Sint-Annapaviljoen met dienstwoning in Sint-Genesius-Rode voorlopig beschermd
Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed beschermt het Sint-Annapaviljoen met dienstwoning in Sint-Genesius-Rode voorlopig als monument.
“Het Sint-Annapaviljoen, met dienstwoning, is van cruciaal belang voor de watervoorziening in Vlaams-Brabant. In tegenstelling tot de meeste andere ondergrondse of zuivere functionele afsluitingsknopen getuigt het Sint-Annapaviljoen van een verzorgde architecturale uitwerking die aansluit op de landelijke omgeving. Mijn toezegging tot bescherming vloeit voort uit deze architecturale, historische en industrieel-archeologische waarde.”, zegt bevoegd Vlaams minister-president Geert Bourgeois.
Algemene informatie
Het uit 1951 daterende gebouw illustreert het toenemend belang dat de overheid in de moderne tijd en vooral in de loop van de twintigste eeuw hechtte aan zuiver drinkwater. Hoewel de drinkwatervoorziening al tijdens de Franse periode, eind 18de eeuw, wettelijk toevertrouwd werd aan de gemeentebesturen bleef deze verplichting vaak dode letter. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog beschikte slechts 11% van de Vlaamse gemeenten over een waterleiding. Pas in de jaren vijftig en zestig werden uiteindelijk heel wat infrastructuurprojecten gerealiseerd zoals de waterbevoorrading via het Albertkanaal, het stuwmeer in Eupen en ook de Sint-Annaknoop, zodat tegen begin jaren zeventig vrijwel alle gemeentes over een waterleiding beschikten.
De Sint-Annaknoop ontvangt het water van het behandelingsstation voor oppervlaktewater in Tailfer (aan de Maas) en van het reservoir van Rode, en stuurt het naar het net van de Tussengemeentelijke Maatschappij der Vlaanderen voor Watervoorziening en naar het Brusselse Gewest. Hiervoor beschikt men over elf oorspronkelijke hoofdafsluiters en drie meters van groot kaliber, waar per dag zo'n 105.000 kubieke meter water kan doorstromen.
Architecturale informatie
In tegenstelling tot de meeste andere afsluitingsknopen die een puur functionele vormgeving hebben of bestaan uit louter ondergrondse infrastructuur, getuigt het Sint-Annapaviljoen van een verzorgde architecturale uitwerking die aansluit op de landelijke omgeving. Hoewel de plannen van het Sint-Annapaviljoen en de dienstwoning ondertekend werden door de ingenieurs van de watermaatschappij, lijkt de gevelarchitectuur in de eerste plaats toe te schrijven aan de Antwerpse architect Frans De Groodt (1912-2009). Hij ontwierp in dezelfde periode als ‘stadsurbanist’ van Sint-Genesius-Rode het aanlegplan voor deze omgeving, en het Sint-Annapaviljoen past ook perfect in zijn eerder traditioneel ogende oeuvre uit de jaren vijftig. In de imposante bakstenen volumes en hoge daken vind je bovendien een zekere invloed terug van het Nederlandse baksteenmodernisme (zoals in de Dudokvoeg) en Frank Lloyd Wright, bijvoorbeeld in:
- de overkragende schilddaken;
- de opvallende bakstenen schouw;
- de horizontale raampartijen onder het dak en
- de horizontale ritmering door het gebruik van verschillend gevelmateriaal per bouwlaag
De combinatie van het paviljoen, de dienstwoning en het controlegebouw in een groen kader verleent het geheel een grote ensemblewaarde, die de voorbije zeventig jaar vrijwel ongewijzigd bewaard bleef.
Procedure
Na de voorlopige bescherming organiseert het gemeentebestuur een openbaar onderzoek. Op die manier heeft iedereen de kans om opmerkingen of bezwaren kenbaar te maken bij de gemeente. Binnen negen maanden beslist minister-president Geert Bourgeois over een definitieve bescherming.
