HERNE – Busje komt….niet meer, binnen een uur of als je belt
De afdelingen van Landelijke Gilde uit Herne, Sint-Pieters-Kapelle, Elingen, Oudenaken/Sint-Laureins-Berchem en Vlezenbeek hebben her en der in hun dorpen panelen ‘Busje komt…’ uitgezet. Samen met hun zusterafdelingen over gans Vlaanderen vragen die lokale gilden daarbij aandacht voor een beter busvervoer op het platteland. Vanaf 2022 dreigt immers ook een groot deel van het Pajottenland en de Zennevallei op gebied van aanbod aan openbaar vervoer, zeg maar aanbod van De Lijn, stiefmoederlijk te worden bedeeld. Zo is voorzien in een algemeen decreet van de Vlaamse overheid.
De actie werd op gang getrokken in het centrum van Elingen. Woordvoerder was Bert Meulemans, coördinator Mobiliteit bij Landelijke Gilde. Ook op zeven verschillende locaties verdeeld over de drie Hernse deelgemeenten waren de bestuursleden van de plaatselijke Landelijke Gilde met voor Sint-Pieters-Kapelle voorzitter Michel Demol en voor Herne Brent Roobaert op zaterdagnamiddag druk aan de slag. Ook schepen voor mobiliteit Carina Ricour kwam haar steun betuigen.
Vervoerregio’s
In 2019 werden de driehonderd Vlaamse gemeenten opgedeeld in vijftien vervoerregio’s (Aalst, Antwerpen, Brugge, Gent, Leuven, Kempen, Kortrijk, Limburg, Mechelen, Midwest, Oostende, Vlaamse Ardennen, Vlaamse Rand, Waasland en Westhoek). Binnen die vervoerregio’s zitten de lokale besturen mee aan het stuur om de mobiliteitsuitdagingen in hun streek aan te pakken. In zo’n vervoerregio (VVR) werken de betrokken gemeenten dan samen een mobiliteitsplan uit. De vervoerregio Vlaamse Rand ligt centraal in België. Ze omvat quasi volledig de randgemeenten rond Brussel. Het is een divers gebied met een meer stedelijke rand rond Brussel, met Vilvoorde en Halle als steden, en een meer landelijk gebied daarbuiten waaronder het Pajottenland.
Visie op termijn
De vervoerregio Vlaamse Rand maakt thans een visie op voor de middellange (2030) en lange termijn (2050) over de mobiliteit in de Vlaamse Rand. Die visie zal dan de basis vormen voor het regionaal mobiliteitsplan 2030/2050. Het denkwerk van de vervoerregioraad kreeg alvast al vorm in concrete plannen die onlangs naar buiten gebracht werden. Zoals gevreesd zijn die plannen niet positief voor de bereikbaarheid op het platteland. Zo ligt, naast een afslanking van het aantal lijnen, ook de intentie in de pijplijn om vele reguliere lijnen om te zetten in functionele lijnen met enkel een beslag ’s morgens en ’s avonds. Met die nieuwe regeling dreigen vanaf 2022 grote delen van het Pajottenland en de Zennevallei dan ook geheel of deels zonder openbaar vervoer te vallen.
Landelijke Gilde gaat wel akkoord met het algemeen uitgangspunt: ‘met de beperkte middelen een hogere efficiëntie nastreven. Populaire lijnen verdienen een hogere frequentie en lege bussen laten rondrijden heeft geen zin’. Het eindresultaat is echter dat het busaanbod op het platteland onder het minimumniveau zakt en systematisch verschuift naar de dichtbevolkte rand rond Brussel.
Een illustratie
Die verschuiving kan treffend geïllustreerd worden in onze dorpen. Vlezenbeek ‘wint’ dankzij zijn ligging kort bij Brussel. De frequentie van de lijn Gaasbeek – Brussel wordt verhoogd en er komt een nieuwe buslijn van Vlezenbeek naar Sint-Pieters-Leeuw. Voor de andere plattelandsdorpen in de streek wordt het busaanbod echter afgebouwd. Ook Herne en Sint-Pieters-Kapelle zien zo hun busaanbod verminderd. Herne heeft gelukkig nog een station, maar dat ligt 1,5 km buiten het centrum. Zeker voor ouderen of mensen die slecht te been zijn geen evidentie.
