GERAARDSBERGEN - Het Bourengbos wordt gekapt en daar is Climaxi niet blij mee

Ingezonden foto van Climaxi

Net over de grens van Geraardsbergen, aan de andere kant van de taalgrens in Deux-Acren, ligt het bos van Boureng. Het is een bos met grote natuurlijke waarde. Vele bomen waaronder een rij oude, dikke beuken dreigen er gekapt te worden.

Recent werden de bomen gemarkeerd. Eerder gebeurde dat al met ingekerfde cijfers, wat heel ongewoon is in bosbeheer. Nu werden er meer markeringen aangebracht. Het zijn geen eenduidige symbolen: op de ene boom staat een kruis, op een andere een streep of een driehoek. De ene keer in het wit, dan weer in fluo rood. Normaal gezien worden duidelijke symbolen gebruikt in eenzelfde kleur. En er staan ook getallen op te lezen: tot nr 78 vinden we terug op de boomstammen. Langs de bovenkant van het bos staat een rij van 15 oude, dikke beuken gemarkeerd. Het zijn gezonde bomen. Ze vormen een stijlelement in het bos.

Ook op andere plaatsen in het bos gaat het meestal om beuken. Een beuk wordt makkelijk 300 jaar oud. De dikste gemarkeerde bomen tellen naar schatting 150 jaar. In de huidige maatschappelijke context, kunnen zulke waardevolle bomen beter bewaard blijven. ‘Het is geen goed plan om deze prachtige, dikke bomen om te hakken’, zegt een betrokken burger ons. Voor zijn job doet hij aan tuin- en bosbeheer. Hij heeft dus best wat kennis over bomen en bossen. ‘Dit bos heeft overigens een veel grotere natuurlijke waarde dan het Boelarebos, even verderop.’ Dat is ook een beukenbos, maar de bomen zijn er niet meer in zo goede toestand. Het is tevens een bos dat veel bezoekers kent. Het bos van Boureng ligt meer afgelegen en telt minder wandelaars. Het bewaart een grotere natuurlijke toestand.

In een lager gelegen deel van het bos kan je vanaf het voorjaar een gordel van varens tussen de bomen zien. ‘Het is een schitterend natuurverschijnsel, dat je niet in andere bossen ziet’, zegt onze bos-gids. Omdat we in onze tuinen nog weinig natuurlijke waarde toelaten -bladeren van bomen worden als storend ervaren en moeten plaats ruimen voor kortgemaaid gazon- kunnen we deze natuurlijke bossen best naar waarde schatten en degelijk beschermen, met het oog op het klimaatbestendig maken van ons leefmilieu.

Het Boelare- en Bourengbos zijn resten van het Kolenwoud, net als het naburige Arduinbos, het verder geleden Neigembos, het Zoniënwoud en het Hallerbos. In de tijd van de Romeinen strekte het Kolenwoud zich uit van de oevers van de Rijn tot aan de Noordzee.

Dieren en planten

Door de natuurwaarde telt het Bourengbos een grote biodiversiteit. Er is veel natuurlijk leven, van hele kleine organismen tot de dieren die je er makkelijk kan spotten. Op onze tocht door het bos zien we loopsporen en ligplekken van jonge reeën in de sneeuw. Ook een havik wordt er regelmatig gespot door kenners. Als de aangeduide, grote bomen worden omgehakt zal dat een grote impact hebben: het zal veel schade meebrengen aan de andere bomen en aan de bodem. Die reusachtige bomen moeten dan nog uit het bos gesleept worden, wat bijkomende schade met zich meebrengt.

Tussen de rijzige bomen zien we heel wat kleine, jonge boompjes. Dat is de voorwaarde om deze reuzen om te hakken: een nieuwe boom in het bos planten. Maar de waarde van de 150 jaar oude bomen komt daarmee niet terug. Het duurt veel te lang eer de nieuwe boompjes die zelfs maar kunnen evenaren.

De benedenkant van het bos is enkele jaren geleden al gekapt. Daar stonden even waardevolle, grote bomen. Nu staan er nog slechts enkele van die kanjers en tussenin eveneens hele jonge boompjes. Hier zijn het vnl berken. Het is mogelijk dat die aangeplant werden met het oog om verwerkt te worden als biomassa. Die kleinere bomen kunnen de gekapte oude bomen niet evenaren in natuurwaarde.

Overheid

Van het Département de la Nature et des Forêts (DNF) vernemen we dat het markeren van de bomen hun werk is. ‘Dat gebeurt volgens het bosbeheersplan. Om de twaalf jaar voeren we een bomenkap uit. Die past enerzijds in een economisch plaatje en anderzijds in het beheer van het bos.’

Het bos is in handen van verschillende eigenaars: de benedenkant is eigendom van OCMW Lessines. De bovenkant van OCMW Geraardsbergen. Middenin het bos ligt nog een privé stuk. ‘Dat werd enkele maanden geleden aangeduid met borden van verboden toegang’, vertelt een buurtbewoner ons. ‘Het is een publiek bos en dan mag dat niet zomaar afgezet worden’, voegt hij toe.

Conclusie

Climaxi vindt dat er in de huidige maatschappelijke context een beter globaal bosbeheersplan nodig is, dat waardevolle bossen degelijk beschermt en inzet op klimaatbestendigheid door een verantwoorde soortenkeuze. In de huidige klimaattoestand is het moeilijk te verantwoorden dat waardevolle, oude bomen worden neergehaald. We zijn van mening dat de rij van vijftien opeenvolgende, dikke beuken aan de bovenkant van het bos moet bewaard blijven om de hoge natuurlijke waarde van het gehele bos en haar rijke biodiversiteit in fauna en flora te vrijwaren. Overigens zouden de eigenaars van het bos, de respectievelijke OCMW’s van steden Geraardsbergen en Lessen, beter moeten samenwerken om de gemeenschappelijke meerwaarde van het bos te vrijwaren voor bewoners en bezoekers van hun gemeente. Met aangescherpte voorwaarden in bosbeheer, die voldoen aan de huidige noden, kan er beter meer ingezet worden om lokale bossen klimaatbestendig te maken, meent Climaxi.

"Climaxi beseft dat het beheer van het Bourengbos uitsluitend de Waalse Gemeenschap toekomt, maar wil met dit schrijven de bezorgdheid van heel wat wandelaars en natuurliefhebbers uiten, in de hoop dat de betrokken bomenrij wordt gespaard. Uiteraard ondernemen we soortgelijke acties ook ter bescherming van de bossen in de Vlaamse Ardennen, zoals we dat enige tijd geleden deden voor het Ravottersbos bij Sint-Maria-Lierde", aldus Wim Schrever van Climaxi vzw.