samen met de kerkfabriek contacteert hij de eigenaars, zoekt steun en subsidies voor herstellingswerken, en waakt erover dat deze kleine erfgoedpareltjes niet wegkwijnen. “Want een kapel kan al eens een hindernis zijn op het veld. Als een boer te dicht langs de oude muren ploegt, kunnen ze verzakken of barsten. Dat willen we verhinderen.”

En dat lukt wel. Zo werd de klok van de kapel van Ghesuele zopas hersteld. Eind mei of begin juni krijgt die weer haar plaatsje in de kapel en klinkt ze weer over Bever.

Tip

De Kapelletjeswandeling (9 km) toont je de mooiste heilige huisjes van Bever. Start aan de Sint-Martinuskerk en volg de knooppunten 5, 510, 511, 500, 501, 502, 52, 53, 54, 59, 58, 5.

Lees meer interessante artikels over cultuur, toerisme, streekidentiteit, natuur en landschap of erfgoed in het gratis regiomagazine PenZine. Haal een gratis exemplaar in één van de 450 verdeelpunten in de hele regio of lees het online op www.pajot-zenne.be.