Een broze beslissing
In het Pajottenland en de Zennevallei wordt dan ook voorzien dat vanaf januari 2022 heel wat lijnen drastisch afgeslankt of gewoon afgeschaft zullen worden. In het weekend of buiten de spits zal er dan in veel dorpen geen bus meer rijden. Wat dan met mensen die in het weekend werken of in ploegen, met gezinnen die geen auto hebben, wat met studenten of senioren die even naar de stad willen? Dit plan duwt de regio sowieso verder richting auto, terwijl iedereen net meer wil inzetten op alternatief vervoer om zo veel als mogelijk wagens uit het verkeer te houden. Een broze beslissing daar men weet dat het openbaar vervoer een onmisbare schakel is nu de wegen ook in landelijke regio’s door zowel regulier als sluikverkeer almaar meer dichtslibben.
Alternatieven
Het ‘vervoer op maat’ zoals belbus, flex-bus of collectieve taxi wordt geacht de gaten die er vallen op te vangen. De Vlaamse regering voorziet daarvoor 60 miljoen euro per jaar, terwijl voorzichtige ramingen het dubbele vooropstellen. De vervoerregio werkte voor de Vlaamse Rand een gedetailleerd plan uit en berekende dat er 4 miljoen euro nodig is. De Vlaamse Rand krijgt echter maar 350.000 euro toebedeeld. Dat is slechts een tiende van het benodigde budget en goed voor vervoer op maat in amper twee à drie gemeenten. Doch heel recent geraakte ook nog bekend dat De Lijn samen met haar partners zich zelfs terugtrekt uit de aanbesteding om het vervoer op maat in landelijke gebieden te organiseren. Landelijke Gilde vindt dit nog een bijkomende en alleszins nog meer zorgwekkende ontwikkeling en waarschuwt daarbij al langer dat de kosten voor het vervoer op maat onderschat worden. Bij een onderfinanciering en het afhaken van het consortium rond de Lijn, zeg maar de Vlaamse Mobiliteitscentrale, dreigt het openbaar vervoer op het platteland dan ook volledig speelbal te worden van enkele private spelers.
Onder de minimumdrempel
Het busvervoer op het Vlaams-Brabantse platteland dreigt door de ganse bedoening ver onder de minimumdrempel te zakken zonder dat er daar een alternatief voorhanden is. Het dreigt zo in een negatieve spiraal terecht te komen. Door het ingeperkte aanbod zullen er busgebruikers afhaken en overstappen naar de wagen, waarna het aanbod verder kan worden afgebouwd wegens een gebrek aan reizigers… Zo zal het fileleed in de regio en de klimaatimpact alleen maar toenemen en loert voor mensen met een beperking of mensen die niet beschikken over een wagen – vooral jongeren en senioren – sociaal isolement en armoede om de hoek. Landelijke Gilde vraagt ook bijzondere aandacht voor deze ontwikkeling waarvan uiteindelijk ook mensen met een beperking en mensen zonder rijbewijs of wagen het grootste slachtoffer zullen zijn en waardoor de vervoersarmoede op het platteland nog meer dreigt toe te nemen.
Met hun protest staan de betrokken afdelingen van Landelijke Gilde zeker niet alleen. Negen gemeenten uit het Pajottenland en de Zennevallei trokken immers ook al aan de alarmbel. Dit zijn: Roosdaal, Gooik, Drogenbos, Galmaarden, Herne, Halle, Beersel, Sint-Genesius-Rode en Bever.
Een niet mis te verstane boodschap
De aangebrachte borden ‘Busje komt …’ houden een niet mis te verstane boodschap in en hopelijk komt het busje toch nog en wordt de soep niet zo heet gegeten, als zij wordt opgediend.`
Carina Ricour, schepen van mobiliteit in een reactie: “Vanuit de vervoersregioraad werd niet ingestemd met die nieuwe regelgeving. Wij willen onze burgers en zeker ook de ouderen niet in de steek laten. Wij verwachten dan ook van Vlaams minister voor Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) dat zij voor de vervoerregio Vlaamse Rand werk maakt van meer financiële armslag en van een meer bewonersvriendelijk en meer realistisch voorstel”.
