‘Kijk op de kaart’: Projectweekend rond de historische kaarten van NINOVE en zijn deelgemeenten
Het oud stadhuis van Ninove wordt begin februari een waar ‘kaartenhuis’. Er worden meer dan dertig historische landkaarten geëxposeerd, waarop een of meer van de twaalf Ninoofse deelgemeenten figureren. ‘Kijk op de kaart’ presenteert ook enkele lezingen die de rijkdom van dit kaartenarchief illustreren.
De aanleiding voor ‘Kijk op de kaart’ zijn twee oude landkaarten die zich in het stadsarchief van Ninove bevinden. De ene is een kaart van de deelgemeente Denderwindeke (160 x 220 cm, papier op doek, vermoedelijk 1672), de andere kaart toont de deelgemeente Meerbeke (160 x 190 cm, perkament, kopie uit 1808 van een originele kaart uit 1692). De beide kaarten zijn van groot belang voor de toponymie, de iconografie van enkele belangrijke gebouwen en het inzicht in de eigendomsstructuur van de dorpen. De beide kaarten worden sinds de zomer van 2015 gerestaureerd in een atelier in de Antwerpse Kempen. ‘Kijk op de kaart’ toont de gerestaureerde, en inmiddels ook gedigitaliseerde, kaart van Denderwindeke, die feitelijk herleid was tot een ruïne, voor het eerst weer in haar volle glorie. Van de perkamenten kaart van Meerbeke is momenteel nog maar een gedeelte gerestaureerd. Restaurateur Etienne Mahieu demonstreert op ‘Kijk op de kaart’ hoe de restauratie van zo’n oud en beschadigd document gebeurt.
Ontdekking Villaret
Maar ‘Kijk op de kaart’ is veel meer dan een tentoonstelling van deze twee belangrijke kaarten. Dankzij de medewerking van kaartenverzamelaars zoals Georges Vande Winkel, Jos Bernaer en Johan Vanvolsem slaagde het stadsarchief erin nog een 30-tal andere historische kaarten naar Ninove te halen. Sommige kaarten zullen ‘live’ te bewonderen zijn, andere zijn alleen in digitale versie raadpleegbaar. “We zullen de tentoonstelling chronologisch opbouwen”, vertelt stadsarchivaris Sofie Neuckermans, “te beginnen met de kaart van Van Deventer uit 1565. Er zullen zowel kaarten uit de Spaanse als uit de Oostenrijkse periode zijn, maar ook recentere uit de tijd dat ons land bij Frankrijk en Nederland behoorde. Aan bod komen onder andere Horenbault, Chamlay, Villaret, Frickx, Sanderus en Ferraris, om te eindigen met Vandermaelen en Popp.”
Voor veel mensen zal de recent ontdekte kaart van Jean Villaret een ontdekking zijn, zegt Neuckermans. “Villaret is bij het grote publiek nog onbekend. Dat is jammer, want deze cartograaf in dienst van de koning van Frankrijk toont ons waar rond 1748 huizen stonden, welke wegen er liepen en hoe ons landschap in kleur eruit zag, een goede 25 jaar vroeger dan we zien op de bekendere kaarten van de Oostenrijkse graaf Ferraris.”
‘Kijk op de kaart’ – praktisch
Tentoonstelling
- van donderdag 4 tot en met zondag 7 februari, elke dag van 10 uur tot 17 uur
- oud stadhuis, Oudstrijdersplein 6, Ninove
- Lezingen
- zaterdag 6 februari, 11u: Pieter Beyls: de landmetertechnieken op historische landkaarten
- zondag 7 februari
- o 14 uur: Georges Vande Winkel: de kaarten van Villaret en Ferraris
- o 15 uur: Etienne Mahieu (Articon Restauratietechnieken): restauratie van kaarten
- o 16 uur: Philip Konings (Aquaterra) & Clement Herremans: digitalisering van kaarten
- Infostands (enkel op zaterdag 6 en zondag 7 februari)
- Articon: demonstratie kaartrestauratietechnieken
- Geschiedkundige vereniging Het Land van Aalst
- Geopunt (Agentschap Geografische Informatie Vlaanderen)
- Gemeentelijk Studiegenootschap van de Hernse Kartuis
Meer info? Dienst cultuur, cultuur@ninove.be, 054 31 32 87
‘Kijk op de kaart’ is een organisatie van de stad Ninove (stadsarchief + dienst cultuur en evenementen) met steun van Erfgoedraad Ninove, Provincie Oost-Vlaanderen en Erfgoed Denderland
