PAJOTTENLAND – Liggen de burgers wel wakker van de klimaatdoelstellingen 2040?
Al in 2019 ondertekenden de provincie Vlaams-Brabant en 10 Pajotse gemeenten het ambitiekader voor hernieuwbare energie. Vanuit de provincie, het Regionaal Landschap Pajottenland & Zennevallei, Klimaatpunt vzw en de Pajotse gemeenten wordt sindsdien mede op basis van een energiesysteemanalyse werk gemaakt van een toekomstvisie inzake hernieuwbare energie die daarbij de eigenheid van het Pajots landschap moet en kan versterken. Projectleider is Carolien Ruebens van de provinciale dienst voor ruimtelijke planning.
Van studie naar visie
In het plattelandscentrum Paddenbroek was er zo een ‘inspraak’-moment waarbij inwoners van Bever, Galmaarden, Gooik en Herne werden uitgenodigd op een ‘gezamenlijke babbel’. In dezelfde zin kregen of krijgen ook de inwoners van de overige deelnemende gemeenten in hun buurt een inkijk in de toekomstgerichte resultaten van de Landschapsstudie Hernieuwbare Energie Pajottenland, die deel uitmaakt van het strategisch project ‘Opgewekt Pajottenland’.
De studie werd verricht in opdracht van het provinciebestuur. Zij nam ruim twee jaar in beslag en liep parallel met het strategisch project. Het resultaat is geen definitieve landschapsvisie maar wel het opzetten van een theoretisch kader om te komen tot een goed onderbouwde landschapsvisie.
Goed onderbouwd betekent ook goed gedragen door de bevolking. Het ontwerpteam gaat er van uit dat ‘goed gedragen’ in eerste instantie dan ook stoelt op ‘goed geïnformeerd’. Wie op de hoogte wil blijven van de bevindingen, de standpunten en de uitkomsten in dit toekomstgericht dossier kon en kan dan ook zijn steentje bijdragen door mee te beraden, mee te overleggen en mee na te denken.
Het Pajottenland is een regio met een grote landschappelijke waarde. De streek kent heel wat uitdagingen wanneer het gaat over klimaatverandering zoals droogte en wateroverlast. Maar de typische identiteit van het landschap biedt tegelijk ook kansen om te werken aan klimaatdoelstellingen. Dit kan door in te zetten op hernieuwbare energie, de verbetering van de leefbaarheid in de dorpen en het versterken van de open ruimte door landschapszorg.
In theorie kan het Pajottenland op jaarbasis 100% energieneutraal worden. Dit door in te zetten op 18% energiebesparing, een verdrievoudiging van de elektrificatie en lokale hernieuwbare energieproductie op maat van het landschap. Maar hoe die visie ook omzetten in effectief beleid?
Geïnspireerd door de landschapsstudie gingen de beleidsmakers aan de slag met het landschappelijke kader en de bouwstenen hernieuwbare energie. Het resultaat daarvan is een haalbare energiemix op maat van het Pajottenland. De studie leidt zo tot 100 % lokale hernieuwbare energie met zon (73%), biomassa (6%) en wind (21%). Met ‘wind’ wordt verondersteld grote en middelgrote windturbines. Het gaat hierbij over het scenario met de laagste publieke tegenstand en de hoogste politieke goesting.
Opkomst bijster laag
De ‘Babbel’ in Paddenbroek - goed voor een gebied van nagenoeg 28.000 inwoners - mocht de belangstelling wekken van slechts een beperkt aantal aanwezigen, hoofdzakelijk uit de lokale politiek en de gemeentelijke adviesraden. Dient hieruit geconcludeerd worden dat dit beladen dossier waarbij de toekomst op gebied van klimaat, energie, electrificatie, CO², windturbines, zonnepanelen, bio-energie,….. centraal staat extra-muros van veel commentaar, kritiek en bezwaar wordt voorzien maar als het er op aankomt om mee te werken, mee te bespreken en mee na te denken de inzet opmerkelijk ondermaats scoort?
Windkansgebied(en)
In de studie worden 8 windkansgebieden naar voor geschoven. In de deelregio Edingen/Bever/Herne zijn dat een eerste afgebakend door de A8/N7 en de spoorlijn (Doornik), een tweede in het Edingse industrieterrein en een derde langs de as Bever(A8)-Stoquoi (Lessines). Ook burgemeester Kris Poelaert van Herne is er zich van bewust dat niet altijd de juiste informatie de juiste mensen bereikt. “Daarom breng ik thans een afzonderlijk bezoek aan de inwoners waarvan de woning zich bevindt in het vooropgestelde windkansgebied dat zich uitstrekt langsheen de provincie- en gewestgrenzen en in een zone die zowel Herne als Bever impacteert. Ik stel dan vast dat desinformatie en onwetendheid vaak de aanzet zijn voor veel ongenoegen en misverstanden. De visie is een kader waarmee we vooruit kunnen in gans het Pajottenland. Hetgeen thans op de tafel ligt is een omkadering dat bestendig zal dienen te worden aangepast in functie van niet alleen de nieuwe noden maar ook op gebied van de vooruitgang en het ontstaan van nieuwe technologieën. Eerstweeks zullen de verschillende gemeenteraden zich moeten beraden en naar waarschijnlijkheid hun ‘let’s go’ geven”.
Strategisch project 2.0
“Na die belangrijke stap wordt het dan een geweldige uitdaging om die visie in een volgende fase verder uit te werken aan de hand van realistische en haalbare projecten. Uiteraard dient voor het Strategisch project 2.0 eerst het financieel plaatje goedgekeurd te worden. Ook de verschillende overheden zullen hierbij een tandje moeten bijsteken om de resultaten van de landschapsstudie in te bedden in een wettelijk en ruimtelijk kader, aldus nog de Hernse burgemeester die alvast een bepalende rol speelde bij het opzetten van het strategisch project.
Voor de volgende ‘Opgewekte Babbels’ kan men terecht in Liedekerke, Halle en Sint-Pieters-Leeuw
Nadere info op www.opgewektpajottenland.be
Wordt zeker vervolgd….
