BEVER – Grote opkomst voor lezing over Regina en Georges, twee ondergedoken Joodse kinderen
De lezing door barones Regina Sluszny over haar kindertijd als ondergedoken Joods kind tijdens de Tweede Wereldoorlog in een organisatie van de Beverse cultuurraad genoot veel belangstelling. Een vol auditorium in de basisschool Ak’Cent was getuige van het levensecht verhaal van zijzelf en haar echtgenoot Georges Suchowolski als twee ondergedoken Joodse kinderen die vele jaren geen aandacht kregen want zij hadden ‘geluk’ gehad. Zij zijn immers aan de gruwel van de vervolging ontsnapt en hebben de deportatie richting concentratie- en vernietigingskampen overleefd. Tijdens haar lezing gaf de barones ook duiding over de herdenking van Victory Day, de bevrijding op 8 mei 1945 en morgen exact 78 jaar geleden.
Dat barones Sluszny te gast was in Bever is hoofdzakelijk te wijten aan de voorspraak van het cultuurraadslid Liesbeth Vandormael. Regina was immers tien jaar geleden ook al eregenodigde bij de voorstelling van het boek ‘Kinderen van Theresienstadt’ van de hand van Herman Vandormael, Liesbeths vader, dat de verhalen bundelde van getuigenissen van overlevenden in de concentratiekampen.
Herinnering levend houden
Bij de inleiding verwees Liesbeth naar een paar uitspraken van de Franse filosoof en schrijver Jean-Paul Sartre die in Parijs leefde van 1905 tot 1980 en dus ook de twee wereldoorlogen heeft meegemaakt: “Zijn uitspraak ‘Vrijheid is wat we doen met wat ons wordt aangedaan’ houdt immers in dat de mens in essentie vrij is in zijn doen en denken en daarbij zijn verantwoordelijkheid niet kan afschuiven op omstandigheden en dit zelfs niet in extreme situaties zoals een oorlog. Je bent altijd vrij om nee te zeggen tegen de bezetter, tegen onrecht en tegen kwaad. Die gedachte wil ik dan ook delen samen met de oproep dat ook aan onze kinderen mee te geven om zo de herinnering levend te houden om onrecht uit te roeien”.
Ondergedoken
Regina Sluszny werd geboren in 1939. Haar ouders waren in het begin van de jaren ’30 vanuit Polen naar België gekomen. Toen op 10 mei 1940 de Duitsers België binnenvielen betekende dat het begin van een lange bezetting en, vooral voor de Joden in ons land, een bijzonder bange tijd. De familie Sluszny wist net op tijd te ontsnappen en samen met broertjes Eli en Marcel dook het gezin van Regina onder boven een café in Hemiksem (tussen Boom en Antwerpen). Regina was op dat moment nog geen jaar oud.
De verblijfplaats werd echter verraden en het gezin moest vluchten. Alleen Regina, die als klein blond meisje niet opviel, mocht bij de buren Anna en Charel blijven. Zij gaven haar naast veiligheid vooral veel liefde. De andere gezinsleden verbleven intussen op 15 verschillende onderduikadressen maar overleefden de oorlog. Na de bevrijding, drie en een half jaar later, kwam Regina’s moeder haar terug ophalen. In de week woonde Regina bij haar ‘echte’ Joodse ouders, maar de weekends bracht zij gewoonlijk door bij Charel en Anna, haar ‘oorlogsouders’. Zo leefde Regina in twee volkomen verschillende families en werelden: aan de ene kant een vrome Joodse orthodoxe en aan de andere kant een Vlaamse katholieke. Regina trouwde met Georges Suchowolski, die het merendeel van zijn familie helaas verloor in de Holocaust. Hij moest acht familieleden afgeven. Omdat hij het nooit zelf heeft kunnen vertellen neemt zij ook zijn verhaal, dat veel droeviger is dan het hare, telkens mee.
Nog altijd te weinig bekend
In de loop der jaren groeide Regina’s engagement om te getuigen over de Holocaust en over ondergedoken Joodse kinderen. Haar verhaal brengt zij telkens zonder franjes of fantasieën maar wel met veel vurigheid en tegelijk met een zeer tedere ondertoon tegen onverdraagzaamheid, discriminatie, racisme en antisemitisme. Waarom zij niettegenstaande haar 83 jaar met dit verhaal zoveel als mogelijk nog wil naar buiten komen geeft zij steevast aan dat het leven dat duizenden en duizenden joden in oorlogstijd hebben gekend nog voor te velen obscuur en te weinig gekend is. “Ik heb er veel, heel veel, voor over om vooral voor de jeugd die zwarte geschiedenispagina toe te lichten”.
Regina is ondervoorzitter van de vzw ‘Het ondergedoken kind’ en voorzitter van het Forum der Joodse Organisaties. Het verhaal van Regina Sluszny blijft actueel. Met haar benoeming tot barones op 21 juli 2022 betuigde ook de koning publiek zijn volle steun aan haar boodschap.
Vergeten oorlogskinderen
‘Vergeten Oorlogskinderen’, het verhaal van de ondergedoken Joodse kinderen Regina en Georges, bestaat ook in boekvorm. Het werd uitgegeven in 2012 door ASP (Academic and Scientific Publishers). De auteur is Paul De Keulenaer. Het boek in het Nederlands is in de gewone boekhandel niet meer in voorraad. Wie interesse heeft kan het wel rechtstreeks bij Regina bestellen. Haar mailadres is regina.sluszny@telenet.be. De boeken die na de lezing te koop werden aangeboden kregen allen de speciale en handgeschreven boodschap mee van ‘Met dank voor ons leven!!! – getekend Regina Sluszny en Georges Suchowolski’.
Ook school betrokken
De lezing kreeg vanwege de leerkrachten en leerlingen van Ak’Cent al op voorhand de nodige aandacht. Zij maakten per klas een schilderij. Het canvas als basismateriaal werd aangereikt door de cultuurraad. Op basis van het thema ‘vrede met in het kielzog vriendschap en hoop’, zorgden de leerlingen voor een passende invulling. De 14 schilderijen werden dan ook opgenomen in de expositie ‘Vredeskunstwerken GBS Ak’Cent’. Voor die werken kon het publiek zich opgeven als kandidaat koper en een aankoopprijs voorleggen. Na de vertoning werd de urne gelicht en werd duidelijk dat zes van de veertien werken een nieuwe eigenaar vonden. De overige schilderijen zullen dienen om de gemeentelijke gebouwen op te smukken. De opbrengst gaat naar vzw Kids in Kindia, een schoolproject in Guinée-Conakry (West-Afrika).
