TERNAT in de vorige eeuw - Brouwerij Artevelde in Wambeek-Overdorp UPDATE

In de Geschiedenis van Wambeek, uitgegeven door Davidsfonds Wambeek, wordt de brouwerij beschreven.

UPDATE - We spraken met Ria De Troch uit de Stenebrugstraat (apotheek), kleindochter van (Pierre-)Joseph en dochter van Gustave De Troch, die brouwerij Artevelde tot 1973 uitbaatte,

Ria: Mijn grootvader Pierre Joseph De Troch, was de broer van Louis De Troch ,toen eigenaar van brouwerij De Troch in het dorp van Wambeek, maar had een totaal ander gedachtengoed dan deze laatste. Daarom heeft mijn grootvader dan zelf een brouwerij gesticht, samen met zijn vrouw, Maria De Smet, en zijn kinderen, Gustave, Joseph, Helene, Albert, Louisa (grootmoeder van huidig burgemeester Luc Wachtelaer) Josephine en Celine (allemaal van opleiding onderwijzeres). Mijn vader, Gustave, heeft de brouwerij, getekend en gebouwd in 1933.

Dat de Duitsers er een observatiepost hadden, zoals Johan hoorde, kan ik geloven want ik heb lange tijd een zeer goede verrekijker gehad uit een kist die achtergebleven was na de oorlog, een kist vol met zeer zeer goede verrekijkers. Later was er in de brouwerij boven een Engels veldhospitaal. Als klein kind speelde ik boven waar hun slaapzaal was. Die was versierd door de soldaten met sneeuwwitje en de zeven dwergen… Mijn vader vertelde steeds dat daar veel soldaten gestorven waren en dat ze nu bij sneeuwwitje waren. Zo herinner ik mij het verhaal van het veldhospitaal. Ook mijn buur in de Kouterbroecken, Verellewegen, vertelde steeds dat er Engelsen neergeschoten waren in de Kouterbroecken en dat die naar de brouwerij gebracht werden…dat zijn verhalen van mensen die nu al dood zijn.

Tijdens de oorlog werden de koperen ketels van brouwerij Artevelde en onze paarden opgeëist door de bezetter maar de ketels van de brouwerij van de toenmalige burgemeester niet. Daardoor moest mijn vader na de oorlog met een nieuwe installatie en met een kleinere brouwerij heropstarten. Het was moeilijk om aan de nodige grondstoffen te geraken daar de tarwe diende voor brood voor de bevolking en niet voor bier. Een andere oplossing was tarwe kopen van de Amerikanen maar dan moest je coca-cola verkopen en limonade met cocabladeren in, dat wou mijn vader NIET verkopen en zo zag hij de omzet van zijn brouwerij met de dag verminderen. Mijn vader brouwde ook voor de brouwerij Ankerhof in Essene en brouwerij Monty van De Baerdemacker in Essene omdat zij geen vergunning meer hadden na de oorlog. De brouwerij De Troch brouwde toen voor ’Mort Subite’, de keersmacker, ‘daar Paul De Keersmaecker naar de politiek gegaan is nadat zijn vader op vroege leeftijd gestorven was.

Onder invloed van mijn moeder heeft vader dan het gebouw van brouwerij Artevelde in 1973 verkocht aan de heer Geirnaert, een ingenieur die zijn uitvinding (wankelmotor) niet heeft kunnen patenteren. Daarna is het gebouw verkocht aan Johan Ronsmans, die er zijn carrosserie Feniks in vestigde.

'Petite histoire', mijn moeder vroeg aan haar kinderen eender waar in de wereld te gaan wonen maar niet in Wambeek, wegens de verhitte politieke situatie. Maar in Wambeek was geen apotheek en ik trouwde met Roland, een industrie-apotheker die liever een eigen apotheek wou, en zo ben ik dan toch naar Wambeek teruggekomen. Ik ging bij Louis De Troch vragen een stuk grond te kopen, maar we kwamen niet tot een akkoord, omwille van de familievete. De nieuwe apotheek ‘poppe' bouwt nu een apotheek op de grond van Louis De Troch. Ironisch.

Wat eerder verscheen

In 1934 opende de familie De Troch- De Smet een brouwerij op de Assesteenweg waar nu de Carosserie Feniks van Johan Ronsmans in gevestigd is.

Dertig jaar geleden opende Johan zijn carosserie op de eerste verdieping van het gebouw. Beneden woonde en werkte Marcel Geirnaert, vertelt Johan. Marcel was een miskend genie en uitvinder. Hij lag aan de basis van de zogenaamde wankelmotor, een motor die toen al de helft minder gebruikte dan de huidige motoren. Maar door de tegenwerking van de auto- en olielobby brak zijn ontdekking toen niet door. Mazda gebruikt zijn motor nog steeds. Johan herinnert zich ook nog dat er vanuit Frankrijk mensen kwamen om de versnellingen van hun Panhard (in 1955 door Citroën overgenomen automerk) te laten synchroniseren. Geirnaert was toen de enige die daar in slaagde weet Johan.

BROUWERIJ ARTEVELDE

Maar voor WOII brouwde men hier dus de beste gueuze en faro (een zoeter blond bier) uit de streek. De brouwerij had de meest moderne installaties, goed water uit een gemetste put en men gebruikte de beste hop om het bier te brouwen. De bieren van Artevelde werden dan ook in de wijde omgeving gedronken, vertelde Judocus Van Vaerenbergh, een vroegere werknemer, aan de auteurs van de Geschiedenis van Wambeek (uitgave Davidsfonds Wambeek, consulteerbaar in de gemeentelijke openbare bibliotheek). Tot het grote kliënteel behoorden vooral de pachters uit Gooik en omgeving. Deze klanten lieten op bestelling een heel brouwsel jonge lambiek brouwen als drank voor pachter en werkvolk. De geuze-lambiek en de geuze•faro werden niet alleen naar Gooik gebracht, maar viel ook in de smaak van velen uit de streek van Liedekerke-Denderleeuw, volgens Judocus, die gedurende. 12 jaar werknemer in deze brouwerij was. Een andere werknemer was Gaston De Bolle (21).

"Met een brouwerskar, getrokken door een paard, werden de vaten ten huize geleverd. Op zo'n kar konden zes vaten van 250 Iiter geplaatst worden. Twee knechten droegen de vaten, gehangen aan een hefboom, moeiteloos in de kelders van de pachthoven, alwaar het bier verder kon rusten en rijpen. In die rusttoestand kon het jonge bier dag aan dag verbeteren, als niet te snel de tapkraan in het vat geslagen werd", vertelt Louisa De Troch, dochter van Jozef, in de Geschiedenis van Wambeek.

Eigenaar Jozef De Troch was gemeentesecretaris en een familielid van de Conservatief-katholieke burgemeester De Troch maar behoorde tot de partij der Vrije Mannen van Overdorp. Die hadden hun lokaal in café en zaal Artevelde in de Loddershoekstraat. Maar in de weide achter de brouwerij vonden ook veel Vlaamse Kermissen plaats, vertelden oude Wambekenaren aan Johan..

Tijdens WOII roofden de Duitse bezetters de brouwerij leeg voor het koper en vestigden er een post van waaruit ze de spoorweg observeerden, hoorde Johan. Jozef De Troch overleed kort na de oorlog en de brouwerij werd dan ook niet meer heropgestart. Zo eindigde een verhaal met een beloftevol begin dan vroegtijdig, besluit Louisa De Troch, in de Geschiedenis van Wambeek.

Meer leuke plaatsjes ontdekken in Ternat en het Pajottenland